Het internetarchief biedt een model van vrije kennis voor iedereen

Hoe staan ​​auteurs tegenover dit onderwerp? Is een digitale bibliotheek een bedreiging voor hun inkomen, zoals de Authors Guild stelt, of is het moeilijk maken van toegang tot boeken een bedreiging voor gelijke kansen en democratie, zoals het Internet Archive beweert? Tijdens mijn bezoek aan de Verenigde Staten voor de publicatie van mijn tweede roman sprak ik met Kahle. “Het Internetarchief is een non-profitbibliotheek met een missie om universele toegang tot alle kennis te creëren”, zei hij terwijl hij me door de voormalige kerk van San Francisco leidde die als hoofdkwartier dienst doet. Die dag leidde Kahle de wekelijkse openbare rondleiding door het gebouw, waarbij hij de scanners liet zien die werden gebruikt om de veertig miljoen teksten te scannen die het archief zijn lezers biedt. Het Internetarchief leende in 2022 ongeveer zeventigduizend boeken per dag uit (via de url archive.org en openlibrary.org) en wordt wereldwijd door studenten en lezers gebruikt. Zegt Kahle:

Dit was de droom van het internet waarin ik geloofde. Het internet als mondiaal brein. Een universele encyclopedie. Het Internetarchief probeert zoveel mogelijk puzzelstukjes in te vullen om deze droom waar te maken. We zullen niet alle problemen kunnen oplossen. Maar we kunnen een paar problemen oplossen. Iets wat we echt misten was doorzettingsvermogen. Mensen publiceren dingen, maar het blijft niet bestaan. Daarom hebben we besloten alle webpagina’s vast te leggen die openbaar beschikbaar zijn. En dat is heel nuttig geworden. Het heet de Way Back-machine. Toen zijn we begonnen met televisie, boeken, tijdschriften, muziek, software. Dat is een online bibliotheek geworden. Alle boeken die wij aanbieden zijn ouder dan vijf jaar. En we hebben in onze opslag een fysieke kopie van alles wat we digitaal aanbieden.

Deze boeken worden uitgeleend via ‘gecontroleerde digitale uitleen’, wat betekent dat de boeken die door het internetarchief worden aangeboden, slechts door één lezer tegelijk worden gelezen. Tijdens de pandemie overtrad het archief deze regel: onder de naam ‘The National Emergency Library’ konden de boeken tijdelijk door meerdere mensen tegelijk worden geleend. Het duurde slechts tien weken, maar werd wereldwijd door studenten gebruikt. En ze werden onmiddellijk aangeklaagd door de vier uitgevers.

‘HarperCollins, Penguin, Random House en Wiley,’ zegt Kahle hun namen met een toon van berusting in zijn stem. ‘Ze hebben veel te veel macht, deze grote uitgevers. Ze hebben zoveel controle over wat mensen zeggen en waar over geschreven wordt, zozeer dat je de kritiek vaak niet eens hoort.”

HarperCollins is eigendom van Rupert Murdoch’s News Corporation, die onder meer eigenaar is van Fox, National Geographic, Sky, Hulu en Vogue. Random House is eigendom van Bertelsmann, eigenaar van onder meer RTL Group en muziekbedrijf BMG. Deze uitgevers baseren hun rechtszaak op de wet op het auteursrecht op redelijk gebruik.

Volgens het archief geeft die wet hen het recht om boeken uit te lenen, onder het fair use-beginsel. De rechter stelde dat het archief niet voldoet aan de beginselen van redelijk gebruik en dat het “profiteert van de exploitatie van het auteursrechtelijk beschermde materiaal zonder de gebruikelijke prijs te betalen.”

‘Wij betalen wel voor de boeken,’ legde Kahle uit. “We kopen deze boeken bij bibliotheken die ze voor de volle prijs hebben gekocht, en vervolgens digitaliseren we ze. En we bewaren het fysieke boek, we stellen het digitale boek voor één persoon tegelijk beschikbaar. Veel liever doen wij dit met e-books! Maar deze uitgevers willen geen e-boeken verkopen. Ze verkopen liever licenties.”

Licenties waren ook de favoriete oplossing van de Authors Guild. “Jarenlang heeft het Internetarchief een schokkende minachting getoond voor de protesten en pleidooien van auteurs om het illegaal kopiëren en verspreiden van hun werken te stoppen. Het was doof voor ons voorstel voor een licentieoplossing waarmee Open Library de scans legaal zou kunnen distribueren.”

Maar het internetarchief houdt niet van licentieovereenkomsten. Medewerkers en vrijwilligers lopen door het archief in T-shirts met de tekst ‘Universele toegang tot alle kennis’. Privacy staat voorop: het archief slaat geen gegevens op van gebruikers die hun website bezoeken, die op de 199e plaats staat van de meest bezochte webpagina’s ter wereld. Kahle legde uit waarom hij niet van het ‘huren’ van e-boeken houdt:

Als je een e-boek op Amazon koopt, koop je het niet. Er staat een lange tekst die je niet leest als je het boek in handen hebt. De uitgever heeft het recht om de boeken op uw apparaat op elk moment te wijzigen of te verwijderen. Neem Roald Dahl. De uitgevers veranderen de boeken, en boem, ze zijn allemaal veranderd. Alle bibliotheken met dit boek beschikken direct over de nieuwste druk van het boek. Omdat ze het boek nooit in hun bezit hadden. Dat is eng. Bibliotheken in de Amerikaanse elektronische wereld bezitten geen oude edities. Ze hebben, ze huren, iets muterends. Ze hebben eigenlijk alleen het recht om hun leden naar de servers van de uitgevers te sturen. Er is geen privacy. . . alles gaat naar de databases van de uitgevers. En de kleinere onafhankelijke uitgevers hebben geen eigen distributiemechanismen. De grote uitgevers maken de platforms. We klagen over de Twitters en Facebooks en Googles en Apples, en ja, ze hebben te veel macht. Maar deze grote uitgevers hebben veel meer macht, en ze hebben macht over degenen die schrijven.

De uitgevers die het Internet Archive aanklagen, beweren dat ze dit namens auteurs doen, en de Authors Guild stelt dat ze de rechtszaak om dezelfde redenen steunen. De auteurs zelf lijken relatief stil over dit onderwerp. Sommige schrijvers die zich publiekelijk tegen het internetarchief hebben uitgesproken, hebben hun opmerkingen sindsdien ingetrokken.

Er is een petitie ondertekend door duizend schrijvers, waaronder Naomi Klein en Neil Gaiman, waarin ze hun steun betuigen aan het internetarchief. Er is ook een petitie ondertekend door zesduizend schrijvers, georganiseerd door de Authors Guild, waarin het internetarchief wordt beschuldigd van diefstal. Maar de stroom van krachtige opiniestukken over andere onderwerpen die schrijvers aangaan, zoals de opkomst van kunstmatige intelligentie, de schrijversstaking in Hollywood en het verbod op Amerikaanse boeken, heeft niet plaatsgevonden.

Misschien komt dit omdat schrijvers, boekhandels en kleinere uitgeverijen zich in zo’n precaire positie bevinden? Uit een Writers Guild-enquête onder vijfduizend Amerikaanse auteurs kwam een ​​gemiddeld jaarinkomen van $6.080 naar voren, terwijl dit onder fulltimeschrijvers $20.300 bedroeg. Het idee dat het inkomen van de schrijver verder zou kunnen worden uitgehold door digitale distributie baart velen in de sector zorgen. Chris Heiser, oprichter van mijn Amerikaanse uitgeverij Naamloze Press, zei: “Als het e-boek niet beschermd is, krijgen we als kleine onafhankelijke uitgever grote problemen. Wij moeten geld verdienen. En de boekhandels ook. De kleinere uitgevers en boekhandels zorgen ervoor dat er interessante en bijzondere boeken kunnen verschijnen, en die hebben het moeilijk.”

Het ondersteunen van het archief zou gezien kunnen worden als een ontkenning van de wankele financiële positie van mensen in de boekenwereld en het harde, oprechte werk van de mensen die de boeken maken en verkopen. Maar de suggestie van de vier uitgevers dat het aanbieden van dure en complexe licentieovereenkomsten aan bibliotheken de enige oplossing is voor meer inkomsten en een betere situatie voor auteurs, klopt niet.

Er is een verborgen inkomen waar de auteurs niet van profiteren: door deel te nemen aan de systemen die uitgevers en distributieplatforms aanbieden, betalen de lezers ook door toegang te geven tot hun gegevens. Dit is geen bron van inkomsten die auteurs willen behouden. Bovendien zijn er weinig aanwijzingen dat bibliotheekleningen een negatief effect hebben op de boekverkoop. Dure licentieovereenkomsten, zo is het voorstel van vertegenwoordigers van de Big Four-uitgevers, betekenen dat bibliotheken minder e-boeken aan hun lezers zullen moeten aanbieden, wat op zijn beurt weer minder lezers betekent, wat de auteurs niet ten goede komt. Ten slotte zijn de licentiestructuren een vehikel voor het censureren en intrekken van boeken. In 2022 haalde Wiley aan het begin van het academisch jaar dertienhonderd wetenschappelijke e-boeken uit bibliotheken, waardoor studenten gedwongen werden de dure boeken te kopen die ze nodig hadden voor hun studie.

Dave Hansen van de Authors Alliance, een alternatieve auteursvakbond die zijn steun heeft uitgesproken voor het internetarchief, zegt:

De prijs die bibliotheken voor boeken betalen is veel hoger dan de prijs die gewone consumenten betalen; voor e-boeken kan het zelfs driehonderd keer meer zijn, slechts voor één boeklicentie. Wetenschappelijke boeken zijn bijzonder moeilijk toegankelijk voor lezers, en de grote uitgevers maken misbruik van hun machtspositie. Op archive.org kun je boeken lezen, er is een ruim aanbod dat permanent en voor iedereen toegankelijk is en er wordt geen inbreuk gemaakt op de privacy.

Journaliste Maria Bustillos, die het Internetarchief ondersteunt, heeft een alternatieve strategie voorgesteld voor schrijvers die de toegang tot hun werk willen vergroten: “Onderteken geen contract met uitgevers, tenzij zij schriftelijk garanderen dat ze permanente e-boekkopieën van uw werk zullen verkopen. – niet via licentie, niet via ‘eeuwigdurende licentie’, maar absoluut, permanent eigendom voor e-boeken, aan bibliotheken.”

Wat staat er op het spel als het gaat om de Internet Archive-rechtszaak? Niet het schamele inkomen als auteurs – een probleem waar vooral de monopolistische uitgeverij de schuld van heeft. Wat op het spel staat is de toegang tot kennis voor iedereen, gelijke kansen en de ontwikkeling van de verbeeldingskracht. Zoals Kahle het verwoordt: ‘Je staat toe dat televisie en sociale media rechtstreeks in hun hoofd worden gestroomd bij jongeren, maar je maakt de toegang tot andere culturen moeilijk. Is dat slim? Dat is niet slim.”