Javier Milei en Nieuw Rechts in Latijns-Amerika

De opkomst van Javier Milei kwam te midden van een periode van ernstige crisis voor Argentinië, waardoor de wereld in 2023 schulden had bij het Internationaal Monetair Fonds van maar liefst 34 miljard dollar. Milei heeft beloofd de economie nieuw leven in te blazen en de misdaad aan te pakken en heeft een agenda onthuld voor bezuinigingen, deregulering en privatisering van de economie, die de Argentijnen uit de arbeidersklasse nu al hard treft. Na slechts één maand aan de macht te zijn geweest, steeg het armoedecijfer in het Argentinië van Milei van 49% in december 2023 naar 57% in januari 2024. The Real News bericht vanuit Buenos Aires kort na de verkiezing van Milei, waarbij rechtstreeks werd gesproken met aanhangers van de nieuwe president en deskundigen van de rechtervleugel van Argentinië om inzicht te krijgen in de factoren die hebben bijgedragen aan de verkiezing van Milei.

Dit verhaal, met steun van de Bertha Foundation, maakt deel uit van de Workers of the World-serie van The Real News Network, waarin de verhalen worden verteld van arbeiders over de hele wereld.

Producers: Belal Awad, Leo Erhardt, Cinthia Meijide
Videograaf: Kevin Perelman
Video-editor: Leo Erhardt

Vertaling

Verteller:

Extreemrechts is in Argentinië aan de macht gekomen. Javier Milei, een zelfbenoemde “anarcho-kapitalist” en bizarre tv-persoonlijkheid heeft 55% van de stemmen gekregen, wat bijna iedereen verraste.

Javier Milei:

Als er een paar idioten vanaf een computer aan het trollen zijn, weet je wat? Terwijl ze de dame online bekijken, lig ik onder haar lakens.

Verteller:

Met de toenemende armoede en de op hol geslagen inflatie heeft Argentinië voor een radicale verandering gestemd. En de campagnebeloften van Milei, vertegenwoordigd door een kettingzaag, zijn inderdaad radicaal: verregaande privatiseringen en meedogenloze economische bezuinigingen.

Protesteerder:

Dit mes is voor Milei, zodat hij alles kan snijden wat hij nodig heeft.

Verteller:

Zijn beleid varieert van extreemrechts tot ronduit bizar, en omvat onder meer het sluiten van de centrale bank, het ontbinden van dertien ministeries, het vervangen van de peso door de Amerikaanse dollar en zelfs een voorstel om ‘marktmechanismen’ te introduceren bij orgaandonaties.

Javier Milei:

Als ze niet stoppen met het uitgeven van geld, ontstaat er een crisis.

Verteller:

Maar hoe bracht zo’n wilde en radicale politieke boodschap Milei aan de macht? We ontmoetten Ernesto Bohoslavsky, een politiek analist die extreemrechts in Argentinië heeft bestudeerd.

Ernesto Bohoslavski:

Een van de grote verschillen tussen deze extreemrechtse figuren in Europa en de Verenigde Staten met betrekking tot Latijns-Amerika is dat ze in Europa over het algemeen meer verbonden zijn met nationalistische perspectieven en bescherming van de interne markt.
Le Pen in Frankrijk, of ik denk voor Trump in de Verenigde Staten. Het verdedigen van de nationale productie tegen import.
In het geval van Latijns-Amerika zijn ze gekoppeld aan ideeën die precies het tegenovergestelde bevorderen. Iedereen is voorstander van een verdieping van de deregulering. Markten moeten zo vrij mogelijk zijn en elke pretentie van een autonome dimensie van het economische leven moet worden opgegeven.
In de tweede ronde kreeg Milei 55% van de stemmen. Dat zijn miljoenen mensen.

Er zijn veel verwachtingen en die zijn onvermijdelijk in tegenspraak. Een deel van zijn kiezers wilde alleen maar een niet-peronistische regering. Na enkele jaren waren ze uitgeput. En ik denk dat ze tevreden zijn met de resultaten.

Verteller:

Op straat vierden mensen het einde van de vorige regering, maar verwelkomden ze ook de nieuwe. Het einde van een tijdperk dat gesymboliseerd wordt door het zogenaamde ‘peronisme’, een linkse politieke beweging die zestien van de afgelopen twintig jaar aan de macht is geweest.

De beweging, die in de jaren veertig werd geïnitieerd door Juan Perón, een Argentijnse politicus, is gebaseerd op de steun van arbeidersbewegingen en moedigt een robuuste publieke sector aan om sociale kwesties zoals ongelijkheid, gezondheidszorg en onderwijs te beheersen. Een standpunt dat Milei en de rechtervleugel van het land venijnig hebben aangevallen.

Gezangen:

“Argentinië zonder Cristina! Argentinië zonder Cristina!”

Protesteerder:

Dit is wat mensen vieren. De mensen zijn dezelfde oude regeringen beu. Omdat ze weten dat ze altijd corrupt zijn geweest. En wat ik het leukst vind aan Milei en zijn voorstellen is dat hij ingaat tegen de corruptie en het onrecht van de politici tegen het volk.

Protesteerder:

We gaan een tijd doormaken waarin dingen van ons worden afgenomen, we moeten voor de trein betalen en het vervoer wordt duurder. We zullen min of meer hetzelfde zijn. Maar dan zullen we eindelijk het gevoel krijgen dat geld voor ons gaat werken.

Protesteerder:

Inzien dat het hebben van een eigen bedrijf en het helemaal opnieuw opbouwen zonder externe steun erg moeilijk is en dat de staat een voortdurend obstakel is, dus alles wat gedaan kan worden om de omvang van de staat te verkleinen en ervoor te zorgen dat deze niet langer een obstakel is voor de groei van de staat, ondernemers motiveerden mij om mij bij deze partij aan te sluiten.

Protesteerder:

Je zult hier de hele tijd gezangen tegen de vorige leiders horen, omdat iedereen weet dat het dieven zijn.

Verteller:

Dit extreme privatiseringsbeleid wordt vermengd met een noodcrisisverhaal waarin het nemen van extreme maatregelen wordt verkocht als de enige uitweg.

Ernesto Bohoslavski:

Een paar dagen voor de verkiezingen werd een zeer interessante opiniepeiling gepubliceerd met de vraag:
‘Op wie ga jij stemmen?’ En: ‘Voor welke potentiële president ben je bang?’
En iets interessants is dat 12% van de kiezers van Milei verklaarde bang te zijn voor het potentiële presidentschap van Milei. We hebben het over mensen die zich er op de een of andere manier van bewust zijn dat de strikte toepassing van zijn beleid hun levenskwaliteit zal beïnvloeden.
Ik geloof dat sommige van zijn kiezers ervoor kozen om te negeren wat er tijdens de campagne werd gezegd.

Verteller:

Hoog op de lijst van problemen die moeten worden opgelost voor de politieke basis van Milei staat de kwestie van criminaliteit en waargenomen onveiligheid. Veel van zijn aanhangers vertelden ons dat ze zich niet veilig voelen.

Protesteerder:

Omdat ik geïnteresseerd ben in veiligheid, lijkt het mij dat een van de kenmerken van het liberalisme dat verdedigd moet worden het recht van burgers is om vuurwapens te dragen.
Niet 100% gratis, maar vandaag is het 100% voor de criminelen.

Protesteerder:

Wat volgens mij in geval van nood moet worden opgelost – zoals nu – is de openbare veiligheid. Helaas verdedigen het rechtssysteem en de politiek hier de dader en niet het slachtoffer, en daarom geloof ik dat er een sterke hand nodig is, wie het ook begaat, moet boeten.

Verteller:

De aanhangers van Milei kijken naar Nayib Bukele, de ‘harde misdaadbestrijding’-president van El Salvador, die sinds hij in 2019 aan de macht kwam zeer controversiële veiligheidswetten heeft geïnitieerd, enorme ‘megagevangenissen’ heeft gebouwd en tienduizenden gevangenen heeft opgesloten.

Human Rights Watch heeft El Salvador beschreven als land dat “systematisch ernstige mensenrechtenschendingen heeft begaan” en zelfs het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft zorgen gepubliceerd over “willekeurige moorden, martelingen” en dodelijke omstandigheden in de gevangenissen.

Protesteerder:

Het klinkt misschien een beetje sterk, maar… wat Bukele in Salvador deed met betrekking tot criminalisering, ik denk dat we hier hetzelfde moeten doen.

Protesteerder:

Als Bukele erin slaagt zijn land te veranderen en het te maken tot wat het nu is, kunnen wij dat ook. We hebben gewoon een sterke hand nodig. Een sterke hand en principes.

Verteller:

Ondanks de golf van steun onder de bevolking voor Milei en zijn radicale beleid, begonnen er vrijwel onmiddellijk scheuren te ontstaan. Drie dagen na Milei’s nieuwe regering devalueerde de munt met 118%, de inflatie explodeerde zonder dat er verlichting in zicht was. Hoewel mensen voor een radicale verandering in de hoop op economische stabiliteit hebben gestemd, kunnen ze in plaats daarvan meer onzekerheid ervaren.

Op zijn tiende dag in functie ondertekende Milei een megadecreet waarbij 300 wetten werden gewijzigd om de economie te dereguleren. Milei verklaarde dat als het parlement het decreet verwerpt, hij zal oproepen tot een volksraadpleging.

Als reactie hierop gaan mensen nu al de straat op, zelfs onder de dreiging van hardhandige repressie door de politie. Nu er al enkele algemene stakingen gepland zijn, lijkt het erop dat de arbeidersklasse aan het mobiliseren is.

Meer verhalen…