De Wereld Intellectuele Eigendomsorganisatie van de VN hoopt een verdrag te sluiten dat genetische hulpbronnen tegen uitbuiting zal beschermen.
Een groep Afrikaanse landen heeft opgeroepen tot een sanctieregime nu gesprekken zijn begonnen over een historisch verdrag dat een einde moet maken aan ‘biopiraterij’.
De Verenigde Naties hebben maandag in Genève het debat geopend met het oog op de afronding van het verdrag, dat tot doel heeft de plundering van genetische hulpbronnen en de traditionele kennis eromheen te voorkomen.
Na meer dan twintig jaar onderhandelen hoopt de Wereldorganisatie voor de Intellectuele Eigendom (WIPO) van de VN een overeenkomst te sluiten die dergelijke kennis tegen uitbuiting zal beschermen door een grotere transparantie in het octrooisysteem af te dwingen.
In de ontwerpverdragstekst staat dat octrooiaanvragers verplicht zouden moeten onthullen uit welk land de genetische hulpbronnen in een uitvinding afkomstig zijn en wie de inheemse bevolking is die de bijbehorende traditionele kennis heeft geleverd.
Terwijl natuurlijke genetische hulpbronnen, zoals die gevonden worden in geneeskrachtige planten, gewassen en dierenrassen, niet direct beschermd kunnen worden als internationaal eigendom, kunnen uitvindingen die met behulp daarvan worden ontwikkeld dat wel zijn.
“De onderhandelingen zullen niet gemakkelijk zijn”, waarschuwde WIPO-hoofd Daren Tang toen de geplande twee weken van gesprekken begonnen. Hij suggereerde echter dat de ontwikkelingslanden “aan de vooravond staan van een werkelijk mijlpaalovereenkomst”.
Meningsverschil
Toen de gesprekken begonnen, riep de groep Afrikaanse landen op tot sancties tegen bedrijven of landen die de bepalingen van het verdrag schenden.
“Onze groep steunt adequate sancties om ervoor te zorgen dat het verdrag wordt gehandhaafd”, zei de Keniaanse vertegenwoordiger namens de groep.
Omdat het momenteel niet verplicht is om de oorsprong van innovaties te publiceren, zijn veel ontwikkelingslanden bezorgd dat er patenten worden verleend die de rechten van de inheemse bevolking omzeilen of worden verleend voor bestaande uitvindingen.
Tegenstanders van het verdrag vrezen dat het de innovatie zal belemmeren. Voorstanders zeggen echter dat aanvullende openbaarmakingsvereisten de rechtszekerheid, transparantie en efficiëntie in het octrooisysteem zouden vergroten.
Er blijven meningsverschillen bestaan, met name over het instellen van sancties en de voorwaarden voor het intrekken van patenten.
Tang benadrukte dat er geen tegenstelling bestaat tussen het stimuleren van innovatie en het reageren op de behoeften van gemeenschappen.
Meer dan 30 landen hebben openbaarmakingsvereisten in hun nationale wetgeving, waaronder China, Brazilië, India, Zuid-Afrika, Frankrijk, Duitsland en Zwitserland.
Deze procedures variëren echter en zijn niet altijd verplicht.
“Het is belangrijk om voorbij te gaan aan botsingen die te steriel zijn” tussen het mondiale noorden en het zuiden, zei een diplomaat tegen persbureau Agence France-Presse op voorwaarde van anonimiteit.
“Verschillende landen in het Noorden beschikken over genetische hulpbronnen, zoals Australië of Frankrijk, en verschillende landen in het Zuiden hebben zeer grote laboratoria en bedrijven die genetische hulpbronnen gebruiken, zoals India of Brazilië”, aldus de bron.
Bron: www.aljazeera.com
