De trend richting gig-werk is de laatste jaren toegenomen en het is makkelijk te begrijpen waarom de zakenwereld dit heeft aangemoedigd. Gig-werk is vaak tijdelijk en isolerend, wat werknemers ervan weerhoudt banden te vormen en collectief te handelen. Gig-werk maakt het voor bedrijven overbodig om te betalen voor voordelen zoals gezondheidszorg. Gig-werk stelt werkgevers in staat om veel van de kosten die gepaard gaan met een personeelsbestand af te wentelen op de werknemers zelf.
Voorstanders van het model van de zelfstandige aannemer zullen wijzen op de toegenomen flexibiliteit en autonomie en de mogelijkheid voor werknemers om hun eigen uren te bepalen en alleen te werken wanneer ze willen. En daar zit wel wat in. Maar voor veel gig-werkers, met name in de sectoren van ritten delen en bezorgen, gaat meer vrijheid vaak gepaard met minder bescherming, en “je eigen baas zijn” betekent niet veel als je het je niet kunt veroorloven om vrij te nemen.
“Ik werk minimaal veertig uur per week,” zei Elliott Awatt, een Uber-chauffeur in Denver, Colorado. “Het lijkt erop dat de taxibedrijven elke dag meer en meer van chauffeurs afpakken.”
Hoe moeilijk het ook is voor werknemers om door de verpletterende dystopie van de freelance-economie te navigeren, er zijn nieuwe voorbeelden van succesvolle organisatie. Denver en Minneapolis zijn twee plaatsen waar voor het eerst pro-chauffeurswetten in steden en staten als sjablonen voor andere locaties dienen, wat aantoont dat lokale winsten voor chauffeurs landelijke gevolgen kunnen hebben.
Voortbouwend op het succes van de staat Washington, waar in 2024 een staatsbrede wet van kracht werd die het loon van chauffeurs verhoogde en voor ziekteverlof en werknemerscompensatie zorgde, begonnen pro-chauffeursgroepen en bondgenoten van de gemeenteraad in Minneapolis met een stadsverordening die minimumtarieven voor chauffeurs vaststelde die de lonen zouden verhogen. Uber en Lyft schreeuwden en dreigden Minnesota helemaal te verlaten als de verordening werd aangenomen. De verordening werd aangenomen, maar voordat de wet van kracht werd, greep de gouverneur in, die het jaar ervoor een pro-chauffeurswet had gevetood, en bemiddelde een deal tussen de gig-bedrijven en de coalitie achter de verordening, wat resulteerde in een staatsbrede wet die loonnormen vaststelde.
De take rates in deze wet zijn lager dan de verordening, maar ze vertegenwoordigen nog steeds goede winsten voor chauffeurs. En de wet codificeert gig-chauffeurs niet als zelfstandige contractanten, wat de bedrijven willen en de wet van Washington wel. Dus Uber en Lyft blijven in Minnesota, en chauffeurs zullen een loonsverhoging zien. Nu zijn er soortgelijke pogingen in Chicago in de maak om loonsverhogingswetten voor chauffeurs door te voeren.
De problemen waarmee gig-chauffeurs in het hele land te maken krijgen, zijn talrijk. Twee daarvan zijn echter onlangs in Colorado aangepakt. Een vakbond voor taxichauffeurs, Colorado Independent Drivers United (CIDU), de moedervakbond Communications Workers of America Union (CWA) Local 7777 en coalitiepartners, wisten twee wetsvoorstellen te laten aannemen in de wetgevende macht van de staat Colorado (HB24-1129 en SB24-75). Ze werden op 5 juni ondertekend door gouverneur Jared Polis van Colorado. Deze wetsvoorstellen richten een driver resource center op, bieden verbeterde deactiveringsbescherming voor zowel bezorg- als transportchauffeurs en vereisen transparantiemaatregelen voor gig-bedrijven. Het was de eerste wetgeving in zijn soort die in de Verenigde Staten werd aangenomen en CIDU-CWA 7777 hoopt dat andere staten het gebruiken als leidraad om soortgelijke bescherming voor chauffeurs te verkrijgen.
Deze wetten beschermen chauffeurs tegen de willekeurige en onvoorspelbare deactiveringsprocessen van Uber en Lyft. Chauffeurs hebben weinig controle of verhaal over deactivering, wat om allerlei redenen kan gebeuren: klachten van klanten (waar chauffeurs geen beroep tegen kunnen aantekenen of zelfs maar weten wat ze precies inhouden); fouten tijdens willekeurige achtergrondcontroles; problemen met gezichtsherkenningssoftware (die chauffeurs van kleur veel erger treffen dan blanke chauffeurs); taalproblemen met chauffeurs waarvan de moedertaal niet Engels is; en nog veel meer. Hoewel chauffeurs zogenaamd zelfstandige ondernemers zijn, kunnen ze op elk moment op afstand via de app worden ontslagen, waardoor hun leven in financiële onzekerheid terechtkomt.
De wetgeving van Colorado lost dit niet allemaal op, maar biedt chauffeurs in de staat wel meer verhaal en bescherming. Bovendien verplichten de transparantievereisten dat gig-bedrijven zowel klanten als chauffeurs laten zien hoeveel een rit (of bezorging) kost, maar ook hoeveel het bedrijf neemt en hoeveel de chauffeur krijgt. Dit is cruciaal omdat passagiers er vaak vanuit gaan, wanneer ze veel betalen, dat de chauffeur niet alleen verantwoordelijk is voor buitensporige tarieven, maar dat ze ook een groot deel van de opbrengst krijgen, wat vijandigheid en wrok bij de klant kan aanwakkeren (en geen fooi), ook al is geen van beide waar.
Deze wetgeving is gloednieuw, dus we zullen moeten afwachten of andere chauffeursgroepen in andere staten dit voorbeeld volgen, maar er zijn al landelijke coalitiepogingen gaande om Uber en Lyft onder druk te zetten rond de kwesties van deactivering en transparantie. De campagne Activate Respect is zo’n poging.
Activate Respect, dat bestaat uit vakbonden en belangenbehartigingsgroepen van chauffeurs, waaronder CIDU-CWA 7777, Chicago Gig Alliance, Gig Workers Rising, PowerSwitch Action en Action Center on Race and the Economy (ACRE), ging op dinsdag 25 juni van start met acties in Denver, Chicago en San Jose. Grote groepen chauffeurs kwamen samen in deze drie steden en spraken met het publiek en de lokale nieuwsmedia om aandacht te vragen voor deze problemen waarmee chauffeurs dagelijks worden geconfronteerd en om de bedrijven die hiervoor verantwoordelijk zijn, onder druk te zetten. Deze campagne loopt nog steeds, met meer acties gepland voor dit jaar en volgend jaar.
“Chauffeurs in het hele land worden allemaal geconfronteerd met dezelfde pesterijen van Uber en Lyft. Daarom is het zo belangrijk dat we samenkomen in campagnes als Activate Respect,” zei Bernard Moses, een werknemer in Chicago die al acht jaar taxichauffeur is. “Laten we eerlijk zijn: nu Uber onze lonen verlaagt, moeten de meeste mensen die ik ken elke dag geld opnemen uit de app om rond te komen, dus zelfs een dag of twee van deactivering kan catastrofaal zijn. Als één chauffeur is het moeilijk om dingen te veranderen, maar samen kunnen we Uber en Lyft verantwoordelijk houden voor chauffeurs, passagiers en onze gemeenschappen die van ons afhankelijk zijn.”
Toch kunnen drukcampagnes maar tot op zekere hoogte werken. “Deze bedrijven geven geen duimbreed toe, tenzij je ze dwingt,” zei Brian Winkler, executive vice president van CWA 7777. “En de enige manier waarop dat mogelijk is, is door middel van werknemersmacht.”
Al deze inspanningen vinden plaats tegen een achtergrond van groeiende arbeidsmilitantie in de Verenigde Staten. De strijd tegen gigbedrijven is tot nu toe op lokale fronten gevoerd, maar het coalitiewerk dat opbloeit tussen vakbonden voor gigchauffeurs en verschillende belangenbehartigingsgroepen, waaronder gekozen functionarissen, zou de voorbode kunnen zijn van bredere winst. Nu steeds meer chauffeurs in verschillende plaatsen de strijd aangaan, lijkt het idee van wetgeving ten gunste van chauffeurs op federaal niveau niet vergezocht.
Zelfs economische sectoren zoals gig-werk, die zijn gestructureerd om werknemers te atomiseren, kunnen succesvol worden georganiseerd. Samen met hun tegenhangers in andere industrieën, zijn steeds meer werknemers in de gig-driving arena in opstand gekomen, en ridesharebedrijven kunnen hen niet langer negeren.
Bron: jacobin.com
