Sing Sing is een humaniserend portret van de ontmenselijkte

De film begint op een podium: het is de laatste act van Een Midzomernachtdroomen John “Divine G” Whitfield (Colman Domingo) zingt Lysanders beroemde regels: “And eer een man de macht heeft om te zeggen ‘Zie!’ / De kaken van de duisternis verslinden het / zodat heldere dingen snel in verwarring raken.” De acteurs maken een buiging en genieten van het applaus van hun publiek.

Backstage zoemen de mannen, feliciteren elkaar met een geweldige avond terwijl ze een rij vormen. Ze hebben groene uniformen aangetrokken en worden geobserveerd door een bewaker. Dit zijn niet alleen acteurs, maar gevangenen.

Zing zing vertelt het verhaal van een theatergezelschap in de zwaarbewaakte gevangenis met dezelfde naam in Ossining, New York: Rehabilitation Through the Arts (RTA), een non-profitorganisatie die in 1996 werd opgericht en sindsdien is uitgebreid naar nog eens zeven andere instellingen in de staat. Het is een teder portret van de creatieve vermogens en emotionele levens van een groep mannen die door de maatschappij zijn verstoten als iets dat minder is dan menselijk. En wat nog meer is: de overgrote meerderheid van de cast bestaat uit echte RTA-alumni die versies van zichzelf spelen.

De film volgt de theaterleden door de maanden na de Shakespeare-productie, waarin ze breken met de gebruikelijke kost van tijdloze klassiekers als Een Midzomernachtdroomtot grote ergernis van RTA’s toneelspeler Divine G. In plaats daarvan besluit de groep een maximalistisch werk van regelrechte absurditeit op te voeren, gemotiveerd door de suggestie van Clarence “Divine Eye” Maclin, een stoere nieuwkomer bij RTA, dat hun medegevangenen misschien iets luchtigs zouden kunnen waarderen.

De code van de mummie krakenhet resulterende toneelstuk, is ronduit dwaas. Het is in een weekend in elkaar gezet door Brent Buell (Paul Raci), de regisseur van de groep. Het plot gaat over mummies en piraten, tijdreizen en Robin Hood en Freddy Krueger en cowboys, een mengelmoes van elementen die de suggesties van elk RTA-lid bevatten. Er zit zelfs Hamlet in, om Whitfield te paaien (zijn opluchting blijkt van korte duur wanneer de groep Divine Eye over zichzelf uitspreekt voor de rol).

De relatie tussen de licht egocentrische Divine G en de macho, wanhopig verontwaardigde Divine Eye — we ontmoeten hem voor het eerst als hij een medegevangene afperst voor drugsgeld op de binnenplaats — is het hart van de film, aangezien de eerste, die iets speciaals ziet in Divine Eye, hem probeert te helpen zijn pantser af te werpen. Theater als toevluchtsoord en ontsnapping, hoewel dit veel gemakkelijker gezegd dan gedaan blijkt.

De gebeurtenissen zijn gebaseerd op een waargebeurd verhaal. RTA heeft echt een productie van De code van de mummie kraken. John H. Richardson schreef erover in het boek van 2005 Schildknaap artikel “The Sing Sing Follies.” Schrijver-regisseur Greg Kwedar en zijn schrijfpartner Clint Bentley kochten vervolgens de rechten op het artikel en besteedden zeven jaar aan het herwerken ervan tot een script. Maclin en Whitfield hielpen bij het schrijven van de film en kregen een “story by” credit. Ze zijn beiden ook uitvoerend producenten van de film, die A24 distribueert.

Domingo, een van de weinige niet-RTA-alumni in de productie, leidt de cast en zijn rol als Divine G, die literatuur uitspuwt in zijn cel en een soort mentor wordt voor Maclin, is betoverend. Buiten het toneel zien we Divine G, een autodidactische juridische expert die andere mannen helpt met hun zaken, zich voorbereiden op een aanstaande voorwaardelijke invrijheidstelling, waarbij hij zichzelf toestaat te hopen dat het systeem gedwongen wordt hem vrij te laten dankzij bewijs van zijn onschuld. (Zonder het te verklappen, de scène van de hoorzitting zelf levert een van de meest verwoestende zinnen van de film op.) In het echte leven zat Whitfield bijna 25 jaar onterecht gevangen.

Hoewel Zing zing werd snel opgenomen in de loop van drie weken in juli 2022 tussen Domingo’s andere verplichtingen door, het is een schroeiende performance. Verschillende shots van Domingo die uitademt, zijn weken later nog bij me blijven hangen. In interviews heeft hij de performance toegeschreven aan zijn scènepartners, en gezegd: “Je kunt niet liegen met deze gasten.”

Dat is wat de film zo bijzonder maakt. Domingo is een echte filmster, magnetisch en sierlijk en oogverblindend mooi. Toch is het vaak Maclin die de show steelt. Wanneer de camera op hem blijft hangen terwijl hij de andere RTA-leden met scepsis en argwaan bekijkt, roept hij niets meer op dan een bokser, explosieve energie die net onder het oppervlak straalt. Het is geen wonder dat A24 al een ander project met hem in de maak heeft.

En hoewel ze niet allemaal even natuurlijk overkomen op het scherm, Zing zing‘s andere RTA-alumni — David “Dap” Giraudy, Patrick “Preme” Griffin, Mosi Eagle, Sean “Dino” Johnson en Camillo “Carmine” LoVacco, die allemaal versies van zichzelf spelen — laten de film schitteren als een ensemble-optreden, zelfs als de dynamiek van Domingo en Maclin het middelpunt van de plot is. (De echte Divine G heeft ook een bevredigend grappige cameo, waarin hij de fictieve versie van zichzelf om een ​​handtekening vraagt.) Deze mannen zijn serieuze acteurs; het is onwaarschijnlijk dat ze hun roeping hadden gevonden zonder RTA.

Een samenvatting van Zing zing‘s bericht zou het transformerende potentieel van kunst vermelden, gangsters die gevoelig worden zodra ze hun hoede laten zakken en de trauma’s van het leven zowel voor als in de gevangenis verwerken — zoals een acteur het zegt: “We zijn hier om weer mens te zijn.” Het is een veelgehoord thema, een thema dat filmmakers als kunstenaars zelf vleit. Maar er zit ook waarheid in: het recidivepercentage voor RTA-deelnemers is 3 procent, veel lager dan het nationale percentage van 60 procent, en de film is een demonstratie van waarom dat zo is, een verkenning van hoe creativiteit kan leiden tot dieper zelfinzicht, en biedt een cruciale hulp voor het leven aan de buitenkant. (Leslie Lichter, de huidige uitvoerend directeur van RTA, hoopt dat de film kan bijdragen aan de uitbreiding van het programma.)

Het script gaat af en toe over in sentimentaliteit (en biedt weinig verkenning van de krachten die deze mannen in de eerste plaats achter de tralies hebben gebracht), maar het is ook onderhoudend, grappig en nooit traag, ondanks verschillende scènes die volledig bestaan ​​uit de RTA-deelnemers die acteeroefeningen doen. Het gaat volgende maand landelijk in première; zet je cynisme opzij en ga het zien. Ik ben geen sukkel, maar ik voegde me bij een groep vrouwen die naar het toilet liepen toen de lichten aangingen, gretig om de schade te herstellen die mijn tranen aan mijn make-up hadden toegebracht.

Ik zag de film bij de première in New York — een speciale avond, zoals Domingo het noemde toen hij de film introduceerde in het Harvey Theater van de Brooklyn Academy of Music, omdat een groot deel van de cast uit de wijk komt. Het was de eerste vertoning van de film, die in première ging op het Toronto International Film Festival (TIFF) afgelopen najaar, waar alle acteurs aanwezig waren, wat de avond tot een thuiskomst maakte, vol met meerdere welverdiende, luidruchtige staande ovaties.

Toch was die avond niet echt het debuut van de film in New York. De daadwerkelijke première had een week eerder plaatsgevonden, toen Kwedar en Bentley, vergezeld door verschillende RTA-alumni, de film vertoonden in Sing Sing. De gevangen mannen gaven een staande ovatie en Maclin en Johnson spraken vervolgens op het podium met een paar momenteel gevangen mannen (de film is opgedragen “aan de RTA-leden die thuiskwamen en degenen die er nog steeds in zaten”). Zoals Kwedar zei voordat de lichten in het Harvey Theater uitgingen: “Het was de meest diepgaande ervaring van mijn theaterleven.”

Kwedar en Bentley werkten als RTA-vrijwilligers en Zing zing‘s hele cast en crew, van Domingo tot de productieassistent, kregen hetzelfde salaris en gelijke aandelen in de film. Dat is een herhaling van een model dat het schrijversduo aannam voor de film van 2021 Jockey. Het is moeilijk voor te stellen dat de rest van de ultra-hiërarchische filmindustrie zo’n aanpak zou implementeren. Dat is jammer, omdat het eerlijk is om te doen en, volgens Domingo, het een merkbaar andere dynamiek op de set opleverde: “Dit was niet zomaar werk voor de verhuur.”

“Een traditionele hiërarchische beloningsstructuur, waarbij slechts een paar mensen aan de top alle eigendomsrechten hadden en werden betaald op basis van een enorm gelaagd tarief, zou zijn weg vinden naar de ervaring op de set”, vertelde Kwedar aan de Hollywood-verslaggever“Ik weet niet of we een set hadden gehad die zo open, warm en eerlijk was.”

Na de première in Brooklyn was er een feestje in de bar aan de overkant. Daar praatten de cast en crew bij terwijl de obers rondgingen met hapjes en glazen champagne. De acteurs wisselden verhalen uit over hun nieuwe levens: sommigen waren naar TIFF gegaan, en de filmmakers hadden een manier gevonden om ze te laten gaan, ondanks de complicaties die reizen met zich meebrengt voor mensen met een criminele status. Anderen spraken over aankomende vertoningen of professionele verplichtingen die in het verschiet lagen.

Terwijl ik tussen de menigte stond en deelde in de vreugde van de acteurs over hoe anders hun omgeving was dan de plek waar ze elkaar voor het eerst hadden ontmoet, zag ik een ingelijst programmaboekje op een tafel liggen, de randen bedekt met handtekeningen en oprechte inscripties.De code van de mummie kraken,” stond er. “Rehabilitatie door de kunsten, Sing Sing Correctional Facility, 17, 18, 19, 20 mei 2005.” De castleden die ernaast stonden, verwonderden zich er even over, maar gingen daarna weer verder met het bespreken van de toekomst.