Ik kon de claxons van de auto horen schallen zodra ik de parkeerplaats van de luchthaven opreed.
Honderden Uber- en taxivoertuigen stonden op 20 september stil buiten Terminal 4 van de Tullamarine Airport in Melbourne, terwijl een groep van enkele tientallen opvallende Uber-chauffeurs bij de uitgang naar andere chauffeurs zwaaide om hen te rekruteren voor hun staking. Enkelen van hen worstelen met de beveiliging van de luchthaven, terwijl anderen aan andere chauffeurs het belang van de staking uitleggen, soms in verhitte discussies.
Je zou het niet weten als je kijkt naar de vrijwel totale media-black-out waaraan ze zijn blootgesteld, maar deze werknemers hebben de afgelopen vier weken de strijd aangebonden met het grootste rideshare-bedrijf ter wereld. Uber haalde vorig jaar 1,1 miljard dollar aan winst binnen, en volgens een bron uit de technologie-industrie die in de Australisch financieel overzichtis de Australische markt het ‘kroonjuweel’ voor het mondiale gig-economiebedrijf.
Hoe behandelt deze miljardengigant de chauffeurs wier slopende en vaak onveilige werk de bron is van al hun rijkdom? Je krijgt er een idee van door te praten met Zahir (niet zijn echte naam), een van de organisatoren van de staking, die al bijna tien jaar voor Uber rijdt. Hij vertelde me dat chauffeurs eerder dit jaar via een e-mail van het bedrijf en berichten in de media te weten kwamen dat Uber de tarieven voor klanten met wel 5 procent zou verlagen.
Uber zegt dat dit komt doordat de vraag is gedaald als gevolg van de kosten van levensonderhoud, maar chauffeurs bij het piket beweerden dat de echte zorg van het bedrijf ligt in het verlagen van de lat voordat het moet onderhandelen over minimumnormen voor de sector als onderdeel van Labour’s beleid. Wet op het sluiten van mazen in de wet van 2023.
Dit alles gebeurde zonder enig overleg met de chauffeurs, die volgens Zahir in het ongewisse bleven over wat de veranderingen voor hen zouden betekenen. Toen kwamen de betalingskortingen. Begin deze maand meldt Zahir dat de reizen die hem voorheen $50 opleverden, zijn gedaald naar ongeveer $35. Het was duidelijk dat Uber meer dan de 5 procent van de tariefprijs had verlaagd.
Chauffeurs die al worstelen met de hoge kosten van levensonderhoud worden nu verpletterd door loonsverlagingen van 20 tot 30 procent, zoals anderen op het piket bevestigen. Zahir beschrijft het als “ons proberen te wurgen terwijl we al nauwelijks ademen”.
Tot overmaat van ramp zei Zahir ook dat de verlaagde of ‘grootvader’-korting die Uber van hem en andere ervaren chauffeurs afpakt, 22 procent in plaats van 27,5 procent, was ingetrokken, waarbij Uber nu dezelfde gigantische korting van 27,5 procent van iedereen krijgt. Sommigen belonen hun jarenlange dienst.
“Uber is een miljoenenbedrijf”, zegt Zahir. “Ze zijn in zoveel landen actief. Die korting kunnen ze toch wel geven [to passengers]– maar niet van de ruggen van de bestuurder.”
Deze veranderingen bouwen voort op de zorgvuldig ontworpen en zeer onrechtvaardige relatie van Uber met hun werknemers. Vanaf het begin heeft Uber ervan uitgegaan dat zijn ‘chauffeurspartners’ onafhankelijke contractanten zijn en geen echte werknemers. Hierdoor kan het bedrijf de beperkte bescherming ontwijken die werknemers doorgaans worden geboden door de arbeidsverhoudingswetten.
Het resultaat, legt Zahir uit, is dat “Uber chauffeurs niets biedt. De auto, de benzine, de verzekering en het onderhoud moeten allemaal uit de broekzak van de bestuurder komen.” Op de vraag of Uber enige dekking biedt voor chauffeurs in geval van letsel of anderszins, vertelde Zahir me dat het bedrijf geen dekking biedt. “Ze hebben een verzekering om hun eigen reet te dekken, maar dat is het dan ook”, zegt hij.
De recente loonsverlagingen hebben automobilisten over de rand geduwd. Nu vechten ze terug. Hun eisen omvatten weekend- en vakantietarieven, en dat Uber zijn commissie verlaagt van 27,5 procent naar 15 procent.
De vastberadenheid en solidariteit onder werknemers die collectief vechten voor hun rechten is altijd een lust voor het oog, maar ik denk niet dat ik ooit zo’n inspirerend piket heb gezien als dat van deze chauffeurs. Om te zeggen dat de kansen tegen hen zijn gestapeld, is een understatement. Uber heeft een lange staat van dienst, gedocumenteerd door Die van de Guardian Uber doet onderzoek naar het gebruik van zijn obscene rijkdom en politieke macht om met wetten te pronken en tegenstanders te straffen. Het luchthavenmanagement wil dat de stakende chauffeurs weg zijn en stuurt regelmatig beveiliging om hen in de gaten te houden en lastig te vallen. De media hebben er nauwelijks melding van gemaakt. De Labour-regering heeft zich stil gehouden over de vuile tactieken van Uber, ondanks de maatregel die de kleine loonsverhogingen als gevolg van hun Closing Mazenwet ondermijnde.
De chauffeurs strijden ook tegen de atomisering die voortvloeit uit het “driver partner”-systeem van Uber. Zahir legde uit hoe dit vaak tot uiting komt in het gedrag van chauffeurs ten opzichte van elkaar, dat volgens hem competitief en zelfs agressief kan zijn.
Op deze berg van obstakels bij Tullamarine staren misschien enkele tientallen chauffeurs naar beneden, enigszins vochtig van de regen. In hun arsenaal zit één spandoek, een tafeltje met thee, een doos samosa’s en op maat gemaakte shirts met boodschappen als “chauffeurs protesteren voor beter loon”. Dat betaalden ze allemaal uit eigen zak.
Maar ze zullen niet gemakkelijk ten onder gaan. Terwijl het wat harder begint te regenen, blijven ze praten met chauffeurs. Eén pakt een megafoon en houdt een korte en gepassioneerde toespraak over hun recht om te protesteren.
“Wij zijn voor onszelf begonnen. We staan er nog steeds alleen voor,’ vertelt Zahir. “Maar ik ben lid van de Transportarbeidersbond en wij verzoeken andere chauffeurs zich ook aan te sluiten.” De TWU is de grootste vakbond voor chauffeurs van deelritten, maar heeft de staking tot nu toe niet gesteund.
Wat de drijfveren missen aan fondsen en institutionele steun, compenseren ze met vastberadenheid en een strategie om hun gelederen uit te breiden. Het piket houdt auto’s tegen die de rijstrook verlaten en twee of drie stakers leggen chauffeurs uit waarom ze zich bij hen moeten aansluiten, met een QR-code voor hun WhatsApp-chat.
Een andere chauffeur vertelt dat hij op hun eerste stakingsdag vier weken geleden merkte dat onder de deelnemende chauffeurs “de eenheid is toegenomen”. Deze groeiende solidariteit in een normaal gesproken geatomiseerde industrie komt duidelijk naar voren in mijn gesprek met Joseph, een taxichauffeur. De taxichauffeurs staan traditioneel vijandig tegenover de taxichauffeurs, wier lagere tarieven hen klanten ontnemen. Ik vraag hem of hij de stakers steunt. Hij zegt van wel. “Zou jij werken voor $ 10 per uur?” vraagt hij. “Soms wachten we 45 minuten tot een uur om een berijder op te halen. Het lijkt op moderne slavernij.”
De groeiende eenheid en vastberadenheid van de drijfveren is een voorbeeld van hoe werknemers allerlei verdeeldheid en uitdagingen kunnen overwinnen in hun collectieve strijd voor waardigheid op het werk. En het zijn niet alleen Uber die wegkomen met het straffen van werknemers terwijl ze miljarden binnenhalen. Grote bedrijven hebben de afgelopen jaren recordwinsten geboekt, terwijl de lonen van werknemers ver achterbleven bij de inflatie. De strijd die deze Uber-chauffeurs voeren is er een waar we allemaal belang bij hebben.
Kom op donderdag 26 september om 15.00 uur naar de ritaandeelplaats van Terminal 2 op Melbourne Airport om uw solidariteit te tonen.
Bron: redflag.org.au
