De Labour-begroting – geen einde aan de toenemende ongelijkheid – rs21 – revolutionair socialisme in de 21e eeuw

Piet Cannell
•
3 november 2024

De sociale voorzieningen zijn gestript, de groene transitie is verwaarloosd en overheidsgeld is naar particuliere bedrijven gesluisd. Piet Cannell haalt hoogtepunten uit de PvdA-begroting.

Op het eerste gezicht markeert de eerste begroting van Rachel Reeves een scherpe verandering ten opzichte van de Tory-begrotingen die eraan voorafgingen. Er is sprake van een belastingverhoging van £40 miljard, waarbij de lasten worden gedragen door het bedrijfsleven, en de investeringsplannen zijn met £105 miljard gestegen, in tegenstelling tot de bezuinigingen die door de Tories waren gepland. In de Guardian noemt Labour-vicevoorzitter Angela Rayner het ‘een begroting voor werkende mensen, door een regering voor werkende mensen’.

Tijdens de verkiezingscampagne deed Labour er alles aan om zijn voornemen te benadrukken om door te gaan met de Tory-beslissingen. In de context van de begroting is de meest onrechtvaardige daarvan het voornemen om Tory-plannen voor bezuinigingen op de sociale voorzieningen in de komende vier jaar na te streven. Dit zal de toegang tot zowel ziekte-uitkeringen als het recht op bijstand in het algemeen beperken. Deze verdere verscherping, in een toch al bestraffend regime, zal vereisen dat tegen 2028/2029 nog eens 400.000 mensen die langdurig werkloos zijn, aan het werk zijn. Tegelijkertijd zullen hun voordelen met £ 260 per maand worden verlaagd. Het Office of Budget Responsibility schat dat dit £ 3 miljard uit de sociale zekerheidsrekening zal halen. Dit is een serieus probleem voor de arbeidersbeweging als geheel, niet alleen omdat ze zeer capabel is, maar ook omdat het wanhopiger maken van mensen ‘aan de onderkant’ om een ​​baan tegen welk loon dan ook te vinden, de marktmacht van alle werknemers zal verminderen.

De zogenaamde ‘optiek’ van de begroting ging over een competente Labour-partij die zich zou bezighouden met de chaos die de Tories hadden achtergelaten en die de kwesties zou aanpakken die de arbeidersklasse hadden vervreemd van de reguliere politiek. Maar de kern van die vervreemding, zowel in Groot-Brittannië als internationaal, wordt gevormd door de afgelopen vijftig jaar van neoliberale economie en de massale herverdeling van rijkdom van arm naar rijk. De begroting doet niets om dat ongedaan te maken en verdubbelt zelfs de impact op de meest kwetsbaren in de samenleving.

Een voorbeeld van de gevolgen is de verslechtering van de geestelijke gezondheid van jongeren. Vijftien jaar geleden lieten Richard Wilkinson en Kate Pickett in ‘The Spirit Level’ zien hoe ongelijkheid de levens van werkende mensen beïnvloedt. Tegenwoordig is er bijvoorbeeld een opmerkelijke toename van psychische aandoeningen onder jongeren. In 2008 zei 7% van de 16-24-jarigen dat ze een gezondheidsprobleem hadden dat hun dagelijkse activiteiten beïnvloedde. Nu is het 20% en het grootste deel hiervan betreft geestelijke gezondheidsproblemen. Een recent artikel in de Financiële tijden concludeerde dat ‘de verslechtering van de geestelijke gezondheid onder jongvolwassenen zeer reëel is en steeds meer een economische belemmering vormt.’

Het Labour-mantra vóór de begroting was dat ze ‘groei konden realiseren’ – gemeten in termen van het bruto nationaal product (bbp) – dat wil zeggen de totale waarde van alle goederen en diensten die door de inwoners en bedrijven van een land worden geproduceerd, ongeacht de locatie. van de productie. De focus op infrastructuuruitgaven is dus in wezen Keynesiaans, het idee dat overheidsinterventie de economische resultaten kan beïnvloeden. Voor zover het om werkende mensen gaat, wordt ervan uitgegaan dat de groei doorsijpelt en de werknemers ten goede komt. Maar in de context van toenemende aanvallen op de armsten en de aanhoudende daling van de middelen voor openbare diensten is dit slechts fantasie.

Bovendien is de bbp-definitie van groei volkomen nutteloos als het gaat om het aanpakken van de klimaatcrisis. Er is brede erkenning van de ernst van de crisis en de impact die deze heeft op het leven en het levensonderhoud van mensen, hier en over de hele wereld. Maar in het licht van het overheidsbeleid dat veel groene retoriek hanteert, maar feitelijk wordt gedreven door nauwe betrokkenheid bij de fossiele-brandstofindustrie, bestaat er ook wijdverbreid cynisme over de mogelijkheid van elke vorm van transitie, laat staan ​​een sociaal rechtvaardige transitie. Het antwoord van Labour is het opzetten van Great British Energy als investeringsvehikel – maar net als bij de andere investeringsplannen ligt de nadruk op publieke investeringen via particuliere bedrijven en het genereren van particulier rendement. De bedragen die ermee gemoeid zijn, vormen een klein deel van de bedragen die ook zijn aangekondigd voor het afvangen en opslaan van koolstof (CCS) en nieuwe kerncentrales. Deze keuzes gaan niet over een of ander omstreden debat over de beste manier om de transitie te verwezenlijken; ze worden gedreven door de belangen van de grote energiebedrijven wier belang het behouden van winsten en het behoud van de systemen en infrastructuur is die fossiel kapitaal de afgelopen eeuw heeft ontwikkeld. De uitgavenbeslissingen van de Labour Party zullen ons in een toekomst met hoge energiekosten en hoge koolstofemissies binden.

Zeker, de nieuwe begroting is in sommige opzichten minder hard dan die van de Tories. Ondanks de verhoging van het minimumloon ligt het echte engagement echter bij de grote bedrijven en zal de begroting in het algemeen de ongelijkheid blijven vergroten. De Joseph Rowntree Foundation berekent dat het beschikbare inkomen en de levensstandaard zullen blijven dalen. De armsten in de samenleving zullen het zwaarst getroffen worden. Zoals Jonny Jones betoogt, kiest Starmer altijd de kant van het kapitaal tegenover de arbeiders.

Een begroting voor werkende mensen zou noodzakelijkerwijs moeten beginnen met het aanpakken van de ongelijkheid. Het zou maatregelen treffen om rijkdom terug te nemen van de rijken en enorme investeringen te doen in gezondheidszorg, sociale zorg, onderwijs, huisvesting en transport. In plaats daarvan wordt de kern van deze begroting gevormd door een strategie die gebaseerd is op investeringen in infrastructuur – zeker nodig na jaren van verwaarlozing door de Tory’s – maar gebaseerd op de veronderstelling dat infrastructuurprojecten alleen via de particuliere sector kunnen worden gerealiseerd. Dit in het licht van het overweldigende bewijsmateriaal van de mislukkingen van grote bouwbedrijven in de afgelopen jaren. In de reformistische logica kan er een reden zijn om particuliere investeringen voor algemeen belang aan te moedigen, maar waar de begroting over gaat zijn publieke investeringen voor particulier voordeel. Wij betalen, zij profiteren.

Er valt nog veel meer te zeggen en te bespreken over veel van de kwesties die in dit artikel aan de orde komen. Als u geïnteresseerd bent om over een van deze onderwerpen te schrijven, neem dan contact met ons op via [email protected].