Dit verhaal werd oorspronkelijk gepubliceerd bj de Bewaker And wordt hier weergegeven als onderdeel van de Klimaatbureau samenwerking.
Wereldleiders, Hoge ministers en sleutelfiguren in de klimaatdiplomatie hebben deze week één voor één hun engagement voor het klimaatakkoord van Parijs herbevestigd, als reactie op het bevel van Donald Trump om de VS uit het pact terug te trekken.
Het vooruitzicht dat de wereld de temperatuur op 1,5 graden Celsius boven het pre-industriële niveau zou houden, zoals het verdrag voorschrijft, werd geschaad door de stap van de nieuwe Amerikaanse president. De hoop om het doel te halen was al snel aan het afnemen, en vorig jaar was het eerste jaar dat consequent de grens van 1,5 graden Celsius overschreed, maar het doel zal over jaren of zelfs decennia worden gemeten en stringente emissiereducties kunnen nu nog steeds een verschil maken.
Naast dat Trump zich terugtrok uit het Akkoord van Parijs, schafte hij ook veel van de beperkingen en prikkels af om het gebruik van fossiele brandstoffen terug te dringen, en gaf hij blijk van zijn voornemen om Big Oil te blijven steunen. De VS zijn ‘s werelds grootste exporteur van gas en de olieproductie steeg onder president Joe Biden naar recordniveaus. Deze factoren zouden de vooruitgang kunnen tegenwerken die de afgelopen jaren in het hele land is geboekt op het gebied van hernieuwbare energiebronnen, deels als gevolg van de Inflation Reduction Act van Biden. Adair Turner, voorzitter van de denktank van de Energy Transitions Commission, zei dat de acties van Trump ongeveer 0,3 graden Celsius kunnen toevoegen aan de opwarming van de aarde en andere landen ertoe kunnen aanzetten hun CO2-uitstoot terug te dringen.
Andere landen hebben echter al eerder vooruitgang geboekt zonder, of zelfs ondanks, de VS. Trump is immers ook tijdens zijn laatste presidentschap begonnen met het proces van terugtrekking, hoewel dit pas in werking trad toen hij zijn ambt neerlegde. Voordien werd het internationale akkoord over klimaatactie jarenlang opgehouden onder het presidentschap van George W. Bush.
De VS sluiten zich nu aan bij slechts een handvol mislukte of door oorlog verscheurde staten, waaronder Libië, Iran en Jemen, die het akkoord uit 2015 verwerpen. Hoewel de VS lange tijd een van de twee grootste bronnen van broeikasgasemissies ter wereld zijn geweest – samen met China – is de betekenis ervan afgenomen nu de ontwikkelingslanden hun aandeel in de mondiale koolstofproductie snel vergroten.
Hoe heeft de wereld gereageerd op de stap van Trump, en wat betekent dit voor de mondiale klimaatdiplomatie?
De EU
Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, zei in een toespraak op het World Economic Forum in Davos: “Het Akkoord van Parijs blijft de beste hoop voor de hele mensheid. Europa zal dus op koers blijven en blijven samenwerken met alle landen die de natuur willen beschermen en de opwarming van de aarde willen stoppen.”
Wopke Hoekstra, de klimaatcommissaris van de EU, schreef op sociale media dat het besluit van Trump “een werkelijk ongelukkige ontwikkeling” was, maar dat “we ondanks deze tegenslag ons blijven inzetten om samen met de VS en onze internationale partners het dringende probleem van de klimaatverandering aan te pakken… Het Akkoord van Parijs heeft een sterke basis en is een blijvertje.”
Groot-Brittannië
Ed Miliband, de Britse energieveiligheids- en netto-nulsecretaris, vertelde dinsdag aan een commissie van het House of Lords dat hij “zou proberen een gemeenschappelijke basis te vinden” met Trump, en dat het nog steeds in het “nationale eigenbelang” van de VS was om te zoeken naar om de klimaatcrisis aan te pakken. “Wij zijn sterke voorstanders van het akkoord van Parijs”, zei hij. “Ik geloof in deze transitie [to clean energy] is niet te stoppen.”
De recente Cop29-top in Azerbeidzjan heeft dat aangetoond, voegde hij eraan toe. “Landen geloven dat hun nationaal eigenbelang in het Akkoord van Parijs blijft. Het gevaar voor hen schuilt in het niet vooruitgaan. [The transition] Het gaat niet snel genoeg, maar het is niet te stoppen.”
William Haag, de voormalige minister van Buitenlandse Zaken, schreef in de Tijden van Londen“Voor een land dat zojuist de verwoestende bosbranden in Los Angeles heeft meegemaakt en met steeds angstaanjagender orkanen wordt geconfronteerd, betekent het opgeven van het klimaatakkoord van Parijs en het opheffen van alle beperkingen op het gebruik van fossiele brandstoffen leven in ontkenning.”
Kim Darroch, de voormalige Britse ambassadeur in de VS, en John Ashton, de Britse klimaatgezant van 2006 tot 2012, schreven in de krant een oproep aan degenen in de VS die zich nog steeds inzetten voor klimaatactie om samen te werken met internationale partners. “Het falen van het klimaat zal ons allemaal verarmen en onze tondeldooswereld nog onzekerder maken. We moeten nu samenwerken met degenen in de VS en elders die de noodzaak begrijpen om het tijdperk van de fossiele energie zo snel mogelijk tot een einde te brengen.”
Canada
Steven Guilbeault, de Canadese minister van Milieu en Klimaatverandering, zei tegen journalisten: “Het is betreurenswaardig dat de president van de VS heeft besloten zich terug te trekken uit het Akkoord van Parijs. Het is helaas niet de eerste keer. Het Akkoord van Parijs is groter dan één land; het zijn 194 landen die gezamenlijk zijn blijven strijden tegen de klimaatverandering, ondanks de afwezigheid van de VS. Ondanks het feit dat de federale overheid niet langer geïnteresseerd lijkt in de strijd tegen de klimaatverandering, zien we veel steun van Amerikaanse staten en de particuliere sector. Het is ironisch dat de president dat zou doen terwijl Californië het ergste bosbrandseizoen uit zijn geschiedenis doormaakt.”
Canada was “volledig toegewijd aan zijn verplichtingen onder het Akkoord van Parijs”, vertelde hij later aan de Guardian in een verklaring. “Door te blijven samenwerken kunnen Canada en de VS veel meer bereiken in het stimuleren van groene groei en het creëren van economische kansen die ook de klimaatverandering aanpakken en landen en oceanen beschermen.”
Afrikaanse grond van onderhandelaars
In een gezamenlijke verklaring zei de klimaatveranderingsgroep: “Dit besluit is een directe bedreiging voor de mondiale inspanningen om de temperatuurstijging te beperken en de catastrofale gevolgen van de klimaatverandering af te wenden, vooral voor de meest kwetsbare landen ter wereld. De VS, een van de grootste CO2-uitstoters ter wereld, draagt een historische verantwoordelijkheid om het voortouw te nemen op het gebied van klimaatactie.
Door afstand te doen van zijn verplichtingen uit hoofde van het Akkoord van Parijs ondermijnt de VS jaren van zwaarbevochten vooruitgang en geeft hij een gevaarlijk signaal af aan de internationale gemeenschap. Voor Afrika en andere ontwikkelingslanden zijn de gevolgen ernstig. Afrika, dat zich al in de frontlinie van de klimaatcrisis bevindt, wordt geconfronteerd met escalerende droogtes, overstromingen en extreme weersomstandigheden die levens en levensonderhoud bedreigen, de voedselonzekerheid verergeren en economieën destabiliseren. De terugtrekking van het Amerikaanse leiderschap vermindert de kritische financiële en technische steun die nodig is om zich aan deze uitdagingen aan te passen, waardoor kwetsbare landen een onrechtvaardige last dragen.”
De voorzitter van de groep van de Minst Ontwikkelde Landen, Evans Njewa, zei op X: “We betreuren ten zeerste de plannen van de VS om uit de #ParisAgreement (PA) te stappen. Dit dreigt de zwaarbevochten winsten bij het terugdringen van de uitstoot ongedaan te maken en brengt onze kwetsbare landen in groter gevaar. De PA blijft een essentieel klimaatpact en we moeten het beschermen voor de toekomst van onze planeet en generatie.”
China
De woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken, Guo Jiakun, zei op een persconferentie: “Klimaatverandering is een gemeenschappelijke uitdaging waarmee de hele mensheid wordt geconfronteerd. Geen enkel land kan onaangetast blijven of het probleem op eigen kracht oplossen. China zal met alle partijen samenwerken om de uitdagingen van de klimaatverandering actief aan te pakken.”
Brazilië
Marina Silva, de minister van Milieu van Brazilië, die in november gastheer zal zijn van de Cop30-gesprekken in Belem, zei: “[Trump’s decisions] zijn het tegenovergestelde van beleid dat zich laat leiden door bewijsmateriaal afkomstig van de wetenschap en het gezond verstand, opgelegd door de realiteit van extreme weersomstandigheden, ook in zijn eigen land.”
Bron: www.motherjones.com