Vorige week hebben de kiezers in Ohio een aantal steminitiatieven aangenomen waar de conservatieven luidruchtig tegen waren: een om marihuana voor recreatief gebruik te legaliseren en een andere om het abortusrecht in de grondwet van de staat te codificeren. Beide maatregelen zijn goedgekeurd met steun van bijna 60 procent en weerspiegelen een bredere nationale consensus. Volgens een opiniepeiling van Gallup die een dag na de verkiezingen werd gepubliceerd, bedraagt de publieke steun in de VS voor legale marihuana een recordhoogte van 70 procent. Uit een Pew-onderzoek uit 2022 bleek ondertussen dat ongeveer 61 procent van de Amerikanen abortus in alle of de meeste gevallen steunt.
Kortom, de uitkomst van vorige week was een eenvoudige uitdrukking van democratie. Of dat een goede zaak is, hangt af van wie je het vraagt. Tijdens een interview op het extreemrechtse netwerk Newsmax dat snel viraal ging, maakte voormalig senator uit Pennsylvania en voormalige Republikeinse presidentskandidaat Rick Santorum de verbijsterende bewering dat democratische stemmen eigenlijk een soort cheatcode zijn:
[The Democratic Party’s] De basis is meer bereid om in het algemeen te gaan stemmen dan de Republikeinen. We hebben dit de afgelopen jaren gezien, en dus hebben de Democraten bij basisverkiezingen meer uitgegeven, en je zet hele sexy dingen als abortus en marihuana op het stembiljet, en veel jonge mensen komen naar buiten om te stemmen. Het was een geheime saus voor rampen in Ohio. Ik weet niet wat ze dachten, maar daarom ben ik dankbaar dat de meeste staten in dit land niet toestaan dat je alles op het stembiljet zet, omdat pure democratieën niet de manier zijn om een land te besturen.
deze Newsmax-kopium doet het eigenlijk best goed pic.twitter.com/7UpFEar53Y
—Aaron Rupar (@atrupar) 8 november 2023
Waar Santorum bezwaar tegen maakt, is niets meer of minder dan het fundamentele proces van de democratie. In dit geval werden twee kwesties in stemming gebracht, en groepen Ohio-burgers die zowel gemotiveerder als talrijker waren dan degenen aan de andere kant, maakten de voorkeur van de meerderheid duidelijk.
Zijn woordkeuze is niet alleen bizar, maar ook onthullend. Om kwesties als reproductieve rechten of de legalisering van marihuana ‘sexy’ te noemen, lijkt te impliceren dat er iets inherent twijfelachtigs is aan het feit dat mensen hun voorkeuren kunnen uiten – dat bepaalde oorzaken voor een meerderheid van de kiezers zo aantrekkelijk zullen zijn dat ze buiten de reikwijdte moeten blijven. van de democratie helemaal.
Er valt redelijke kritiek te leveren op de directe democratie. Zonder strikte wetten op het gebied van campagnefinanciering kunnen steminitiatieven bijvoorbeeld gemakkelijk worden bewapend door speciale belangengroepen uit het bedrijfsleven overschrijven democratische instellingen. (Kijk niet verder dan California’s Proposition 22, waar technologiebedrijven maar liefst 200 miljoen dollar hebben uitgegeven om zichzelf vrij te stellen van arbeidswetten die bedoeld zijn om werknemers te beschermen, terwijl ze tegelijkertijd een regel codificeren die het voor de wetgevende macht van de staat bijna onmogelijk maakt om de vrijstelling ongedaan te maken.) Basisrechten – zoals de vrijheid van meningsuiting en vergadering of de vrijheid van discriminatie – mogen ook niet onderworpen zijn aan directe betwisting in de stembus, want dan zijn het geen rechten meer.
In zijn opmerkingen gaf Santorum echter uiteindelijk uiting aan een diepere rechtse animus tegenover de democratie als zodanig – een animus die alleen maar leek te groeien naarmate de Verenigde Staten pluralistischer en sociaal liberaler werden. Terwijl de conservatieven uit het Reagan-tijdperk vaak beweerden een ‘morele meerderheid’ van ouderwetse Amerikaanse waarden en alledaags gezond verstand te vertegenwoordigen, zijn de Republikeinen tegenwoordig vaak vrij open over hun vijandigheid tegenover de volksdemocratie en het meerderheidsregime. De reden voor deze retorische verschuiving ligt voor de hand: zowel wat betreft “sociale” kwesties zoals transrechten en abortus als economische kwesties zoals de waarde van vakbonden en de belastingtarieven die rijke mensen zouden moeten betalen, is conservatisme in de huidige Verenigde Staten in hoge mate een minderheidsvoorstel geworden.
De Republikeinen zijn niet in staat om te winnen in eenvoudige democratische wedstrijden en vertrouwen steeds meer op antidemocratische middelen zoals gerrymandering en contra-majoritaire instellingen zoals de Senaat, het Hooggerechtshof en het Kiescollege om hun agenda vooruit te helpen. In veel opzichten kent het sentiment dat Santorum uitte echter een langere geschiedenis in de geschiedenis van het Amerikaanse conservatisme. Zoals Chris Maisano het ooit zei:
[The founders] vestigde een republiek waarin vertegenwoordiging een middel was om democratische controle over de regering te vermijden, en niet om deze in te stellen, door de publieke opinie te filteren via een complex van door de elite gedomineerde instellingen zoals de Senaat en de rechterlijke macht. . . . Dit was in de eerste plaats gebaseerd op de gewelddadige uitsluiting van inheemse volkeren, slaven en vrije Afro-Amerikanen uit het politieke leven. Maar het bracht ook de veronderstelling met zich mee dat bezitters namens de lagere klassen als geheel moesten spreken, zelfs daar waar zij het recht genoten om te spreken, bijeen te komen en te stemmen.
Achter de nadruk van elke rechtse pedant dat de Verenigde Staten een constitutionele republiek zijn in plaats van een democratie, leeft dus een veel ouder, elitair idee dat de demos zelf een gevaarlijk beest is dat getemd en gecontroleerd moet worden. Als het hen retorisch uitkomt, omarmen conservatieven maar al te graag de taal van democratisch bestuur en meerderheidsbestuur. Maar zoals de opmerkingen van Santorum treffend aantonen, worden deze toezeggingen snel overboord gegooid zodra rechtse partijen zich aan de minderheidskant van de publieke opinie bevinden.
Bron: jacobin.com
