Nick Dearden
Als je naar COVID kijkt, is het een voorbeeld waar we van moeten leren in termen van hoe we omgaan met andere crises, want hoe erg de pandemie ook was, de klimaatcrisis zal veel, veel erger zijn. Wat we zagen, is dat we in de jaren negentig een wereldeconomie hadden die was ontwikkeld naar het evenbeeld van de macht van bedrijven. Het draaide allemaal om het bevorderen van bedrijfsbelangen en het recht om te doen wat je wilt met je geld, wanneer je wilt, waar je ook bent in de wereld.
Dat systeem heeft ons fundamenteel in de steek gelaten. Dat was heel duidelijk, zoals ik al zei, voor landen in het Globale Zuiden, maar tot op zekere hoogte was het duidelijk voor ons allemaal. De immense hoeveelheid publiek geld die we hierin staken, heeft uiteindelijk een absoluut fortuin opgeleverd voor farmaceutische bedrijven. Voor Moderna werden verschillende leden van de raad van bestuur multimiljardairs, waaronder de CEO. Dat kwam doordat kennis die eigenlijk als een publiek goed zou moeten worden gezien, als een privébezit werd behandeld.
Als dat een probleem was voor COVID, dan zal het ook een enorm probleem zijn als het gaat om het omgaan met de klimaatcrisis. De klimaattechnologieën die alle landen op aarde nodig hebben om met klimaatverandering om te gaan, zullen in handen zijn van een handvol bedrijven. De meeste landen ter wereld zullen die technologieën van die bedrijven moeten terughuren — in veel gevallen, denk ik, tegen een zeer hoge prijs.
Dat is geen manier om om te gaan met wat waarschijnlijk de ernstigste crisis is waarmee de mensheid ooit te maken heeft gehad. De regels, verdragen en instellingen van de wereldeconomie, zoals de Wereldhandelsorganisatie, zijn op geen enkele manier opgezet om ons te helpen omgaan met de problemen waarmee we als mensheid worden geconfronteerd, en we moeten beginnen ze te ontmantelen.
Een van de dingen waar we tijdens de pandemie campagne voor voerden, was het idee van een vrijstelling van intellectueel eigendom op vaccins en andere vormen van behandeling. Maar dat was nog maar het begin van de campagne die we moeten voeren, die zou moeten zeggen dat er midden in een klimaatnoodsituatie geen manier is waarop de kennis die ons in staat stelt om met die noodsituatie om te gaan, als privébezit van een handvol bedrijven moet worden behandeld. Dat geldt met name wanneer een heleboel van die technologie is gecreëerd met enorme publieke investeringen, net zoals het geval was met COVID.
Ik heb een groot deel van mijn leven campagne gevoerd tegen de Wereldhandelsorganisatie, tegen internationale handelsovereenkomsten en tegen de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds. In die periode vanaf de jaren negentig, toen de wereldeconomie werd opgebouwd, hadden we een kans om een deel ervan te stoppen. Uiteindelijk hebben we deed een deel ervan stoppen, maar lang niet genoeg.
Mijn ervaring met campagne voeren over COVID laat mij zien dat het zeer onwaarschijnlijk is dat we dat systeem via internationale onderhandelingen op mondiaal niveau kunnen ontmantelen. Er zijn gewoon te veel gevestigde belangen om te overwinnen. Ik denk dat het ontmanteld zal worden, in ieder geval om te beginnen, op nationaal niveau, waar landen simpelweg de manier waarop dit systeem werkt, gaan negeren.
Hoe ziet dat eruit als het gaat om medisch onderzoek en ontwikkeling? Er is een geweldig voorbeeld in Zuid-Afrika, genaamd de mRNA Hub, die midden in de pandemie werd opgezet met steun van de Wereldgezondheidsorganisatie. Dit laboratorium ging naar Pfizer en Moderna en zei: “We moeten mRNA-technologie begrijpen en hoe het werkt, niet alleen omdat het ons kan helpen om met COVID om te gaan, maar ook omdat het mogelijk kan worden gebruikt voor immunisatie tegen TB en malaria, of om hiv en verschillende vormen van kanker te bestrijden.”
Pfizer en Moderna zeiden uiteraard dat ze niets met dat initiatief te maken wilden hebben, maar de Zuid-Afrikanen gingen toch door en zochten uit hoe Moderna het had gedaan. Natuurlijk is er nog een lange weg te gaan tussen het begrijpen ervan en het daadwerkelijk produceren van een vaccin. Ze konden dat niet op tijd doen tijdens de pandemie, maar ze werken nu aan een TB-vaccin.
Het werkelijk revolutionaire deel van wat ze hebben gedaan, komt niet voort uit hun wetenschappelijk onderzoek. Ze zeiden verder dat ze, nu ze deze technologie onder de knie hadden, deze zouden delen met regeringen over de hele wereld waarvan ze dachten dat ze er veilig gebruik van konden maken. Ze hebben het gedeeld met twaalf andere landen, waaronder India, Brazilië en Argentinië, die de mogelijkheid hebben om de technologie op te schalen buiten het kader van het intellectuele eigendomssysteem.
Dat is een zeer opwindende ontwikkeling die we zouden moeten steunen. In westerse landen moeten we er ook voor zorgen dat het onderzoek dat we al doen, en dat zo belangrijk is voor de ontwikkeling van medicijnen, vrij is van intellectuele eigendomsbeperkingen. Waarom in hemelsnaam gaan onze belastingdollars of ponden naar onderzoek dat uiteindelijk eigendom wordt van multinationals?
Dit zou nergens op het politieke spectrum controversieel moeten zijn. We moeten voorwaarden stellen aan elk onderzoek dat we doen, en zeggen dat dit niet op een totaal onbetaalbare manier door een handvol bedrijven kan worden geproduceerd. We hebben een ander systeem nodig voor hoe we dat intellectuele eigendom beheren.
Daarnaast moet er een zekere mate van publieke productie zijn. Uiteindelijk kunt u zoveel onderzoek en ontwikkeling doen als u wilt. Maar als een land niet in staat is om dat onderzoek in een injectiespuit of pil te stoppen die tegen een redelijke prijs voor uw eigen zorgstelsel of uw eigen bevolking geproduceerd kan worden, dan kunnen ze u gijzelen.
In de meest onwaarschijnlijke omstandigheden zien we nu een erkenning daarvan. Als je kijkt naar de staat Californië, dan heeft die nu gezegd dat te veel burgers het zich niet kunnen veroorloven om op een veilige manier met hun diabetes om te gaan vanwege de kosten van insuline. Ze rantsoeneren hun insuline, wat hun gezondheid veel geld kost — soms zelfs hun leven. De staatsautoriteiten hebben honderd miljoen dollar neergeteld voor de productie van insuline tegen kostprijs, die ze aan iedereen gaan geven die het nodig heeft.
Er zijn zeven andere staten in de VS die hun voorbeeld volgen, waaronder staten die worden gerund door Republikeinen en die zeggen dat dit systeem niet langer houdbaar is. Ik denk dat je het begin ziet van een fundamenteel andere manier van onderzoek doen, ontwikkelen en produceren van medicijnen die de farmaceutische industrie aan de kant zet. Dat moet nu veel verder gaan en het moet veel meer transformationeel zijn dan alles wat we tot nu toe hebben gezien. Maar ik denk dat er in ieder geval de mogelijkheid is dat dat gebeurt.
Ik was verbijsterd toen ik op een dag in augustus vorig jaar wakker werd en Joe Biden had getweet “We beat Big Pharma”, omdat ze de Inflation Reduction Act erdoorheen hadden gekregen en voor het eerst in de VS begonnen te onderhandelen over de prijzen van sommige medicijnen. Ik had nooit gedacht dat ik een Amerikaanse president zoiets zou zien tweeten. Wat Biden heeft gedaan is duidelijk niet genoeg, maar het geeft ons als activisten en campagnevoerders een opening die we in de komende jaren alles moeten doen wat we kunnen om te benutten.
Bron: jacobin.com
