We kennen de offers die ze hebben moeten brengen; sommigen van hen zijn hun baan kwijtgeraakt. . . . Maar wat ons het meest opviel was het feit dat leden van de arbeidersbeweging op zoveel duizenden kilometers afstand van ons dit gevoel van betrokkenheid voelden bij de strijd tegen raciale onderdrukking in Zuid-Afrika.
Zo beschreef Nelson Mandela de dappere Ierse vrouwen van Dunnes Store in Dublin, die drie jaar lang in staking gingen vanwege hun weigering om goederen uit het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime te verwerken. De staking begon nadat winkelbediende Mary Manning werd geschorst omdat ze weigerde een grapefruit te bellen en zich aan de instructies van haar vakbond hield om geen Zuid-Afrikaanse producten te hanteren. Haar collega’s gingen uit solidariteit in staking. Drie jaar lang stonden deze arbeiders aan de piketlijn voor slechts £ 21 per week. Sommigen verloren hun baan en hun huis. Mandela vertelde de groep arbeiders later dat hun standpunt hem had geholpen om door te gaan tijdens zijn tijd in de gevangenis.
Ook in Groot-Brittannië was de internationale solidariteit met degenen die zich verzetten tegen de apartheid prominent aanwezig. In 1990 waren drieënveertig nationale vakbonden, waaronder alle grote vakbonden, aangesloten bij de anti-apartheidsbeweging. Vorige week hebben we de nadruk gelegd op een oproep tot internationale solidariteit van Shaheer Saeed, de algemeen secretaris van de Palestijnse Algemene Federatie van Vakbonden (PGFTU). Hij sprak over hoe duizenden arbeiders uit Gaza door Israëlische strijdkrachten werden vastgehouden in vernederende en onmenselijke omstandigheden, en riep de internationale vakbonden op voor steun en solidariteit.
Onrechtvaardige opsluiting zonder proces was ook een kenmerk van de Zuid-Afrikaanse apartheidsregering, en vakbonden in Groot-Brittannië voerden historisch gezien campagne voor de vrijlating van vakbondsleden in Zuid-Afrika en Namibië. Solidariteit vond ook plaats op lokaal niveau: werknemers van de National Health Service in Portsmouth weigerden Zuid-Afrikaanse medische benodigdheden te verwerken, werknemers van Ford stopten met de import van pick-up trucks en journalisten van de International Publishing Corporation overtuigden het management ervan advertenties van de Zuid-Afrikaanse regering af te wijzen.
De rijke traditie van internationale solidariteit en anti-imperialisme binnen de Britse vakbondsbeweging reikt verder dan de anti-apartheidsbeweging.
In 2003 weigerden twee machinisten uit Motherwell een goederentrein te verplaatsen die munitie vervoerde die vermoedelijk bestemd was voor Britse troepen die in de Golf waren ingezet. Spoorwegbeheerders hebben de dienst van het Ministerie van Defensie stopgezet nadat de bemanningsleden, door een supporter omschreven als ‘gewetensbezwaarden’, zeiden dat ze zich verzetten tegen de dreigementen van Tony Blair om Irak aan te vallen. En slechts vijftien kilometer verderop, in de jaren zeventig, weigerden winkelpersoneel van een Rolls Royce-fabriek in East Kilbride reparaties uit te voeren aan gevechtsvliegtuigen van de Chileense luchtmacht.
En de Britse vakbondssolidariteit met de Chilenen tijdens de staatsgreep van Pinochet in 1973 was veel breder. Zoals Owen Dowling benadrukte in Jacobijn“Ingenieursarbeiders in Newcastle, Rosyth, Glasgow en elders weigerden ook werk op Chileense oorlogsschepen, terwijl havenarbeiders in Liverpool, Newhaven en Hull op verschillende manieren de goederenbehandeling van of voor Chili boycotten. Het besluit van zeshonderd werkloze zeelieden uit Liverpool om hun werk aan boord van een vrachtschip met bestemming Chili op te geven, om het beleid van hun nationale vakbond hoog te houden, werd gevierd in de hele solidariteitsbeweging.”
Te midden van Israëls brutale aanval op Gaza heeft een brede coalitie van meer dan dertig Palestijnse vakbonden een dringende oproep gedaan aan hun internationale partners om actie te ondernemen om de wapenleveringen aan het Israëlische leger stop te zetten. De oproep citeert eerdere succesvolle acties van vakbonden in Italië, Zuid-Afrika en de Verenigde Staten, waar arbeiders weigerden Israëlische goederen en wapens te hanteren.
In mei 2021 weigerde een Italiaanse havenarbeidersvakbond een wapenzending met bestemming Israël te laden. De arbeiders, leden van L’Unione Sindacale di Base (USB) in de stad Livorno, zeiden dat ze de zending niet zouden laden nadat ze ontdekten dat deze bestemd was voor de Israëlische haven van Ashdod. “De haven van Livorno zal geen medeplichtige zijn aan de slachting van het Palestijnse volk”, zeiden ze in een verklaring.
Later die week weigerden Zuid-Afrikaanse havenarbeiders een Israëlisch schip te lossen dat in de haven van Durban was aangemeerd. De South African Transport and Allied Workers Union (SATAWU) zei dat het besluit kwam na oproepen van de PGFTU om te weigeren Israëlische schepen en goederen van zeeën en luchthavens te lossen. Dit was overigens niet de eerste keer. In 2009, toen Israël Gaza bombardeerde, weigerden SATAWU-leden een Israëlisch schip te lossen.
Yasmin, een vakbondsman in Palestina die heeft geholpen bij het coördineren van de roep om solidariteit, zegt dat de Britse vakbondsbeweging een grote rol te spelen heeft bij het uitschakelen van de Israëlische oorlogsmachine. “Veel van de wapens die Israël in Gaza gebruikt, worden geproduceerd in wapenfabrieken over de hele wereld. Velen van hen worden via internationale havens vervoerd. Bedrijven als Elbit Systems kunnen bijvoorbeeld opereren vanuit fabrieken in Groot-Brittannië, Frankrijk, de VS en andere plaatsen, maar ook vanuit wapenbedrijven gevestigd in verschillende landen over de hele wereld, die hun wapens naar Israël verschepen en verkopen. Deze worden niet door machines geproduceerd, deze wapens worden geproduceerd door arbeiders, en velen van hen zullen lid zijn van vakbonden.”
Hoewel de oproep tot solidariteit is gericht aan alle ‘tegenhangers en mensen met een geweten’, richt deze zich vooral op de vakbonden in relevante sectoren, waarbij een beroep op hen wordt gedaan om te weigeren wapens te bouwen of te hanteren die voor Israël bestemd zijn, en om publieke verklaringen af te leggen waarin zij hun standpunt kenbaar maken.
“Vakbonden als Unite en de GMB hebben feitelijk erkenningsovereenkomsten met bedrijven die wapens aan Israël verkopen, zoals Babcock en Leonardo”, legt Yasmin uit. “Deze vakbonden kunnen hun kracht gebruiken en hun leden die in deze bedrijven werken, gebruiken om concrete veranderingen ter plaatse te faciliteren. In plaats van te zeggen dat ze willen dat Israël stopt met het bombarderen van mensen in Gaza, kunnen ze in de eerste plaats voorkomen dat de bommen Israël bereiken. Vakbonden hebben hierin dus een grote rol te spelen. Ze kunnen weigeren wapens te bouwen, weigeren wapens uit vrachtwagens te laden. En weiger medeplichtig te zijn aan genocide.”
De oproep richt zich weliswaar op de wapenhandel, maar eist ook actie tegen alle “bedrijven die betrokken zijn bij de uitvoering van de brute en illegale belegering van Israël”, ook als ze contracten hebben met onderzoeksinstellingen en andere instanties. Naast de oproep tot volksactie in de vakbonden, dringt de verklaring er bij de vakbonden op aan druk uit te oefenen op hun regeringen om een formeel verbod in te voeren op alle militaire handel met Israël. Samira Abdelalim, een Palestijnse feministe en vakbondsactiviste gevestigd in de bezette en belegerde Gazastrook, zei: “Wij roepen alle arbeiders overal ter wereld op om de brutaliteit van Israël te stoppen. Arbeiders – vooral die in wapenfabrieken – moeten altijd onthouden dat zij deelnemen aan het creëren van instrumenten die de toekomst van de wereld beïnvloeden.”
Haidar Eid, een Palestijnse vakbondsman en activist die ook onder bombardementen in Gaza leeft, schetst de urgentie van dit moment en benadrukt de ernstige gevolgen van passiviteit: “Als het toenemende aantal doden en gewonden onder de Palestijnse burgers in Gaza de internationale gemeenschap niet overtuigt Om nu een militair embargo op te leggen aan de apartheid Israël, zal de wereld getuige zijn van de ergste genocide van de 21e eeuw. Het is de hoogste tijd dat de internationale gemeenschap aan de goede kant van de geschiedenis gaat staan, net zoals zij dat deed tegen de apartheid in Zuid-Afrika.”
Nadia Habash, lid van de Engineers Association, Jerusalem Center – een van de ondertekenaars van de oproep – legde de hoop uit die de Palestijnen stelden in de internationale vakbondsbeweging: “We wenden ons tot de mondiale vakbondsbeweging omdat zij de voorvechters zijn van gerechtigheid, van waarheid tegen tirannie. Wij eisen dat zij hun stem luid verheffen, actie ondernemen en druk uitoefenen op hun regeringen om de zionistische bezetting te dwingen onmiddellijk een einde te maken aan de meedogenloze oorlog die zij heeft ontketend. Ze moeten onmiddellijk stoppen met de verkoop van wapens die worden gebruikt om huizen boven de hoofden van kinderen, vrouwen en ouderen te vernietigen.”
Sinds 7 oktober zijn in Gaza bij Israëlische aanvallen ruim 8.300 Palestijnen gedood. 40 procent van hen waren kinderen. Naast intensieve bombardementen heeft Israël ook de brandstof-, water- en elektriciteitsvoorziening afgesloten. De reactie van beide grote partijen in Groot-Brittannië was er een van volledige steun voor de staat Israël. Dit moedigde Israël aan om ongestraft te handelen, waardoor het land carte blanche kreeg om zijn genocidale oorlog zonder grenzen uit te voeren.
De Britse samenzwering met apartheidsregimes is niet ongekend, en dat geldt ook voor de massabewegingen die als reactie op deze medeplichtigheid zijn ontstaan. Apartheid Zuid-Afrika werd niet verslagen omdat politici, hier en in het buitenland, plotseling een moreel geweten kregen en besloten dat zwarte Zuid-Afrikaanse levens ertoe doen. Het werd verslagen door massa’s mensen die zich in hun gemeenschap organiseerden. De Britse vakbeweging was een belangrijk onderdeel van die beweging.
Nogmaals: onze beide grote partijen zijn niet alleen medeplichtig aan de apartheid – ze lopen niet in de pas met de publieke opinie. Een overweldigende 76 procent van het Britse publiek steunt een onmiddellijk staakt-het-vuren in Gaza, terwijl slechts 8 procent tegen is. En toch weigeren de leiders van zowel de Conservatieve Partij als de Labourpartij deze oproep te steunen. Dit gebrek aan democratie in onze politiek onderstreept alleen maar de noodzaak voor Britse arbeiders en hun vakbonden om gehoor te geven aan de roep om solidariteit van Palestijnse vakbondsleden.
Een aantal vakbonden, die miljoenen Britse werknemers vertegenwoordigen, doen precies dit. Veel vooraanstaande vakbondsleden hebben de afgelopen weken gesproken tijdens Palestijnse solidariteitsbijeenkomsten, en sommige vakbonden, zoals de Nationale Unie van Spoorweg-, Maritieme en Transportarbeiders, zijn nog verder gegaan en hebben opgeroepen tot een wapenembargo.
Sommigen hebben ook directe actie ondernomen. Vorige week blokkeerden 150 vakbondsleden in Kent de ingangen van Instro Precision Ltd, een dochteronderneming van de Israëlische wapenfabrikant Elbit Systems. De groep arbeiders, onder de vlag van “Arbeiders voor een Vrij Palestina”, zal woensdagavond samen met de Palestijnse Jeugdbeweging in Londen een bijeenkomst houden om te bespreken hoe arbeiders gehoor kunnen geven aan de oproep van de Palestijnse vakbonden tot actie.
Palestijnse vakbonden eindigen hun gezamenlijke verklaring met de volgende woorden:
Wij vragen u zich uit te spreken en actie te ondernemen in het licht van onrecht, zoals vakbonden historisch gezien hebben gedaan. Wij doen deze oproep in de overtuiging dat de strijd voor Palestijnse gerechtigheid en bevrijding niet alleen een regionaal en mondiaal bepaalde strijd is. Het is een hefboom voor de bevrijding van alle onteigende en uitgebuite mensen in de wereld.
De Britse vakbeweging kent een rijke en trotse traditie van internationale solidariteit. De geschiedenis laat ons zien dat wanneer de machthebbers ons in de steek laten, we onze kracht in aantallen kunnen gebruiken om voor verandering te vechten. Het is tijd om die vechtlust weer aan te wakkeren.
Bron: jacobin.com
