Donald Trump’s opleggen van een tarief van 25 procent van Canadese goederen, in combinatie met zijn dreiging om Canada als de eenenvijftigste staat te annexeren, is een van de meest antagonistische acties van de eerste maanden van zijn tweede presidentschap. Het basisbericht is duidelijk geweest: “We hebben u niet nodig” – maar als Canada akkoord gaat met annexatie, zal het de voordelen krijgen van Amerikaanse militaire en economische bescherming. Anders zal het land worden opgehangen om te drogen onder het gewicht van bestraffende handelsbelemmeringen, ondanks de bestaande vrijhandelsovereenkomst die Trump zelf onderhandelde.
De onderhandelingsmethode van Trump blijft ongewijzigd ten opzichte van zijn dagen als een onroerendgoed- en casino -mogul: dreigen alle economische en politieke hulpmiddelen te gebruiken die u kunt verzamelen om anderen toe te treden tot uw eisen, de best mogelijke deal te sluiten met degenen die overgeven en gaan door naar de volgende transactie. Noch zijn faillissementen uit het verleden, noch zijn verkiezingsnederlaag door Joe Biden hebben deze aanpak veranderd. Hoe zwakker een tegenstander wordt beschouwd, hoe agressiever de bedreigingen. In de ogen van Trump vormt Canada weinig uitdaging voor de Amerikaanse economische dominantie.
Hoewel veel Canadezen zich ooit zorgen maakten over de groeiende economische en culturele afhankelijkheid van hun land van de Verenigde Staten-vooral in de jaren voorafgaand aan de vrijhandelsovereenkomsten uit de late jaren 1980-zijn deze voorwaarden sindsdien voor de meesten een geaccepteerde realiteit geworden. In veel maatregelen is Canada nu meer economisch en cultureel afhankelijk van de VS dan enig ander land, een feit dat Trump en zijn bondgenoten volledig begrijpen en bereid zijn te exploiteren.
Het enthousiasme van Trump voor tarieven kijkt uit over zowel hun verwaarloosbare impact op handelssaldi onder president William McKinley en McKinley’s uiteindelijke omkering van het beleid. Het negeert ook de reële kostenbelastingstarieven die op het Amerikaanse volk zijn geplaatst tijdens het eerste presidentschap van Trump. Hoewel herstellende tariefbedreigingen zijn nationalistische basis kunnen aanspreken, riskeert hun implementatie een wereldwijde protectionistische handelsoorlog aan te wekken – een scenario dat weinig bedrijfskapitalisten begunstigen en een scenario die gewone mensen onevenredig zou schaden.
De recente provocaties van Trump hebben voor veel Canadezen een moment van afrekening gegenereerd. Nationale trots is gestoken en de bezorgdheid over de onafhankelijkheid is gestegen tot niveaus die zelden worden gezien. Er is een wijdverbreide populaire zin dat radicale actie nodig is. “Koop Canadese” campagnes zijn in het hele land ontstaan. Unifor-president Lana Payne, die spreekt voor de grootste vakbond van Canada, beweert dat Trump ‘economische oorlog heeft verklaard aan Canadese werknemers en ons land. Er is geen weg meer terug. Als land moeten we gebruiken. . . Elke beschikbare hendel om een sterke, veerkrachtige en diverse economie te bouwen. ”
Voorstellen voor exportverboden, beperkingen op het Amerikaanse eigendom en maatregelen die zich richten op de activiteiten van Amerikaanse oligarchen wint aan grip zowel in beleidskringen als op straat. In het kielzog van Trump beseffen meer Canadezen dat voortdurende economische afhankelijkheid van de Verenigde Staten zowel een economische doodlopende weg is als een dreigende bedreiging voor politieke soevereiniteit.
Sinds de jaren 1970 hebben krachtige kapitalistische troepen de wereldwijde marktuitbreiding geduwd en tegelijkertijd verzwakking van de welvaartsstaten. Maar natiestaten blijven centraal in de sociale identiteit in een groot deel van de westerse wereld. Voor de meeste mensen is nationale verbondenheid een integraal onderdeel van persoonlijke identiteit, verankerd in gedeelde taal, geschiedenis en cultuur, vaak gebonden aan een specifiek gebied. De Verenigde Staten hebben zich al lang als een etnische smeltkroes geworpen, een enkele uitzonderlijke natie, terwijl ze verschillende nationale identiteiten binnen zijn grenzen onderdrukken. Op zijn best streeft het fundamentele verhaal echter naar een maatschappelijk nationalisme, waar het lidmaatschap is gebaseerd op gedeelde politieke principes in plaats van etnische, religieuze of culturele homogeniteit. Canada streeft op zijn best naar een vergelijkbare visie op maatschappelijk nationalisme.
Canada is een pluralistische natiestaat waar volkeren van veel verschillende nationale oorsprong naast elkaar bestaan en tegelijkertijd de wederzijdse rechten van zelfbeschikking respecteren. Het moderne Canada begon als twee koloniale staten, met Britse en Franse kolonisten die een enorme wildernis industrialiseren terwijl ze inheemse volkeren behandelden als ondergeschikten en incidentele bondgenoten tegen een opkomende Amerikaanse republiek.
De kolonies van Upper en Lower Canada Confedereerden in 1867 als een binationale staat, gevolgd door referenda in 1980 en 1995 waarin Frans Quebec besloot in Canada te blijven. Inheemse landen in Canada zijn betrokken gebleven bij onderhandelingen om meer soevereiniteit te krijgen. Sinds de jaren zestig heeft Canada een groot aantal immigranten getrokken uit een breed scala aan nationale achtergronden en is het relatief tolerant voor culturele diversiteit. Kortom, de multi-nation-state vorm van Canada is nog steeds een werk in uitvoering, maar vertegenwoordigt een model van politieke samenwerking die dient om relatief vreedzame coëxistentie en progressieve sociale programma’s te behouden.
Deze pluralistische democratie is ook diep afhankelijk van hooggekwalificeerde immigrantenarbeid, waardoor autoritaire nationalistische aanvallen politiek onwerkbaar zijn. Trump’s oorlogszuchtige retoriek heeft een boost gegeven aan liberale politieke fortuinen, maar de rechtse conservatieve partij onder Pierre Poilievre blijft leiden in peilingen voorafgaand aan een dreigende federale verkiezingen. Poilievre, een strenge vrije marketeer, is diep toegewijd aan neoliberale limieten voor de overheidsuitgaven, die het sociale welzijn verder zullen ondermijnen. Maar zoals die van alle reguliere partijen in Canada, omvat zijn campagne -retoriek positief beroep op immigranten.
Op de korte termijn kan Canada reageren op Trump met zijn eigen handelsbarrières, verhoogde interprovinciale handel, langdurig industrieel beleid en diepere betrokkenheid bij zowel G7-bondgenoten als het Global South om de economische afhankelijkheid van de VS te verminderen. Deze maatregelen kunnen enige marginale winst opleveren in de politieke onafhankelijkheid, waardoor de verdere economische en sociale degradatie die nog grotere ondergeschiktheid aan de Amerikaanse belangen zou opleveren, voorkomen.
De realiteit is dat de meeste gekozen Canadese regeringen en economische elites bereid zijn geweest bij het ondersteunen van Amerikaanse keizerlijke projecten, zowel in binnen- als buitenland. Dit had reële beperkingen gesteld aan binnenlandse sociale hervormingen en een onafhankelijk buitenlands beleid. In de afgelopen halve eeuw hebben verschillende inspanningen geprobeerd een populaire democratische beweging op te bouwen voor een grotere politieke onafhankelijkheid-waaronder het wafel, het nieuwe politiekinitiatief, het sociale forum van de mensen en het Leap Manifesto. Toch zijn deze bewegingen zelden worstelen met de volledige omvang van de culturele en economische ondergeschiktheid van Canada binnen het Amerikaanse rijk.
Nu staat Canada echter voor een ongekende en flagrante bedreiging voor zijn soevereiniteit. Een sterker gevoel van de Canadese identiteit en trots op zijn maatschappelijke pluralisme is als reactie naar voren gekomen. De vooruitzichten voor een gemeenschappelijk front – waaronder liberalen, sociaal -democraten, democratische socialisten en anderen – om een populair democratisch project op te bouwen voor een meer soevereine Canada zijn nog nooit zo groter geweest. Een dergelijk project zou kunnen putten uit sociale bewegingen, vakbonden en politieke partijen, leren van mislukkingen uit het verleden terwijl het mobiliseren rond een zelfredzame economische visie die nu meer aantrekkelijk en haalbaar is.
Democratisch politiek leiderschap zou moeten reageren op echte publieke eisen. Naast de zorgen over de soevereiniteit, geloven het groeiende aantal Canadezen dat er levensvatbare economische alternatieven bestaan. National Opinion Enquêtes tonen steeds meer steun voor een democratische, milieuvriendelijke duurzame economie, met een toegenomen zelfmanagement van werknemers. De meeste respondenten van een recent gerelateerde enquête – in alle arbeidsklassen behalve bedrijfseigenaren – geven de voorkeur aan politieke kandidaten die pleiten voor een transformatie die verder gaat dan het neoliberale kapitalisme. Activisten uit de centrum-linkse en sociaal-democratische partijen van Canada kunnen vakbonden en sociale bewegingen coalities vormen rond deze gedeelde doelen.
Naarmate economische elites hun dwangachtige macht vergroten, is de wereld waarschijnlijk getuige van meer milieudegradatie en economische ongelijkheid. De Canadese soevereiniteitssentiment kan velen verder gaan dan een gevoel van ontslag en allianties tussen activisten en gewone mensen faciliteren naar een echte, populaire democratische beweging. Canada heeft een van de meest opgeleide arbeidskrachten ter wereld, een ontwikkelde industriële basis, uitgestrekte landmassa’s en hulpbronnen, en een bevolking die zich steeds meer toegewijd is aan een soevereine staat die menselijke en economische rechten belooft – geen bruikbaarheid voor een autocraat.
Eén ding zou duidelijk moeten zijn: Donald Trump heeft geen mandaat om Canada of een andere natie te annexeren. Onder de huidige bedreigingen van annexatie en economische onderwerping zijn Canadezen meer verenigd dan ooit tevoren in hun bereidheid om zich te verzetten tegen imperiale dwang en hun recht op zelfbeschikking te beweren. Waar dit kan leiden, blijft een open vraag. Maar de revitalisering van populaire troepen in Canada verhoogt de vooruitzichten voor brede politieke mobilisatie en een democratisch alternatief.
Bron: jacobin.com
