Op 10 novemberkwamen een paar Israëlische kolonisten, vergezeld door een soldaat, het Palestijnse dorp Tuba binnen in het landelijke zuiden van de bezette Westelijke Jordaanoever, openden de watertanks van de bewoners – hun enige waterbron – en keken toe hoe het water naar de grond stroomde voordat ze vertrokken , onbelemmerd. Een paar weken eerder heeft een gewapende groep kolonisten in de bedoeïenengemeenschap van Wadi al-Seeq, ten oosten van Ramallah, de gemeenschap aangevallen en bedreigd, zoals ze al maanden doen. De volgende dag pakten de inwoners van de gemeenschap op de Westelijke Jordaanoever, ongeveer 100 Palestijnen, hun bezittingen in en vertrokken. Op 28 oktober schoot een gewapende Israëlische kolonist Bilal Muhammad Saleh dood terwijl hij olijven aan het oogsten was in de buurt van Nablus.
Dit zijn het soort incidenten die het leven op de bezette Westelijke Jordaanoever typeren en die alleen maar zijn geïntensiveerd en toegenomen sinds de Hamas-aanval van 7 oktober, waarbij duizenden Palestijnen Israël binnenvielen en 1.200 Israëli’s doodden, voornamelijk burgers, en meer dan 200 gijzelaars namen. Zoals een Palestijnse herder uit de Jordaanvallei mij in september, nog vóór het uitbreken van de huidige oorlog, vertelde: “Wat we meemaken is etnische zuivering. Eén kolonistenpost, bewoond door een of twee Israëlische families, kan duizenden hectares land controleren en dit met wapens bewaken. Het leger beschermt hen en de politie [do] doe niks.”
Het geweld door Israëlische strijdkrachten en kolonisten is de afgelopen zes weken sterk geëscaleerd, in een jaar dat nu al het dodelijkste is voor Palestijnen en Israëliërs op de Westelijke Jordaanoever in twintig jaar. Met alle ogen gericht op Gaza, waar Israël ruim 11.000 Palestijnen heeft gedood, waarvan ongeveer de helft kinderen, wordt de Westelijke Jordaanoever door journalisten, beleidsmakers, analisten en Israël zelf behandeld als een afzonderlijk front, alsof het in hokjes is verdeeld. Het Israëlische hoofd van de Shin Bet, de binnenlandse veiligheidsdienst van het land, heeft gewaarschuwd dat kolonistengeweld zou kunnen bijdragen aan het ‘uitbarsten’ van de Westelijke Jordaanoever, waardoor de Israëlische oorlog in Gaza zou worden geschaad. De VS hebben er herhaaldelijk bij Israël op aangedrongen het geweld van de kolonisten op de Westelijke Jordaanoever te beteugelen, waarbij zij waarschuwden dat het een nieuw front in deze oorlog zou kunnen worden. “Ze vallen Palestijnen aan op plaatsen waar ze recht hebben”, zei president Joe Biden.
Maar de Westelijke Jordaanoever is al een front; het maakt deel uit van dezelfde oorlog.
Er zijn uiteraard opvallende verschillen tussen de Westelijke Jordaanoever en Gaza, te beginnen met hun afzonderlijke geografische gebieden. De Westelijke Jordaanoever wordt gedeeltelijk bestuurd door de Palestijnse Autoriteit (of wat er nog van over is), niet door Hamas, en Israël bezet de Westelijke Jordaanoever van binnenuit, terwijl Gaza sinds 2005 van buitenaf wordt gestraft met een Israëlische blokkade. De Westelijke Jordaanoever is ook de thuisbasis van een half miljoen Israëlische kolonisten. Maar ondanks de verschillen en afstand tussen hen, zijn Gaza en de Westelijke Jordaanoever de thuisbasis van één enkele bevolking, verenigd in één enkele oorlog, onder één systeem van permanente bezetting en Israëlische controle.
Israël begon zijn militaire bezetting van Gaza en de Westelijke Jordaanoever, evenals van Oost-Jeruzalem, de Golanhoogvlakte en de Sinaï, na de overwinning op Egypte, Syrië en Jordanië in de Zesdaagse Oorlog van 1967 (Israël gaf de Sinaï in 1982 terug aan Egypte). Sindsdien heeft Israël een verdeel-en-heersstrategie gevolgd die de bevolkingen in bezet gebied fysiek gescheiden heeft gehouden, waardoor beweging en toegang binnen en tussen hen wordt verhinderd. Dat beheer en de verdeling van al het grondgebied onder zijn controle is – en zoals steeds meer mensen erkennen – een realiteit van één staat.
De eenzijdige terugtrekking door premier Ariel Sharon van Israëlische troepen en nederzettingen uit Gaza in 2005, waarna Hamas in 2007 werd gekozen en de controle over de Gazastrook overnam, moet paradoxaal genoeg worden gezien als onderdeel van dit één-staat-kader. De terugtrekking was niet zozeer een verlating als wel een bezuiniging, het resultaat van een demografische berekening die ervoor zorgde dat Israël in het gebied een meerderheids-joodse bevolking had die onder directe controle stond, terwijl de 1,5 miljoen inwoners van Gaza werden uitgesloten. Het had ook tot gevolg dat het Palestijnse politieke lichaam verder uiteenviel en het vooruitzicht op een verenigde Palestijnse staat werd verkleind, waardoor het vredesproces verder werd uitgehold. Gaza, zo beweerde Israël, zou niet langer zijn verantwoordelijkheid zijn, ook al legde het een blokkade op aan het grondgebied en voor het grootste deel verhinderde het verkeer tussen de Westelijke Jordaanoever en Gaza, en tussen elke regio en Israël.
De constructie van demografie en territorium die kenmerkend is voor het Israëlische staatsmanschap is uiteraard ook van toepassing op de Israëlische hoofdstad, waartoe ook het bezette en geannexeerde Oost-Jeruzalem behoort. Daar heeft de regering decennia lang systematisch de ontvolking aangemoedigd door de permanente verblijfsvergunning van Palestijnse inwoners in te trekken en door de inspanningen van kolonistengroepen om eigendommen in buurten als Sheikh Jarrah op te eisen.
In mei 2021 demonstreerde Hamas dat wat er in Jeruzalem gebeurt, niet in Jeruzalem blijft. De militante groep vuurde vanuit Gaza raketten af op de stad na een reeks repressieve en escalerende maatregelen van Israël tegen de Palestijnen in Jeruzalem, het meest kritisch tijdens politie-invallen op het terrein van de Al-Aqsa-moskee. Dit veroorzaakte een uitbarsting van geweld tussen Israëliërs en Palestijnen in het hele land – op de Westelijke Jordaanoever, in Jeruzalem en in Israël zelf – waardoor de kunstmatigheid van deze verdeeldheid werd blootgelegd. Toen Hamas op 7 oktober Israël aanviel, noemde het zijn operatie ‘Al-Aqsa Flood’, opnieuw gericht op Jeruzalem.
De aanval – in zijn ongekende omvang en intieme impact op burgers – schudde Israëls gevoel van controle over zijn hele uitgestrektheid en het gevoel van veiligheid van Israëliërs. Dit, en het feit dat de islamistische beweging de enige tegenstander is waarmee Israël in een generatie oorlog heeft gevoerd, verklaart waarom Israël zo hard aandringt om de controle te herbevestigen.
Israël beweert het heeft nu greep op het noordelijke deel van de Gazastrook en heeft een groot deel van de bevolking verdreven, waardoor ruim een miljoen mensen aan het begin van de oorlog de opdracht kregen naar het zuiden te verhuizen. Er wordt geschat dat ruim 800.000 Palestijnen dit al hebben gedaan, en volgens de Verenigde Naties zijn in de gehele Gazastrook 1,5 miljoen Palestijnen in Gaza intern ontheemd (op een totaal van 2,3 miljoen). Zoals een voormalige hoge Israëlische veiligheidsfunctionaris op 9 november op het Israëlische Kanaal 12 erkende, heeft een verplaatsing van deze omvang niet meer plaatsgevonden sinds 1948, toen 700.000 Palestijnen vluchtelingen werden, waarvan velen in Gaza terechtkwamen. Een paar dagen later pochte Avi Dichter, voormalig hoofd van de Israëlische binnenlandse veiligheidsdienst en momenteel lid van het veiligheidskabinet en minister in de regering van Netanyahu, op dezelfde zender dat Israël ‘de Gaza Nakba uitrolt’.
Het is duidelijk dat veel of zelfs de meeste mensen die door deze oorlog ontheemd zijn geraakt, vanwege de verwoesting niet voor langere tijd in de noordelijke Gazastrook zullen kunnen gaan wonen, waardoor Israël de vrije hand krijgt om daar voor onbepaalde tijd te opereren. probeert de grens met Gaza veilig te stellen. Twee Israëlische parlementsleden hebben de VS en Europa opgeroepen om Palestijnse vluchtelingen uit Gaza op te nemen die willen emigreren, in wat lijkt op een voorstel voor bevolkingsmanipulatie, verwoord als humanitaire zorg, een echo van Israëls gok bij het begin van de oorlog om De bevolking van Gaza is al minstens enige tijd naar het Egyptische Sinaï-schiereiland overgebracht.
Ondertussen hebben Israëlische troepen en kolonisten op de Westelijke Jordaanoever de afgelopen weken bijna 200 Palestijnen gedood, waaronder meer dan 50 kinderen, terwijl ook een toenemend aantal mensen op de Westelijke Jordaanoever uit hun huizen wordt verdreven. Volgens de VN zijn alleen al sinds 7 oktober meer dan 1.000 mensen uit 143 huishoudens ontheemd geraakt als gevolg van geweld van kolonisten en beperkingen op de vrijheid van verkeer en toegang.
Hoewel de oorlog tot nu toe niet heeft geleid tot een nieuwe ronde van geweld tussen Joodse en Arabische burgers in Israël, voelen de Palestijnse staatsburgers de gevolgen ervan. In een algemeen optreden tegen de vrijheid van meningsuiting in heel Israël worden Palestijnen gearresteerd en geschorst omdat ze proberen te protesteren tegen de oorlog of vanwege posts op sociale media, waarvan er vele empathie uiten voor het Palestijnse volk en nationalisme, maar waarvan Israël beweert dat het steun is voor Hamas.
Het is een elementaire wet van de natuurkunde: als je de inhoud van een gesloten systeem onder druk zet, loop je het risico van een explosie. Decennia lang is de vergelijking hetzelfde geweest: blokkade en bombardementen in Gaza; uitbreiding van nederzettingen, onderdrukking en ontheemding op de Westelijke Jordaanoever; ontneming van het kiesrecht in Oost-Jeruzalem; schending van de delicate status quo op het Al-Aqsa-complex; en de sluiting van de openbare ruimte voor elke betekenisvolle afwijkende mening in Israël. De Israëlische geleerde Baruch Kimmerling omschreef dit als ‘politicide’, de systematische vernietiging van een Palestijnse politieke identiteit en bestaan. Keer op keer, in de ene of de andere regio, afzonderlijk of gezamenlijk, vreedzaam of dodelijk, reageren de Palestijnen onvermijdelijk. Israël verdubbelt vervolgens het gebruik van geweld, en de vicieuze cirkel gaat door.
Ongeacht wat er in deze oorlog gebeurt, alle mensen en het hele gebied tussen de Jordaan en de Middellandse Zee zullen met elkaar verbonden blijven. Deze week nog, op 16 november, schoten verschillende Palestijnen uit de bezette stad Hebron op de Westelijke Jordaanoever een Israëlische korporaal dood en verwondden vijf andere Israëlische strijdkrachten bij een controlepost ten zuiden van Jeruzalem. De politie zegt dat de aanvallers waarschijnlijk van plan waren een grote aanval in Jeruzalem zelf uit te voeren, en Hamas eiste de verantwoordelijkheid op. Iedereen die denkt dat deze oorlog begint en eindigt met Gaza, let niet op. Bij elke poging om het geweld te verzachten zal naar het hele plaatje en de volledige context moeten worden gekeken, en niet alleen naar stukjes en beetjes.
Bron: theintercept.com
