Voor meer dan Tien jaar lang hadden de VS een belangrijke samenwerking op het gebied van terrorismebestrijding met Niger, met bijna 1.000 Amerikaanse troepen gestationeerd op twee luchtmachtbases: één vlak bij de hoofdstad in het dichtbevolkte zuiden van het land, en één aan de zuidelijke rand van de Sahara-woestijn, die voornamelijk werd gebruikt als basis voor Amerikaanse drones.
Aan die samenwerking kwam op 16 maart abrupt een einde, toen een woordvoerder van de regerende junta op de nationale televisie aankondigde dat de regering het Amerikaanse leger zonder pardon zou ontslaan.
“De regering van Niger, rekening houdend met de aspiraties en belangen van haar bevolking, herroept met onmiddellijke ingang de overeenkomst betreffende de status van het Amerikaanse militaire personeel en civiele werknemers van het ministerie van Defensie”, zei kolonel-majoor Amadou Abdramane, die verklaarde dat het veiligheidspact, dat sinds 2012 van kracht is, de grondwet van Niger schendt.
Slechts enkele dagen na die aankondiging verscheen een hoge functionaris van het Pentagon voor de House Armed Services Committee en misleidde zowel het Congres als het Amerikaanse volk over wat er gebeurde, volgens een brief die vandaag naar het Pentagon en het ministerie van Buitenlandse Zaken is gestuurd door afgevaardigden Matt Gaetz, R-Fla., en Jimmy Panetta, D-Calif., en exclusief gedeeld met The Intercept.
“Wij schrijven om onze bezorgdheid te uiten over de interne communicatie van het ministerie van Defensie (DoD) en het ministerie van Buitenlandse Zaken (DoS) en de daaropvolgende doorgifte van onjuiste informatie aan het Congres met betrekking tot de terugtrekking van 1.000 Amerikaanse troepen uit Niger”, staat in de brief die woensdag werd gestuurd naar minister van Defensie Lloyd Austin en minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken.
De “onjuiste informatie” in kwestie heeft te maken met wanneer en hoe het Pentagon werd geïnformeerd dat Niger Amerikaanse troepen van zijn grondgebied zou verdrijven.
Op 21 maart verscheen de assistent-secretaris van Defensie voor Internationale Veiligheidszaken Celeste Wallander voor de House Armed Services Committee en vertelde Panetta dat de regerende junta van Niger “niet heeft gevraagd of geëist” dat het Amerikaanse leger Niger verlaat. Bijna een maand later vertelde generaal Michael Langley, de chef van het Amerikaanse Africa Command, aan The Intercept dat de VS nog steeds probeerde “opheldering te krijgen via diplomatieke kanalen … met betrekking tot de Status of Forces Agreement tussen Niger en de Verenigde Staten.”
Maar de junta had op 19 maart een diplomatieke nota gestuurd, waarin onmiddellijk een einde werd gemaakt aan de Status of Forces Agreement die van toepassing was op de Amerikaanse troepen in Niger en het gebruik van militaire faciliteiten door het Pentagon aldaar, zo blijkt uit een brief die ook met The Intercept is gedeeld en die door het ministerie van Buitenlandse Zaken naar Gaetz is gestuurd als reactie op een formeel verzoek om informatie.
“Gezien de datum die DoS volgens de gegevens van het departement heeft verstrekt … en het feit dat Dr. Wallander’s getuigenis plaatsvond enkele dagen nadat de informatie door DoS was ontvangen, hebben we reden om aan te nemen dat Dr. Wallander de situatie in Niger verkeerd heeft voorgesteld”, schreven Gaetz en Panetta.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken weigerde opheldering te geven over de communicatie met de junta van Niger. “We geven geen commentaar op details van diplomatieke correspondentie,” vertelde een functionaris van het ministerie aan The Intercept.
Uit een ontvangstbevestiging blijkt dat luitenant-kolonel Bryon J. McGarry, een woordvoerder van het ministerie van Defensie, de vragen van The Intercept per e-mail heeft gelezen, maar er niet op heeft gereageerd.
Voordat je wordt uitgeworpen van de Sahel-natie, de VS had ongeveer 1.000 militairen en civiele contractanten ingezet in Niger, de meesten van hen geclusterd op een luchtmachtbasis in de buurt van de stad Agadez. Lokaal bekend als “Base Americaine”, maar officieel Air Base 201 genoemd, diende de buitenpost als de spil van de Amerikaanse militaire archipel van bases in Noord- en West-Afrika en was een belangrijk onderdeel van Amerika’s uitgebreide surveillance- en veiligheidsinspanningen in de regio. Sinds de jaren 2010 heeft de VS ongeveer een kwart miljard dollar in de buitenpost gestoken. Dit is een aanvulling op de meer dan $ 500 miljoen aan militaire hulp die sinds 2012 aan Niger is verstrekt.
Het Amerikaanse leger trok zijn personeel begin juli terug van Niger’s Air Base 101, vlak bij de luchthaven in de hoofdstad Niamey. “De effectieve samenwerking en communicatie tussen de Amerikaanse en Nigerese strijdkrachten zorgde ervoor dat deze overdracht eerder dan gepland werd afgerond,” aldus het Nigerese ministerie van Defensie en het Pentagon in een gezamenlijke verklaring. De terugtrekking van Air Base 201 zal naar verwachting in augustus plaatsvinden.
“De Verenigde Staten zijn trots op de eerdere veiligheidssamenwerking tussen Amerikaanse troepen en Nigerese troepen, een partnerschap dat effectief heeft bijgedragen aan de stabiliteit in Niger en de regio”, vertelde een functionaris van het ministerie van Buitenlandse Zaken aan The Intercept. Maar statistieken van het Africa Center for Strategic Studies, een onderzoeksinstituut van het ministerie van Defensie, laten zien dat het terroristische geweld in West-Afrika toenam toen dat partnerschap van kracht was. Het aantal doden door aanvallen door militante islamitische groeperingen in de Sahel is bijvoorbeeld met meer dan 5.200 procent gestegen sinds 2016.
Terwijl het geweld toenam, waren minstens 15 officieren die profiteerden van Amerikaanse veiligheidsbijstand betrokken bij 12 staatsgrepen in West-Afrika en de grotere Sahel tijdens de oorlog tegen het terrorisme, waaronder in Niger vorig jaar. Minstens vijf leiders van die staatsgreep in juli 2023 ontvingen Amerikaanse bijstand, aldus een Amerikaanse functionaris.
Nadat haar protégés afgelopen zomer de democratisch gekozen president van Niger, Mohamed Bazoum, ten val brachten, probeerden de VS maandenlang de term ‘staatsgreep’ te vermijden, voordat ze uiteindelijk, zoals wettelijk voorgeschreven, ongeveer 200 miljoen dollar aan hulp opschortten.
In april, na de publieke breuk van de junta met de Verenigde Staten, bracht het kantoor van Gaetz een rapport uit waarin het onvermogen van Amerikaanse troepen om toegang te krijgen tot medicijnen, post of andere ondersteuning tijdens hun inzet in Niger werd beschreven. “De regering-Biden en het ministerie van Buitenlandse Zaken zijn bezig met een enorme doofpotaffaire”, vertelde Gaetz destijds aan The Intercept. “Ze verbergen de werkelijke omstandigheden op het gebied van de Amerikaanse diplomatieke betrekkingen in Niger en laten onze troepen in dat land in feite in de steek zonder dat er hulp in zicht is.” Het Pentagon betwistte de beschuldigingen.
Gaetz en Panetta riepen Austin en Blinken op om antwoorden te geven over de communicatie tussen de junta en de Verenigde Staten en kopieën van relevante correspondentie om hun “toezichtmaatregelen met betrekking tot de getuigenis van Dr. Wallander” uit te voeren. De wetgevers gaven de departementen tot begin september om de informatie te verstrekken, slechts enkele dagen voor de deadline van 15 september, opgelegd door de junta, om alle Amerikaanse troepen uit Niger terug te trekken.
Bron: theintercept.com
