Het leger van Burkina Faso Volgens een nieuw rapport van Human Rights Watch werden eind februari in twee dorpen standrechtelijk meer dan 220 burgers geëxecuteerd, waaronder minstens 56 kinderen.
“We zagen de bloedige lijken doorzeefd met kogels. We zijn erin geslaagd een 2-jarig kind te redden wiens moeder werd gedood terwijl ze hem met haar lichaam beschermde”, vertelde een 19-jarige getuige, die sprak op voorwaarde van anonimiteit, aan The Intercept. “De aanvallers waren soldaten uit ons eigen leger. Ze arriveerden op motorfietsen en in voertuigen, en ze waren bewapend met kalasjnikovs en zware wapens.”
“De aanvallers waren soldaten uit ons eigen leger. Ze arriveerden op motorfietsen en in voertuigen, en ze waren gewapend.”
De massamoorden kwamen toen de Amerikaanse terrorismebestrijdingsstrategie in de West-Afrikaanse Sahel afbrokkelde, waarbij door de VS opgeleide militaire officieren een lange reeks staatsgrepen lanceerden, ook in Burkina Faso zelf. Ondanks de staatsgrepen en bloedbaden hebben de VS de banden met Burkina Faso niet verbroken, en een contingent Amerikaans personeel blijft in het land om ‘samen te werken’ met de strijdkrachten die de heersende junta dienen.
Burkinese soldaten doodden op 25 februari 44 mensen, waaronder 20 kinderen, in het dorp Nondin, en 179 mensen, waaronder 36 kinderen en vier zwangere vrouwen, in het nabijgelegen dorp Soro in het noorden van het land, aldus HRW. De massamoorden maken deel uit van een langlopende terrorismebestrijdingscampagne gericht op burgers die ervan worden beschuldigd samen te werken met islamitische militanten.
“De bloedbaden in de dorpen Nondin en Soro zijn slechts de jongste massamoorden op burgers door het leger van Burkina Faso tijdens hun counter-insurgency-operaties”, zegt Tirana Hassan, uitvoerend directeur van Human Rights Watch. “Het herhaaldelijk falen van de Burkinese autoriteiten om dergelijke wreedheden te voorkomen en te onderzoeken onderstreept waarom internationale hulp van cruciaal belang is om een geloofwaardig onderzoek te ondersteunen naar misbruiken die kunnen neerkomen op misdaden tegen de menselijkheid.”
De West-Afrikaanse Sahel werd ooit aangeprezen als een succesverhaal van het Amerikaanse buitenlands beleid, maar het aanhoudende geweld is de afgelopen tien jaar toegenomen naarmate de VS hun antiterreurstrategie ten uitvoer legden.
Putsches door aan de VS gelieerde militaire officieren, ingegeven door toenemende militante aanvallen, hebben seismische geopolitieke veranderingen met zich meegebracht. Niger bijvoorbeeld, de locatie van de meest recente staatsgreep door door de VS opgeleide officieren in de Sahel, heeft zijn langdurige banden met het Amerikaanse leger verbroken en verwelkomd in Russische trainers.
’Ze toonden geen genade’
De bloedbaden in februari volgden op verschillende aanvallen door islamitische militanten waarbij tientallen soldaten en burgers omkwamen, waaronder een aanval op een militaire basis bijna 24 kilometer van Nondin.
Getuigen in Nondin vertelden HRW dat een militair konvooi met meer dan 100 Burkinabè-soldaten arriveerde op motorfietsen, pick-up trucks en gepantserde auto’s, ongeveer 30 minuten nadat een groep islamistische strijders op motorfietsen nabij het dorp was gepasseerd en ‘Allah Akbar!’ riep. De ooggetuigen zeiden dat de soldaten van deur tot deur gingen en de lokale bevolking oppakten voordat ze hen neerschoten. Dorpelingen zeiden dat een soortgelijke reeks zich afspeelde in Soro.
“Voordat de soldaten op ons begonnen te schieten, beschuldigden ze ons ervan medeplichtig te zijn aan de jihadisten”, vertelde een 32-jarige overlevende van Soro, die in zijn been werd geschoten, aan HRW. “Ze toonden geen genade. Ze schoten op alles wat bewoog, ze doodden zowel mannen, vrouwen als kinderen”, zei een 60-jarige boer die getuige was van de moorden.
De Burkinese ambassade in Washington reageerde niet op herhaalde verzoeken van The Intercept om met de defensieattaché of andere functionarissen te spreken.
De Verenigde Staten hebben Burkina Faso sinds de jaren 2000 geholpen met terrorismebestrijdingshulp door fondsen, wapens, uitrusting en Amerikaanse adviseurs te verstrekken, en door commando’s in te zetten op onopvallende gevechtsmissies.
Alleen al in 2018 en 2019 pompten de VS in totaal 100 miljoen dollar aan financiering voor ‘veiligheidssamenwerking’ in Burkina Faso, waardoor het land een van de grootste ontvangers van Amerikaanse militaire hulp in West-Afrika is. Ook door de VS opgeleide militaire officieren uit Burkinabè hebben hun regering herhaaldelijk omvergeworpen, in 2014, 2015 en 2022.
Tegelijkertijd schoot het militante islamitische geweld omhoog. In heel Afrika telde het ministerie van Buitenlandse Zaken samen slechts 23 slachtoffers als gevolg van terroristische aanslagen in 2002 en 2003. Volgens het Africa Centre for Strategic Studies, een onderzoeksinstituut van het Pentagon, vielen er vorig jaar alleen al in Burkina Faso 7.762 doden als gevolg van militante islamistische aanvallen. Dat vertegenwoordigt een piek van bijna 34.000 procent.
In 2020 gaf Simon Compaoré, die voorheen minister van Binnenlandse Zaken van Burkina Faso was en destijds voorzitter was van de regerende politieke partij, mij toe dat de regering van Burkinabè gerichte executies van terroristenverdachten uitvoerde. “We doen dit, maar we schreeuwen het niet van de daken”, zei hij.
De toenmalige democratisch gekozen regering werd in 2022 omvergeworpen door de in de VS opgeleide luitenant-kolonel Paul-Henri Sandaogo Damiba, die zelf maanden later werd afgezet door kapitein Ibrahim Traoré. De buitengerechtelijke executies gingen door.
“Belangrijke mensenrechtenkwesties omvatten geloofwaardige berichten over onwettige of willekeurige moorden, inclusief buitengerechtelijke executies door veiligheidstroepen”, luidt het meest recente rapport van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken over de mensenrechten in Burkina Faso, eraan toevoegend dat “de straffeloosheid voor mensenrechtenschendingen en corruptie wijdverbreid bleef. ”
Eerder dit jaar rapporteerde The Intercept over drie drone-aanvallen in 2023 door de regering van Burkina Faso – gericht op islamitische militanten op drukke marktplaatsen en bij een begrafenis – waarbij minstens zestig burgers om het leven kwamen en tientallen anderen gewond raakten.
VS riskeren medeplichtigheid
De ‘Leahy-wetten’ verbieden Amerikaanse financiering voor buitenlandse veiligheidstroepen die betrokken zijn bij grove schendingen van de mensenrechten. De Amerikaanse wet verbiedt landen doorgaans ook om militaire hulp te ontvangen na militaire staatsgrepen. De Verenigde Staten zijn echter doorgegaan met het geven van training aan de strijdkrachten van Burkinabè, vertelde generaal Michael Langley, het hoofd van het Africa Command (AFRICOM), vorig jaar aan de House Armed Services Committee.
Volgens gegevens van het ministerie van Buitenlandse Zaken hebben de VS in 2023 miljoenen dollars aan terrorismebestrijdingssteun aan Burkina Faso verstrekt. Vorige maand werd in een persbericht van het ministerie van Buitenlandse Zaken het feit aangeprezen dat de VS Burkina Faso “honderden miljoenen dollars aan ontwikkelings- en humanitaire hulp, evenals steun voor terrorismebestrijding aan civiele veiligheids- en wetshandhavingsactoren” hebben gegeven.
Burkinese soldaten namen ook deel aan Flintlock 2023, een jaarlijkse oefening gesponsord door het US Special Operations Command Africa. (Eerdere Flintlock-bezoekers, waaronder Damiba, hebben de regering omvergeworpen.)
“De Verenigde Staten moeten alle militaire samenwerking met Burkina Faso stopzetten, anders lopen ze het risico medeplichtig te worden aan de misbruiken”, vertelde een activist uit het maatschappelijk middenveld, die op voorwaarde van anonimiteit sprak uit angst voor represailles van de regering, aan The Intercept.
Afgelopen oktober vertelden hoge functionarissen van het Witte Huis, het Pentagon en het ministerie van Buitenlandse Zaken aan Traoré, nu president van Burkinabè, dat het werken met aan Rusland gelieerde huurlingen van de Wagner Group zijn relatie met de VS onherstelbaar zou schaden. In januari zei het Russische Afrikakorps – door Russische functionarissen omschreven als het opvolger van de Wagner-groep na de dood van de oprichter Yevgeny Prigozhin – stuurde troepen naar Burkina Faso om, volgens hun post op Telegram, Traoré te beschermen en terroristen te bestrijden.
Zelfs met de reeks wreedheden, staatsgrepen en overtredingen tegen de Russische rode lijn wordt niettemin een klein contingent Amerikaans militair personeel naar Burkina Faso gestuurd om, volgens AFRICOM-woordvoerder Kelly Cahalan, ‘in contact te komen met het leger van Burkinabè en te communiceren’. houd de communicatielijnen en dialoog open.”
Op 1 maart riep Matthew Miller, woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken, de junta op om “volledig onderzoek” uit te voeren naar de bloedbaden “met integriteit en transparantie en om de verantwoordelijken ter verantwoording te roepen.” (Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft geen officiële antwoorden gegeven op vragen van The Intercept.)
De Burkinabè-activist spotte met de suggestie dat het Burkinabè-leger zelf onderzoek zou kunnen doen en zei dat de junta het bewijsmateriaal van de bloedbaden zou ‘uitwissen’.
“De Verenigde Staten en de internationale gemeenschap moeten concrete acties eisen”, vertelde de activist aan The Intercept. “Er zijn echte repercussies nodig, zoals sancties tegen de daders van de misdaden, om hen af te schrikken.”
Update: 25 april 2024
Dit verhaal werd opnieuw gepubliceerd nadat het was verwijderd na een onbedoelde vroege publicatie.
Bron: theintercept.com
