Gehackt cv geeft een kijkje in de Wagner Group-oprichter Yevgeny Prigozhin

De grootschalige invasie van Rusland van Oekraïne heeft een van de naaste medewerkers van president Vladimir Poetin in de wereldwijde schijnwerpers gekatapulteerd: Yevgeny Prigozhin, die in de westerse media jarenlang ‘de chef-kok van Poetin’ werd genoemd omdat hij een cateringbedrijf runde dat door het Kremlin werd gebruikt. Prigozhin is nu beter bekend als de oprichter van Wagner Group, het beruchte Russische huurlingenleger, en hij heeft de oorlog in Oekraïne aangegrepen om uit de schaduw te treden en een van de meest erkende politieke spelers van Rusland te worden.

Hoewel de grote lijnen van zijn snelle klim van het Russische strafrechtsysteem naar de hoogste echelons van Poetins oorlogsmachine alom bekend zijn, blijft veel over hem onduidelijk, vooral omdat Prigozhin het opkomende verhaal rondom hem vakkundig heeft beheerst.

Maar een ooit privé document dat is opgegraven tijdens een massale hack van Russische bedrijven en agentschappen voegt nieuwe details toe aan Prigozhins biografie en komt aan de macht. Het document, dat The Intercept publiceert, werd gevonden in de gehackte e-mails van Capital Legal Services, een Russisch advocatenkantoor dat Prigozhin vertegenwoordigde bij een aantal pogingen, waaronder het aanvechten van Europese sancties, het aanvallen van journalisten die zijn connecties met Wagner blootlegden en het bestrijden van de Amerikaanse beschuldigingen wegens verkiezingsinmenging. Vorig jaar rapporteerde The Intercept uitgebreid over die inspanningen, evenals over de succesvolle pogingen van zijn advocaten om bij Interpol, het internationale politiebureau, te lobbyen om een ​​rode waarschuwing tegen hem te verwijderen.

Het vijf pagina’s tellende document, gehecht aan een e-mail van Capital Legal Services uit oktober 2021, is een beknopte biografie van Prigozhin die lijkt te zijn opgesteld door zijn advocaten terwijl ze werkten om zijn groeiende reputatie als wereldwijde krijgsheer te betwisten – een reputatie die Prigozhin heeft nu omarmd, aangezien Wagners betrokkenheid bij Oekraïne zijn bekendheid in Rusland en in het buitenland verhoogde. Vaak verwijzend naar de prestaties van Prigozhin in verheffende bewoordingen, die doen denken aan zijn eigen bombastische stijl, leest het document soms als een cv en bevat het biografische details die veel worden gerapporteerd, evenals merkwaardige anekdotes, zoals een verwijzing naar “Indraguzik”, een boek met fantasieverhalen over de bewoners van het sprookjesland Indraguzia, geregeerd door koning Indraguz, dat Prigozhin samen met twee van zijn kinderen schreef, waarvan 1000 exemplaren werden gedrukt. Het document bevat ook een lijst van enkele tientallen hoge politieke figuren en staatshoofden. Prigozhin diende als onderdeel van zijn cateringbedrijf bij het Kremlin.

Opvallend afwezig in deze gedetailleerde biografie is echter wat Prigozhin uiteindelijk tot wereldwijde erkenning heeft gedreven: zijn rol aan het roer van een huurlingenorganisatie die is beschuldigd van wijdverbreide wreedheden op meerdere continenten. Wagners prominente rol bij de Russische invasie van Oekraïne heeft van Prigozhin een begrip gemaakt in Rusland en elders, een geruchtenuitdager van Poetin en, volgens sommigen, een potentiële dreiging die moet worden geëlimineerd. Tot afgelopen herfst ontkende Prigozhin altijd zijn connecties met Wagner, voordat hij ze abrupt omhelsde en begon aan een PR-campagne om zijn zichtbaarheid en associatie met de groep te vergroten. De Amerikaanse regering heeft Wagner onlangs op de lijst van transnationale criminele organisaties geplaatst en sommigen in het Congres hebben opgeroepen om Wagner als buitenlandse terroristische organisatie aan te merken.

Een vertegenwoordiger van Prigozhin reageerde niet op een verzoek om commentaar en betwistte evenmin de authenticiteit van het document. Capital Legal Services heeft niet gereageerd op een verzoek om commentaar.

Van overval tot verkiezingsinmenging

Een groot deel van het document komt overeen met de wijdverspreide verslagen over het leven van Prigozhin. Hij werd geboren op 1 juni 1961 in Leningrad – het huidige Sint-Petersburg – als zoon van een verpleegster en een mijningenieur, die stierf toen Prigozhin 9 was. Een veelbelovende skiër, volgens het document, verliet Prigozhin de sport vanwege een blessure en werkte later als trainer bij een kindersportschool. In 1979 kreeg hij een voorwaardelijke straf voor diefstal en twee jaar later werd hij veroordeeld voor vier aanklachten, variërend van gewapende overvallen tot fraude tot “het betrekken van minderjarigen bij criminele activiteiten” en veroordeeld tot 13 jaar in een strafkolonie. Volgens het document overtrad Prigozhin de voorwaarden van zijn opsluiting “regelmatig” tot 1985, toen hij in eenzame opsluiting “intensief” begon te lezen. In 1988 verlaagde het Russische Hooggerechtshof zijn straf tot 10 jaar en merkte op dat hij “begon met corrigerend gedrag”. Om geld te verdienen, vroeg hij om overplaatsing naar een woonkolonie voor houtbewerking, wat in het document wordt omschreven als “extreem zware arbeid”.

Na zijn vrijlating, in 1990, begon Prigozhin een farmaceutische opleiding, maar voltooide deze niet. Hij trouwde, kreeg drie kinderen en runde gedurende een groot deel van de jaren negentig een netwerk van voedingswinkels, volgens het document. De biografie van Prigozhin vermeldt een bezoek aan de VS in 1993 met de inspiratie om een ​​fastfoodketen in Rusland te lanceren, wat leidde tot zijn opening van een netwerk van meer dan 100 hotdogkiosken en hem zijn eerste $ 1 miljoen opleverde. In de daaropvolgende jaren opende Prigozhin een voedselfabriek, een bar en een luxe restaurant op een gebruikt schip, dat volgens het document “onmiddellijk de meest modieuze plek in St. Petersburg werd”.

Uiteindelijk consolideerde hij zijn ondernemingen onder Concord Management and Consulting: een netwerk van restaurants, fastfoodbedrijven en bouwbedrijven die werken aan commercieel vastgoed. Hij begon in 2000 voor Russische politieke leiders te zorgen, net toen Poetin het presidentschap bereikte.

“Tegen de tijd van [the] presidentsverkiezingen”, aldus het document, “Yevgeny Prigozhin was een succesvolle zakenman en een van de beste in zijn zakelijke segment.” De samenvatting van zijn professionele prestaties op dit punt bevat een lijst van drie pagina’s van wereldse hoogwaardigheidsbekleders voor wie hij diners en recepties hield en bevat een aantekening dat hij “persoonlijk de staatshoofden diende”. Gasten varieerden van de voormalige Amerikaanse presidenten George Bush en Bill Clinton tot de Britse premier Tony Blair en de toenmalige prins Charles van Wales, evenals presidenten en royals uit tientallen andere landen. Onder de gelegenheden die door Prigozhin werden verzorgd, waren het verjaardagsfeest van Poetin in 2003 en de inauguratie in 2008 van Dmitry Medvedev, die Poetin opvolgde als president. Dat jaar werd Concord volgens het document ‘erkend als het beste Russische merk’.

Het document merkt op dat Prigozhin tot 2012, toen Poetin terugkeerde naar het presidentschap in een verkiezing ontsierd door beschuldigingen van fraude, “politiek onverschillig” was. Dat, zo impliceert het document, veranderd nadat “lasterlijke artikelen” van de onafhankelijke Russische krant Novaya Gazeta de zaken van Prigozhin bedreigden en “gedwongen [him] om persoonlijke bezittingen te verkopen om het te herstellen.”

In het document staat dat Prigozhin onder andere de Russische onderscheiding “For Merit to the Fatherland” heeft gekregen. In 2016, zo merkt het ook op, stond hij op een Amerikaanse sanctielijst en in 2018 werd hij samen met Concord Management and Consulting aangeklaagd door speciaal aanklager Robert Mueller wegens inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Op verzoek van de VS vaardigde Interpol een rode kennisgeving uit om zijn arrestatie te eisen, die ze twee jaar later introkken, waarbij ze opmerkten dat “de vervolging politiek van aard leek te zijn”.

Prigozhin, die nog steeds wordt aangeklaagd in de VS, heeft sindsdien publiekelijk toegegeven dat hij betrokken was bij de verkiezingen, onder meer in een verklaring aan The Intercept.