Wat is de waarde van een retorische confrontatie in een politieke cultuur waarin rationele argumenten je nauwelijks verder brengen?
De uitslag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen hangt zelden af van de prestaties van kandidaten tijdens televisiedebatten. De overwinning van Kennedy op Nixon in 1960 en de overwinning van Bush op Dukakis in 1988 waren uitzonderingen die de algemene regel bevestigen.
Eveneens uitzonderlijk was de rampzalige campagne van Joe Biden, die eindigde met zijn optreden in het debat met Donald Trump een paar maanden geleden.
Debatten zijn tegenwoordig veel minder belangrijk dan vroeger.
De hedendaagse Amerikaanse politiek is in feite zo irrationeel en op beroemdheden gericht geworden, dat het idee van een ‘debat’ op zichzelf al een vreemd overblijfsel uit een vervlogen tijdperk lijkt, waarin rationeel argumenteren nog een integraal onderdeel van het politieke proces was.
Die dagen zijn allang voorbij en Donald Trump – de beroemdheidspoliticus bij uitstek – heeft meer dan wie ook gedaan om de rationaliteit uit de Amerikaanse politiek te bannen en deze te transformeren tot een smakeloze en verdorven tak van de beroemdhedencultuur.
Amerikaanse kiezers zijn momenteel verdeeld in twee tegengestelde kampen. Beide kampen mijden rationaliteit en omarmen standpunten die gebaseerd zijn op emoties en die geen stevige basis in de realiteit hebben.
Elk kamp gelooft dat het andere de personificatie is van ‘het kwaad’ en een ernstige existentiële bedreiging vormt voor de toekomst van Amerika. Binnen zo’n diep verdeelde en irrationele politiek – waar ‘magisch denken’ de boventoon voert – is er weinig ruimte voor rationeel debat.
De Amerikaanse politieke cultuur is in dit opzicht uniek. Commentatoren in andere westerse democratieën hebben vaak moeite om de onderscheidende kenmerken ervan te waarderen en, als gevolg daarvan, Trumps aanhoudende populariteit en effectiviteit als politicus te begrijpen.
Trump is sui generis – en hij had in geen enkele andere westerse democratie een hoog ambt kunnen bekleden.
Ondanks enkele oppervlakkige overeenkomsten verschilt Trump kwalitatief van andere populistische politici in het Westen, zoals Nigel Farage en Marine Le Pen.
Geen enkele veroordeelde crimineel en aanstoker van opstanden die weigert een verkiezingsnederlaag te accepteren, zelfs niet nadat hij deze tevergeefs bij de rechter heeft aangevochten, kan serieus streven naar het premierschap of het presidentschap in Groot-Brittannië of Frankrijk.
Trump is zowel oorzaak als symptoom van de teloorgang van de Amerikaanse Republiek.
Aan het einde van de Constitutionele Conventie in Philadelphia in september 1787 – waar de Amerikaanse grondwet werd opgesteld – werd Benjamin Franklin gevraagd hoe lang hij dacht dat de nieuwe Amerikaanse Republiek zou duren. Franklin antwoordde dat het zou duren zolang het Amerikaanse volk het verdiende, en profeteerde dat het misschien “eindigen in despotisme ……. als het volk zo corrupt wordt dat het een despotische regering nodig heeft.”
Kamala Harris was de duidelijke winnaar van het debat van gisteravond in het National Convention Centre in Philadelphia, dat door 100 miljoen Amerikanen werd bekeken. De verkiezingsstrijd blijft echter spannend, met Harris die in de meeste geloofwaardige peilingen een kleine voorsprong heeft.
Hoe presteerden de kandidaten?
Harris gebruikte het debat om haar profiel bij kiezers te vergroten – iets wat ze moest doen – en hen precies te laten weten waar ze voor staat in termen van beleidskwesties. Ze leek stoer, intelligent en ging net zo goed met Trump om als welke mainstream politicus dan ook in het verleden.
Iets verrassends, Harris viel Trump direct aan met betrekking tot zijn minachting voor de liberale democratie en de rechtsstaat. Bij een aantal gelegenheden beweerde ze dat Trump “ongeschikt om president te zijn.”
Harris slaagde er ook in om de kiezers een positieve visie op de toekomst van Amerika te geven – “Ik vertegenwoordig een nieuwe generatie leiders in ons land die optimisme biedt” – dat in schril contrast stond met Trumps verdeeldheid, grofheid en pessimisme.
Trump heeft voortdurend beweerd dat “Wij zijn een falende natie” legde niet uit hoe hij dat zou doen “Amerika weer groot maken” – zijn beroemde slogan, die hij tijdens het hele debat niet eens heeft gebruikt.
Harris en de Democraten zullen ongetwijfeld tevreden zijn met haar optreden.
Zoals gebruikelijk probeerde Trump de legitimiteit van het debatproces al vooraf te ondermijnen door eerder deze week het ABC-hostnetwerk aan te vallen: “De ABC is, denk ik, de slechtste van allemaal.”
Trump besteedde ook weinig tijd aan de voorbereiding van het debat – hij vertelde Fox News deze week dat “Iedereen heeft een plan totdat ze een klap in hun gezicht krijgen,” Blijkbaar een uitspraak van de ouder wordende voormalige zwaargewichtbokser Mike Tyson.
Trump deed grotendeels wat verwacht werd: in plaats van beleidskwesties op de merites te bespreken, greep hij terug op eindeloze leugens en beledigingen, vol met tirades en non sequiturs.
Trump probeerde ook het debat over beleidszaken af te leiden door voortdurend te verwijzen naar illegale immigratie.
Dit was ook te verwachten: wekenlang negeerde hij het advies van zijn adviseurs om zich direct te richten op beleidszaken, zoals de economie en de kosten van levensonderhoud, waar Harris en de Democraten kwetsbaar zijn.
Niettemin leek Trump behoorlijk zelfverzekerd en coherent – meer dan tijdens recente bijeenkomsten.
Wat waren de hoogtepunten voor elke kandidaat?
Voor Harris zijn dit onder meer de volgende zaken:
- Ze beschuldigde Trump ervan dat hij “de ergste aanval op de democratie sinds de Burgeroorlog” en hebben “een gewelddadige menigte aangezet tot een aanval op de hoofdstad van ons land”;
- Ze beschuldigde Trump van “Amerika verkopen aan China”;
- Ze beschreef Trumps beleid inzake abortus als ‘immoreel’ en ‘beledigend voor de vrouwen van Amerika’;
- Ze beschuldigde Trump ervan “geen respect hebben voor de rechtsstaat”;
- ze zei dat “Wereldleiders lachten om Trump” en dat “dictators konden hem manipuleren”;
- Ze beweerde dat de Amerikaanse militaire elite Trump minachtte;
- ze zei dat “Trump heeft ras gebruikt om het Amerikaanse volk te verdelen.”
Concluderend stelde Harris dat de kandidaten vertegenwoordigden “twee zeer verschillende versies van ons land – één gebaseerd op de toekomst, één gebaseerd op het verleden”. Ze was toegewijd aan “Amerika samenbrengen” En “de bladzijde omslaan.”
Trump maakte de volgende opmerkingen over Harris:
- zij is een marxist;
- zij heeft “de economie vernietigd”;
- Ze heeft 21 miljoen illegale immigranten toegelaten tot Amerika; wat “de structuur van het land vernietigd” door het creëren van wijdverbreide ‘migrantencriminaliteit’ en het creëren van werkloosheid;
- zij had “het ministerie van Justitie tot wapen gemaakt” tegen hem;
- ze steunde de relschoppers van Black Lives Matter;
- hij beweerde dat “Biden haat haar”;
- hij beweerde dat zij “Israël gehaat” en zou provoceren “Derde Wereldoorlog.”
Trump verdedigde ook met klem zijn “gestolen verkiezing” beweren en volhouden dat hij “had niets te maken met de opstand van 6 januari” – ook al is hij aangeklaagd voor het aanmoedigen ervan. Hij beweerde ook dat de Amerikaanse rechterlijke macht – met uitzondering van het Hooggerechtshof op de paar momenten dat het in zijn voordeel had beslist – en de FBI corrupt waren.
Controversiëler was zijn bewering dat illegale immigranten “huisdieren eten in Springfield.”
Kortom, het was een typisch voorbeeld van Trumps bravoureoptreden.
Ondanks Harris’ overwinning in het debat, worden de presidentsverkiezingen van dit jaar beslist door een paar honderdduizend kiezers in een half dozijn cruciale staten: Pennsylvania, Michigan, Wisconsin, Georgia, Arizona en Nevada.
Biden won al deze staten in 2020, en peilingen suggereren dat Harris en Trump op dit moment nek aan nek gaan in de meeste van deze staten. Harris heeft één duidelijk voordeel ten opzichte van Trump: haar campagne geeft twee keer zoveel uit als de campagne van Trump.
Het debat van gisteren heeft de kansen van Harris om in november president te worden misschien iets verbeterd, maar de uiteindelijke uitslag zal afhangen van hoe effectief de twee kandidaten de komende twee maanden campagne voeren in de swing states.
De uitspraken, standpunten en meningen die in deze column worden geuit, zijn uitsluitend die van de auteur en geven niet noodzakelijkerwijs die van RT weer.
Bron: www.rt.com
