De terugkeer van Donald Trump en de schok veroorzaakt door de U-bocht van Washington op Oekraïne hebben het leiderschap van Emmanuel Macron nieuw leven ingeblazen-bijna alsof hij de instabiliteit op het nationale toneel was vergeten. Frankrijk is ‘een nieuw tijdperk’ ingevoerd, zei de Franse president tijdens een recente toespraak op televisie tegen de natie die opriep tot herbevolking, maar ook voor de bevolking om een standpunt in te nemen met internationale bedreigingen. “Het is een kwart voor middernacht, maar we hebben nog steeds de aanraking”, waarschuwde Macron onlangs.
Sinds enkele weken herinnert de entourage van de president de pers eraan dat Macron al lang een sterkere Europese verdediging heeft gesteund en een Europese soevereiniteit die onafhankelijk is van alle andere bevoegdheden. Macron had deze ideeën al benadrukt in zijn symbolische ‘Sorbonne -toespraken’ toen hij zijn visie op Europa presenteerde nadat hij in 2017 voor het eerst aan de macht kwam. Sinds het ovale kantoor van Trump met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, hoeven zijn adviseurs niet langer het belang van dit gesprekspunt te benadrukken.
Temidden van de internationale aandoening waarin Amerikaanse militaire verplichtingen lijken af te nemen, proberen Europese staten nieuwe manieren te vinden om Oekraïne te blijven ondersteunen. Meer en meer politici willen de € 210 miljard aan bevroren activa van de Centrale Bank van de Russische Federatie gebruiken om militaire hulp aan Oekraïne te financieren. Een resolutie hiervan werd aangenomen door de Franse Nationale Vergadering, maar blijft het kamp van Macron verdelen, met sommigen uit angst dat dit de financiële stabiliteit van Europa bedreigt. Economen hebben erop gewezen dat het in beslag nemen van soevereine activa van derde landen in euro -risico’s om hen te ontmoedigen om reserves in euro’s te houden. Dit zou een verkoop van euro-gemengde obligaties kunnen veroorzaken, die hun rentetarieven zouden verhogen en de euro zouden afschrijven.
“Ik wil de Amerikanen duidelijk maken dat de terugtrekking uit Oekraïne niet in hun belang is”, stond Macron erop aan, die ook voorstelt een discussie te openen over de rol van Franse en Europese nucleaire afschrikking in het licht van de terugtrekking van de Verenigde Staten in de oorlog in Oekraïne. Macron zei vorig jaar al dat de mogelijkheid om westerse troepen naar Oekraïense bodem te sturen, in de toekomst niet ‘uitgesloten’ zou moeten worden.
De Franse president is de afgelopen weken constant actief geweest over de kwestie van Oekraïne. Hij nodigde de leiders van zeven Europese landen uit naar Parijs op 17 februari voor een spoedvergadering over hulp bij Oekraïne. Vervolgens organiseerde hij twee dagen later een andere noodtop met elf landen voordat hij naar Washington ging om Trump te ontmoeten. Macron verwelkomde ook militaire leiders uit ongeveer dertig landen die zich in Parijs verzamelden voor een conferentie over defensie en veiligheid.
We kunnen ons echter afvragen of Frankrijk of de Europese Unie (EU) een materiële rol kan spelen in het conflict – of dat het niet waarschijnlijker is dat Trump de oplossing zal opleggen, ongeacht de beslissingen van de Europeanen. Dit is met name het geval, aangezien belangrijke verdeeldheid binnen de EU blijft over het sturen van troepen naar Oekraïne of over oorlogsinspanningen en militaire uitgaven.
Macron brak ook de traditionele codes van presidentiële communicatie door de Fransen rechtstreeks op sociale media aan te spreken zonder een reguliere media te doorlopen. Tijdens een live video op sociale media op 20 februari beantwoordde Macron bijna een uur vragen van online kijkers over de rol van Frankrijk in het Oekraïense conflict.
Macron probeerde zijn plaats te laten gelden door aan te tonen dat hij klaar is om het politieke debat te wegen tot 2027, het jaar van de volgende presidentsverkiezingen. Zijn partij, Renaissance, heeft misschien nooit zijn naam zo goed gedragen, want deze internationale status helpt inderdaad de peilingen van Macron. Een week na zijn toespraak tot de Fransen over Oekraïne, steeg de betrouwbaarheidsrating van Macron met zes punten in een maand, een van de grootste verhogingen sinds het begin van zijn eerste termijn in 2017.
Alle ogen naar het internationale toneel draaien is in feite een strategie die de Franse president al enkele maanden heeft aangenomen – ten eerste met een sterke aanwezigheid in internationale media. Op CNN gaf hij een rondleiding door het Élysée Palace, de officiële woning van de president, en sprak over kunst; en in de Financiële tijdenhij beschreef de terugkeer van Donald Trump als een ‘elektroshock’.
Macron, die in 2027 niet voor een derde opeenvolgende termijn zal kunnen rennen, is op het internationale toneel om zijn nalatenschap te vergroten en zijn toekomst te beveiligen, met mogelijke andere ambities. “De Fransen hebben me hun bescherming toevertrouwd,” zei Macron, tijdens zijn nieuwjaarsgroeten aan het Franse leger. Defensie en diplomatie zijn nog steeds de zeldzame gebieden waar hij zijn invloed kan laten zien.
We zagen het tijdens de Action Intelligence (AI) Action Summit van februari in Parijs, waar Macron een grote investering van € 109 miljard euro voor AI aankondigde, maar ook tijdens zijn reis naar Beiroet na de verkiezing van de New Libanese president, Joseph Aoun. Daar kondigde Macron aan dat hij een “internationale conferentie voor de wederopbouw” van Libanon in Parijs zou houden.
Hij verwelkomde ook leiders van over de hele wereld tijdens de Olympische Spelen van afgelopen zomer en de heropening van de iconische Notre-Dame-kathedraal afgelopen december, waar zijn visie voor het opnieuw opbouwen van de kathedraal werd benadrukt. Tegelijkertijd organiseerde hij ook een ontmoeting tussen Trump en Zelensky.
Al deze inspanningen lijkt hun vruchten af te werpen. Bijna de helft van het land (49 procent) gelooft dat Macron Vertegenwoordigt Frankrijk in het buitenland, een toename van zes punten in één jaar, volgens een peiling van Odoxa-Backbone Consulting. Velen maakten de vergelijking met de voormalige centrum-linkse Franse president François Hollande, die, na het politieke debacle van de Loi Travail 2016 (een liberaliserende hervorming van de arbeidsmarkt die sterke protesten ontmoette), zich ook wendde tot het internationale toneel om zijn status te stimuleren.
“Hij moet zijn oorlog vinden in Irak,” zei anderen, in navolging van de aura van een andere voormalige Franse president, Jacques Chirac, die in 2003 opkwam tot de Verenigde Staten door de zaak voor de invasie af te wijzen – een stekende noot gericht aan de Amerikaanse president George W. Bush, die ervan droomde om de regering van Saddam Hussein in Baghad neer te halen. In het buitenland blijft Chirac de president die nee zei tegen de oorlog in Irak, een nee dat zijn populariteit in de Arabische wereld versterkte.
De algemene populariteit van Macron is echter nog steeds markerend. Halverwege zijn tweede termijn van vijf jaar bereikte Macron een recordniveau van impopulariteit: slechts 21 procent van de Fransen zegt dat ze tevreden zijn met zijn acties, volgens een recente peiling. Inderdaad, nooit in de geschiedenis van de vijfde Republiek, opgericht in 1958, heeft een president zo’n niveau van impopulariteit bereikt.
Deze beurt tegen Macron is met name wijdverbreid onder gepensioneerden en ouderen, een belangrijk onderdeel van zijn basis. De Fransen begrijpen zijn keuze nog steeds niet om de Nationale Vergadering afgelopen zomer na de Europese verkiezingen op te lossen. Verre van de president en zijn bondgenoten een nieuw mandaat te geven, leidden de SNAP -verkiezingen tot politieke instabiliteit, produceerden een nog meer kwetsbare regering en brachten bijna het uiterste aan de macht van Marine Le Pen.
Om te ontsnappen aan een stemming zonder vertrouwen, stemde de Franse premier François Bayrou mee medio januari in om gesprekken over pensioenhervorming te heropenen om een nieuwe ineenstorting van de regering te voorkomen. Deze impopulaire hervorming, gezocht door Macron, die de startleeftijd verhoogde van tweeënzestig tot vierenzestig jaar, leidde tot een krachtige straatprotestbeweging en stakingen in 2023. Macron kon de nationale vergadering ook opnieuw oplossen, maar niet vóór de zomer van 2025, vanwege de grondwet, die een jaar tussen elke dissolutie vereist. Maar er is geen garantie dat de resulterende wetgevende stemming nieuwe saldi van macht zou laten ontstaan.
Frankrijk vertrouwt nu op tijdelijke maatregelen om de sluiting van de regering te voorkomen te midden van begrotingsdebatten om het tekort van Frankrijk te helpen verminderen en belangrijke kosten mogelijk te maken, zoals militaire uitgaven te midden van de Russische oorlog met Oekraïne. Zou de publieke opinie volgen of het nodig zou zijn om de uitgaven en hulp aan Oekraïne te vergroten, terwijl bijvoorbeeld de woede van boeren nog steeds erg hoog in Frankrijk is?
Macron’s alomtegenwoordigheid op het internationale toneel leidt ook de aandacht af van een belangrijk huidige schandaal rond seksueel misbruik en geweld tegen studenten van de Notre-Dame de Bétharram Private School in het zuidwesten van Frankrijk. De affaire is sindsdien versterkt Mediapart Benadrukte de nabijheid van de premier, François Bayrou, tot de zaak. Bij de Elysée wordt meteen erkend dat op een “nationaal niveau niet veel zal gebeuren” in het komende jaar vanwege de huidige grote internationale situaties.
Macron heeft plannen aangekondigd om dit jaar een of meer referenda te organiseren om wat legitimiteit te herwinnen, meer dan twee jaar vanaf het einde van zijn periode van vijf jaar. De Fransen kunnen worden geraadpleegd over de ratificatie van de vrijhandelsovereenkomst tussen de Europese Unie en Mercosur, proportionele vertegenwoordiging bij parlementsverkiezingen, de wetgeving aan het einde van het leven of immigratie. De president moet in feite uithouden tot de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2026. Daarna zal de presidentiële race openen en zullen alle ogen zich van hem afwijzen.
Bron: jacobin.com
