Armen Aramyan
Filosofie in de Russische academische wereld is echt raar. Slechts een paar afdelingen geven het goed onderwijs en er is veel diversiteit tussen hen, maar de Hogere School voor Economie richtte zich voornamelijk op logica en analytische filosofie. Sociale en politieke filosofie ontbrak behoorlijk. We lazen bijvoorbeeld de Communistisch Manifest een keer en dat was het — dat was het enige van de hele marxistische traditie dat we ooit tegenkwamen. Het was niet eens onderdeel van het hoofdcurriculum, maar in een keuzevak.
Ik hoorde dat studenten in culturele studies wat kritische theorie lazen, zoals Walter Benjamin en wat Frankfurter Schule, maar het filosofieprogramma was volledig gezuiverd van radicale denkers. Kritische stromingen zoals postkoloniale studies of genderstudies zijn erg zeldzaam. Er zijn twee of drie genderstudieprogramma’s, maar die worden constant bedreigd.
De afdelingen Marxisme-Leninisme uit het Sovjettijdperk werden in de jaren negentig gesloten en opnieuw opgericht als afdelingen politieke wetenschappen of filosofie. Veel docenten stapten eenvoudigweg over op andere theorieën, van [Joseph] Stalin tot Ayn Rand, om het zo maar te zeggen. Dat is begrijpelijk, want in de Sovjet-Unie werd ideologie gereduceerd tot de symbolische herhaling van dezelfde, door de staat goedgekeurde stellingen. Het kritische aspect van het marxisme werd heel marginaal. Veel mensen die zich intellectueel ontwikkelden in de jaren 1990 en 2000 waren dan ook allergisch voor dit soort discours en stonden open voor alles. Maar Marxisme. Een aantal obscure, merkwaardige theorieën werden populair in de sociale wetenschappen in de jaren 1990 en 2000 omdat mensen er gewoon niet meer om gaven.
Bron: jacobin.com
