Vanessa Wills
Een van de eerste soorten vragen die mij echt interesseerde, was de universaliteit van waarden. Hoe kan het dat mensen uit heel verschillende morele gemeenschappen met elkaar kunnen praten, gedeelde waarden kunnen ontwikkelen en manieren van leven kunnen hebben die in overeenstemming en compatibel zijn, terwijl ze heel verschillende wereldbeelden hebben? Begrijpen hoe waarden universeel kunnen worden doordat mensen samenwerken, samen praten, samenwerken, samen theorieën bedenken — dat heeft mij altijd geïnteresseerd.
In mijn eerste jaren op de universiteit benaderde ik die vragen vanuit een taalfilosofische positie en dacht ik na over taalgemeenschappen. De eerste academische filosoof die ik jaren daarvoor had gelezen was [Ludwig] Wittgenstein, dus dat stuurde me een bepaald pad op. Ik was vooral geïnteresseerd in vragen over taalfilosofie, maar met een zeer normatieve inslag.
Toen verklaarde de VS in 2003 de oorlog aan Irak. Ik ontdekte dat ik gewoon niet het theoretische kader had om te begrijpen hoe ons leiderschap in de VS zoiets onverstandigs en immoreels kon doen; onverstandig omdat het duidelijk voorbestemd leek om de wereld op het pad van meer oorlog en eindeloze conflicten te leiden — wat het ook heeft gedaan — en immoreel om de voor de hand liggende redenen. Dus ik vond gewoon niet veel dat kon helpen om deze verwarring die ik had over de oorlog op te lossen. Ik was er fel tegen en raakte betrokken bij anti-oorlogsactivisme en begon naar protesten te gaan, en al snel organiseerde ik protesten. Ik ging van iemand die slechts naar een of twee politieke protesten was geweest voor de invasie naar een organisator.
Toen ik naar anti-oorlogsprotesten ging en betrokken raakte bij die beweging, ontmoette ik socialisten en begon met ze te praten. Ik was erg geïnteresseerd in wat ze te zeggen hadden over de rol van klasse, over de rol van macht en over materialisme. Ze spraken over materialisme op een manier waarop niemand er in mijn filosofielessen over had gesproken. In seminars was materialisme voornamelijk een abstract metafysisch argument over de fundamentele metafysische materie van het universum, wat erg interessant is. Maar wat socialisten interesseerde, was historisch materialisme. Ze spraken over hoe mensen in de kapitalistische maatschappij meestal idealistische wereldbeelden hebben en geneigd zijn te denken dat de ideeën in ons hoofd de belangrijkste rol spelen bij het bepalen van de realiteit; ze hebben de neiging, op verschillende manieren, te denken dat abstracte concepten een drijvende kracht van de realiteit zijn. Ik kwam tot de conclusie dat wat de grootste rol speelt bij het vormgeven van deze dingen de reeks materiële krachten is, en hoe mensen omgaan met hun wereld om in hun basisbehoeften te voorzien.
Toen dat eenmaal aan mij was uitgelegd, begon ik het idealistische karakter van zoveel mainstream-discourse te zien. Wat betreft de oorlog, de heersende klasse, de bourgeoisie, de kapitalisten, al hun belangen zijn heel anders dan de mijne, dus er is geen reden voor mij om mijn belangen te identificeren met die van hen of, nog belangrijker, vice versa. Ik was al weggegaan van de taalfilosofie en werkte op dit gebied genaamd metaethiek. Metaethiek houdt zich bezig met de vraag wat we proberen te doen als we ethische vragen stellen. Willen we abstracte, eeuwige, universele, geest-onafhankelijke, mens-onafhankelijke feiten ontdekken die een soort van “daarbuiten” zijn over moraliteit? Of construeren en constitueren we sociaal voor onszelf wat moreel of immoreel is als we ons bezighouden met ethisch onderzoek en ethische praktijken?
Ik koos voor de meer normatieve kant van deze debatten en ik vroeg de socialisten met wie ik sprak: “Wat zegt het marxisme over ethiek?” En ze zeiden: “Lees [Leon] Trotski’s Hun moraal en de onze.” Trotski beweert dat de heersende klasse hun moraal heeft en wij onze moraal, maar hij liet me koud omdat hij dezelfde puzzel leek te reproduceren. Het was niet genoeg voor mij om te zeggen: “Geweldig, dit is de moraal die in mijn belang is, en dat is de moraal in het jouwe en laten we het gewoon uitvechten,” ook al is dat uiteindelijk wat mensen politiek moeten doen. Ik moest die twee dingen met elkaar verzoenen, dus ik schakelde over en besloot mijn dissertatie te schrijven over Marx en ethiek.
Bron: jacobin.com
