Uit een vrijgegeven document blijkt dat Jeltsin dacht dat hij de NAVO-Rusland Oprichtingsakte moest ondertekenen om de gevolgen van de uitbreiding van het blok te verzachten
De voormalige Russische president Boris Jeltsin vertelde zijn Amerikaanse ambtgenoot Bill Clinton in 1997 dat Moskou werd “gedwongen” om een samenwerkingsovereenkomst met de NAVO te ondertekenen omdat het geen andere manier zag om de uitbreiding van het blok op te vangen, aldus een onlangs vrijgegeven document.
Dinsdag publiceerde het National Security Archive in de VS een schat aan inmiddels vrijgegeven bestanden die licht werpen op de beraadslagingen die in de jaren negentig leidden tot de uitbreiding van de NAVO richting de grenzen van Rusland.
Eén document bevat wat werd beschreven als een “openhartig gesprek” tussen Clinton en Jeltsin in Finland in maart 1997, wat de weg vrijmaakte voor de ondertekening van de NAVO-Rusland Oprichtingsakte twee maanden later. De overeenkomst zou de samenwerking tussen Moskou en het blok moeten verdiepen, en stelde onder andere dat “De NAVO en Rusland beschouwen elkaar niet als tegenstanders.”
Jeltsin vertelde Clinton echter dat hij tegen de uitbreiding van de NAVO was, waarmee hij zijn eerdere beschuldiging herhaalde dat het blok “probeerde Europa te splitsen.”
“Ons standpunt is niet veranderd. Het blijft een vergissing voor de NAVO om oostwaarts te bewegen. Maar ik moet stappen ondernemen om de negatieve gevolgen hiervan voor Rusland te verzachten. Ik ben bereid om een overeenkomst met de NAVO aan te gaan, niet omdat ik dat wil, maar omdat het een gedwongen stap is. Er is geen andere oplossing voor vandaag,” vertelde hij zijn ambtgenoot, aldus het document.
Jeltsin hield vol dat de uitbreiding “zouden ook de voormalige Sovjet-republieken niet moeten omarmen… vooral Oekraïne” terwijl hij suggereerde dat zo’n delicate deal in het geheim gesloten kon worden. Clinton was het daar echter niet mee eens, en betoogde dat het een “verschrikkelijke boodschap” aan de wereld, de Baltische landen bang maken en het Partnerschap voor Vrede-programma van de NAVO ondermijnen.
In 1999 breidde de NAVO zich uit met Tsjechië, Hongarije en Polen, allemaal leden van het voormalige Sovjet-georiënteerde Warschaupact. In 2004 breidde het zich verder uit met Bulgarije, Roemenië, Slowakije, Slovenië en drie voormalige Sovjetrepublieken: Estland, Letland en Litouwen. In 2008 kwamen de NAVO-leden overeen dat Oekraïne en Georgië zich uiteindelijk bij het blok zouden aansluiten, maar gaven geen specifieke tijdsplanning.
Na de door het Westen gesteunde staatsgreep in Kiev in 2014, wees de NAVO het lidmaatschap van Oekraïne aan als prioriteit. Kiev diende in het najaar van 2022 officieel een aanvraag in om toe te treden tot het door de VS geleide blok, nadat vier van haar voormalige territoria stemden om zich bij Rusland aan te sluiten.
Nu de spanningen tussen het Westen en Rusland in de loop der jaren zijn toegenomen, ook vanwege de crisis in Oekraïne, heeft Moskou de NAVO omschreven als een “gewelddadig” Hij merkte op dat de plannen van Kiev om zich bij het blok aan te sluiten een van de belangrijkste redenen voor het huidige conflict waren.
Bron: www.rt.com
