Nee, laten we geen Dubai bouwen op de Adriatische Zee

In de Balkan -periferie van Europa is er een constant geschil over tot welke ruimte deze regio echt behoort. Het is noch het westen, noch echt het oosten – laat staan ​​deel van het wereldwijde zuiden. In tijden van oorlog, economische recessie en globalisering worden de Balkan zelden genoemd: een “woestijn van post-socialisme” gelaten de kaart.

Een gestage stroom van neocoloniale projecten gaat door in de Balkan, vaak gegoten als een “onafgemaakte kapitalistische overgang”. Het meest recente voorbeeld: een overeenkomst ondertekend tussen Montenegro en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE). Deze deal verleent buitengewone voorrechten aan de belegger, inclusief de mogelijkheid om nationale wetgeving te omzeilen en in feite een stuk land te kiezen dat ze kunnen privatiseren.

De tragikomedie van de parlementaire democratie bereikte nieuwe hoogten toen de regering van Montenegro de wet goedkeurde via de WhatsApp -groep van de wetgevers. De boodschap werd verzonden door premier Milojko Spajić, een crypto -evangelist en ex -Goldman Sachs -analist.

Daarna heeft Spajić de dringende procedure in de vergadering geactiveerd om de twee overeenkomsten met de VAE te ratificeren: een over economische samenwerking en de andere over samenwerking in toerisme en onroerendgoedontwikkeling. De vergadering gaf hen aan, na een debat dat eindigde na 1 uur na een openbaar protest als gevolg van flagrante corruptie, de toe -eigening van het land en de potentiële verwoestende milieu -impact, keerde president Jakov Milatović de controversiële overeenkomst terug tot de vergadering die niet ondertekend was, wat een tweede stemming aan de dreigend is.

De overeenkomst over samenwerking in toerisme en onroerendgoedontwikkeling wordt als bijzonder problematisch beschouwd. Het stelt dat eventuele contracten en verdere overeenkomsten met VAE -investeerders zijn vrijgesteld van de wetgeving van beide landen over openbare inkoop en aanbesteding. Simpel gezegd: een investeerder van de VAE kan elke berg, strand of het land in de buurt van elke rivier of meer kiezen, en samen met de Montenegrin-regering doen wat ze willen-zelfs als dat onteimering, verwoesting of het creëren van een chique apartheidstijlstijl voor de oligarchie betekent.

In deze stap brak de regerende coalitie duidelijk het Aarhus-verdrag, dat de rechten van het publiek op toegang tot informatie garandeert, evenals publieke participatie in de besluitvorming van de overheid over zaken over de lokale, nationale en transborderomgeving. Niet alleen dat, maar het omzeilde een hele reeks fundamentele burgerlijke wetten en richtlijnen: de nationale strategie voor duurzame ontwikkeling, de ruimtelijke planningsstrategie, de Nature Protection Act en de Environmental Impact Assessment Act. Dit alles in een staat wiens grondwet het “democratisch, sociaal en ecologisch” verklaart.

Later bleek dat de regering al een overeenkomst had gesloten met de belegger, Mohamed Alabbar, ruim voor de formele overeenkomst met de VAE. Het juridische kader is niet geschreven om het project te reguleren – het is geschreven om het te huisvesten. Bewijs toont aan dat Alabbar tegen 11 maart weken voordat het publiek kennis had van de deal, al biedingen had gewonnen om secties van het strand te leasen. De officiële ondertekening kwam later, op 28 maart en ratificatie werd op 23 april gestemd (voor het eerst). Het is moeilijk om te te veel te overdrijven hoe opgetuigd dit was: geheim, gehaast en met nul openbaar toezicht.

Het einddoel? Een negentigjarige overname van Velika Plaža (Long Beach)-het langste strand in Montenegro, ongeveer twaalf kilometer, en een van de laatste wilde kustlijnen in dit deel van Europa, beschermd onder de nationale wetgeving sinds de dagen van socialistische Joegoslavië.

Premier Spajić beweerde dat de belegger het land gratis zou ontvangen, maar € 35 miljard aan investeringen zou brengen. Dit absurde cijfer verhoogde het toch al aanzienlijke vermoeden over zijn verklaringen. Het heeft de weg geëffen gemaakt voor de standaardpraktijk van het gebruik van macht in Montenegro om te corrumperen: “Geef” een openbaar stuk land gratis “weg” aan beleggers en krijg uw snij in het proces.

Volgens Alabbar, die aanzienlijke media -aandacht kreeg in Montenegro, is het zijn bedoeling om een ​​haven te bouwen voor megayachts, een luchthaven, winkelcentra, luxe hotels en het belangrijkste: appartementen te koop. Veel van hen. Alabbar staat bekend als een oligarch die “steden binnen steden” aan de periferie bouwt, met behulp van het eerste kapitaal door nog niet gebouwde appartementen aan de rijken te verkopen. Eerdere projecten onthulden dit als een gemeenschappelijk geldwasschema voor eigenaren van grote bedrijven en politici. Het is hetzelfde schema dat niet van start ging in Zagreb en Boedapest, waar de eerste overeenkomsten met autoriteiten instortten onder publieke verontwaardiging over corruptie en gebrek aan transparantie.

Als de naam van de belegger echter bekend klinkt, is dit waarschijnlijk vanwege de waterkant van Belgrado. De beruchte deal tussen de Servische president Aleksandar Vučić en Alabbar leidde tot protesten, massale organisatie en uiteindelijk de opkomst van Servië’s eerste linkse bewegingsfeest, laat Belgrado niet verdrinken, nu het groene voorste front. Ondanks jaren van openbare oppositie en fel verzet, ging het project door en staat vandaag als een concreet monument voor autoritaire stedenbouw en financiële dekking.

Elf jaar later, nadat de Servische regering gratis 1,77 vierkante kilometer prime land heeft weggegeven, bezit het slechts 32 procent van het project en heeft het slechts € 9,7 miljoen aan dividenden ontvangen voor de begroting van het land.

De Montenegrin -regering gebruikt nu hetzelfde speelboek voor onze kustlijn, maar wat wordt voorgesteld voor Velika Plaža ziet er nog sinister en ecologisch rampzalig uit.

Long Beach, ook omringd door de Bojana River Delta en de Solana Ulcinj, vormt een van de belangrijkste ecologische zones in de Balkan. Het herbergt talloze bedreigde planten- en diersoorten, met name trekvogels die afhankelijk zijn van dit zeldzame ecosysteem als nestgrond. Het behoud van deze ruimte is van vitaal belang voor ecologisch evenwicht, waterkwaliteit, bodembescherming en klimaatveerkracht.

Om een ​​idee te geven van wat er op het spel staat: uit de achtenveertig bedreigde vogelsoorten op Montenegro’s rode lijst met vogelSmaar liefst vijfendertig soorten-dat wil zeggen 73 procent-worden gevonden in het Bojana Delta-gebied en zouden direct worden bedreigd door dit project, wat een onmetelijk negatieve impact en verlies vertegenwoordigt. Is het niet ironisch hoe degenen die hun hele carrières hebben gebouwd die kritiek hebben op de mislukkingen van “daadwerkelijk bestaand socialisme” nu merken dat vogels worden gedood – niet uit misverstelijke voor voedselzekerheid, maar voor de speculatieve winst van oligarchen?

Naast de vogels en planten zou een ander slachtoffer van speculatieve winst de stad zelf zijn. Coastal Dunes, in Montenegro die alleen in dit gebied worden gevonden, worden direct bedreigd door dit project. Ze worden gekenmerkt door rijke en unieke biodiversiteit en dienen als habitats voor tal van beschermde soorten, maar bieden op een andere noot kustbescherming tegen stormen, waardoor ulcinj wordt gered van overstromingen en erosie.

Wat biedt Montenegro zijn mensen eigenlijk door projecten zoals deze? Niets dan de kans om drankjes te serveren, schone hotelkamers te schone en check-ins te beheren voor de rijken. Het is het standaardmenu voor elke semiperifere toestand gevangen in een nooit eindigende “kapitalistische overgang”.

Ondertussen heeft de Europese Commissie een lauwe verklaring van bezorgdheid afgegeven. In Montenegro-een altijd nuchtere kandidaat voor EU-lidmaatschap-gaf dit pro-Europese ngo’s en oppositiepolitici de kans om te zeggen: “Dat hebben we je verteld.” De brief van Marta Kos, die de Europese commissaris is voor uitbreiding, onthult echter waar ze zich echt zorgen over maken: niet de vernietiging van ulcinj, maar de heiligheid van “eerlijke concurrentie” beschermen – ervoor zorgen dat elke grote speler hun beurt krijgt te plunderen.

We kunnen niet vertrouwen op de EU om onze redder te zijn. Het echte verhaal is dit: de mensen stonden op. En in Montenegro gebeurt dat niet vaak. Een groep ideologisch diverse activisten, wetenschappers, schrijvers, journalisten en ngo’s kwamen samen en maakte een losse ‘coalitie’.

Terwijl de overheid de verhalen dagelijks verschuift-beleggingscijfers opblazen of leeglopen, belooft het ‘staatsco-investering’ of, samen met de belegger, zelfs voorstel om het project te verplaatsen vanwege sterke oppositie-mensen ter plaatse organiseren. In de media, in het parlement en op straat, worden ze de farce blootgelegd en informatie verstrekken aan het grote publiek.

Nu zijn er twee paden in opkomst. De eerste is de bekende NGO-anti-corruptieroute-die oproept tot transparantie, eerlijke concurrentie en “eerlijke investeerders” in plaats van schaduwrijke. Met andere woorden, zaken zoals gewoonlijk, alleen met soepeler PR. Deze gevaarlijke logica is alomtegenwoordig, vermomd als pragmatisch en niet -ideologisch. Maar het is gewoon een andere vorm van neocoloniale groei, een die een belegger verwelkomt die volgt gemanipuleerd regels met een rode loper. Ik maak vaak grapjes dat ‘Europese waarden’ alleen bestaan ​​in de hoofden van Montenegrins – een soort collectieve hallucinatie, gevormd door verlangen naar een betere toekomst, uit de angst om naar de situatie van Servië en Rusland te glijden, en niet uit de ervaring van EU -welwillendheid. Veel ngo’s, gevangen tussen materiële prikkels en hun relaties met ambassades en ambtenaren, missen de politieke duidelijkheid om de luchtspiegeling te doorzien en te beseffen dat de EU gewoon de dominantie van de markt en niet onze vrijheid waarborgt.

Toch is er nog steeds hoop. Ik geloof dat mensen zich uiteindelijk zullen realiseren dat, om Mikhail Bakunin te parafraseren, de stok hetzelfde pijn doet, ongeacht of hij in de VAE -vlag is gewikkeld of in blauw is geschilderd met gele sterren erop.

Het tweede pad is basis: een bottom-up, anti-kapitalistische, anti-koloniale resistentie geworteld in de arbeidersklasse en de lokale bevolking uit ulcinj. Het verwerpt de achterkamerovereenkomsten met politici of internationale donoren. Minder over carrière-ngo’s, meer over zelforganisatie, directe actie, burgerlijke ongehoorzaamheid en openbare forums. Een strategie die geen betere beleggers vereist, maar hun uitgangspunt verwerpt. Een strategie die weigert Velika Plaža uit te wisselen voor een andere Dubai op de Adriatische Zee.

Deze twee paden zijn niet alleen over hoe we deze strijd vechten – ze maken de enige echte keuze die aan ons overblijft: we verdedigen deze sublieme ruimte en iedereen die ervan afhankelijk is, of we besteden het volgende decennium te debatteren over welke smaak van onderdrukker we verkiezen. De tijd is op. De laatste korrels van de zandloper glijden in het zand van Long Beach, waar de woestijn van postsocialisme de luchtspiegeling van ‘ontwikkeling’ ontmoet. In een liminale ruimte, tussen na En pre, vragen om opnieuw een frontlinie van weerstand en mogelijkheid te worden.