Saoedi-Arabië dreigde Europese posities uit de reserves te halen – maar wat was het alternatief?

Wanneer financiële instrumenten worden misbruikt om geopolitieke invloed uit te oefenen, verliezen ze hun waarde in de nationale reserves. Maar waarmee zou je de klassieke instrumenten kunnen vervangen? Wij hebben een idee.

De noodsituatie had zo goed als vermeden kunnen worden. Begin juli werd het mondiale financiële systeem bedreigd met een nieuwe scheur.

De G7-landen bespraken het in beslag nemen van bevroren Russische ‘tegoeden’ ter waarde van ongeveer 300 miljard dollar en de overdracht ervan aan Oekraïne. Het voorstel lijkt afkomstig te zijn uit de VS en kreeg in Groot-Brittannië goedkeuring, maar scepsis uit andere landen.

Maar één land in het bijzonder was het minst enthousiast: Saoedi-Arabië. Volgens een rapport van Bloomberg hebben de oliesjeiks openlijk gedreigd Europese posities te dumpen als de G7-groep daadwerkelijk beslag legt op 300 miljard dollar aan Russische activa.

De Saoedische reactie kan worden gezien als een krachtmeting. Saoedi-Arabië bezit Europese staatsobligaties ter waarde van tientallen miljarden dollars. Dat zou niet genoeg zijn om de euro te destabiliseren. Maar het zou het begin kunnen zijn van een kettingeffect, en ze willen een financiële zwaargewicht als Saoedi-Arabië, waarvan het staatsinvesteringsfonds bijna een biljoen dollar bezit, niet verkopen.

Maar er kwam geen confrontatie. De G7-landen kwamen overeen om geen Russische bezittingen in beslag te nemen, maar hun belang te steken in een fonds dat Oekraïne met 50 miljard dollar zal ondersteunen.

Saoedi-Arabië heeft geen enkele reden meer om zijn dreigement uit te voeren, of er zelfs maar aan vast te houden. In plaats daarvan ontkent Riyadh nu dat hij ooit met iets heeft gedreigd.

Welke alternatieven zouden er zijn?

Maar laten we aannemen dat het zover was gekomen. Wat zou het alternatief zijn geweest voor Saoedi-Arabië?

Als het Westen financiële instrumenten misbruikt om andere landen geopolitiek te chanteren en wil dat deze landen zich bevrijden van Europese en Amerikaanse staatsobligaties en valutaposities – wat kan dan het gat opvullen?

Het meest voor de hand liggende antwoord zouden Russische of Chinese staatsobligaties zijn. Maar dat zou niets anders zijn dan het ruilen van een stabieler instrument voor een minder stabiel instrument. Zowel de roebel als de yuan verliezen op de middellange en lange termijn waarde ten opzichte van de dollar. Bovendien zouden de mensen in Riyadh nauwelijks geloven dat Rusland of China ook maar een seconde zouden aarzelen om andere landen met hun papieren te chanteren.

Een ander alternatief zijn aandelen of ETF’s. Maar dat leidt ook vrijwel onvermijdelijk terug naar de VS en de G7. De meeste ETF’s worden beheerd door westerse financiële dienstverleners, en de meest stabiele daarvan, zoals MSCI World, bestaan ​​vrijwel uitsluitend uit westerse aandelen. Daarom moeten ook aandelen als optie worden uitgesloten.

Dus wat blijft er over? Goud. Saoedi-Arabië bezit momenteel ongeveer 323 ton goud, wat niet klein is, maar slechts een tiende van wat Duitsland bezit en ongeveer een 25ste van wat de Verenigde Staten bezitten. Er valt hier dus nog veel in te halen zonder angst voor overinvesteringen. Als Saoedi-Arabië fysiek goud zou bezitten, zou het feitelijk een niet-confisceerbaar bezit zijn.

China en Rusland bezitten al grote hoeveelheden goud, elk ongeveer 2.300 ton, waarschijnlijk om soortgelijke redenen. De grootste populaties bevinden zich echter nog steeds duidelijk in de westerse landen. Als Saoedi-Arabië besluit goud te kopen, zou de eerste stap het waardevoller maken van de G7-reserves zijn. In het tweede geval zou Saoedi-Arabië nog steeds openstaan ​​voor chantage, omdat de grote industriële landen de reserves van het land zouden kunnen devalueren door goud te verkopen.

In ieder geval kun je je afvragen of goud eigenlijk nog steeds een modern bezit is: is het transporteren en opslaan ervan niet te omslachtig? Zijn de markten voldoende liquide? Heeft goud het potentieel om voldoende in waarde te stijgen om andere verliezen te compenseren? En wat als we erin slagen om goedkoop goud te produceren? Of zullen er eenvoudigweg grote nieuwe kampen verschijnen, bijvoorbeeld wanneer de Noordpool en Antarctica ontdooien?

Het antwoord ligt voor de hand

In tegenstelling tot aandelen, obligaties of ETF’s kan goud op zijn minst een deel van het antwoord zijn. Als de geopolitieke instrumentalisering van financiële instrumenten zich echter blijft uitbreiden en de scheur in het weefsel van het mondiale financiële systeem groter wordt, is het onwaarschijnlijk dat goud een afdoende antwoord zal zijn.

Er zou meer nodig zijn, en dat “meer” is – dit zou voor iedereen duidelijk moeten zijn, zelfs vanaf de eerste regel van dit artikel – Bitcoin.

Anno 2024 is het idee niet meer zo absurd als het ooit klonk. El Salvador bouwt al een strategische reserve in Bitcoin op. Steeds meer bedrijven volgen dit voorbeeld en steeds meer regio’s, steden en landen beginnen erover na te denken. Zelfs in de VS pleit Donald Trump ervoor dat in ieder geval de Bitcoins die van criminelen zijn geconfisqueerd, in een reserve moeten worden geplaatst in plaats van te worden verkocht.

Het idee is dus al lang legitiem geworden. Hoe wijdverspreider het is, hoe meer mensen geloven dat Bitcoin een aantrekkelijke reservevaluta zou zijn – hoe aantrekkelijker Bitcoin is als reservevaluta. Omdat waarde nooit objectief meetbaar is en is geweest, maar eerder een kwestie van collectieve subjectieve waardering.