De kinderen van de stenen
hebben onze papieren verspreid
inkt op onze kleding gemorst
bespotte de banaliteit van oude teksten …
Waar het om draait
de kinderen van de stenen
Is dat ze ons regen hebben gebracht na eeuwen van dorst?
Bracht ons de zon na eeuwen van duisternis,
Bracht ons hoop na eeuwen van nederlaag…
Het belangrijkste
Het enige aan hen is dat ze in opstand zijn gekomen
tegen het gezag van hun vaderen.
Nizar Qabbani – Syrische dichter
De Eerste Intifada was een van de diepste en langstdurende opstanden van Palestijnen tegen de Israëlische onderdrukking in de geschiedenis. Het stond bekend als de “opstand van stenen”.
De emblematische figuur van de Intifada was de jeugd, die met stenen gooide, het hoofd bedekt door een keffiyeh en uitdagend tegenover Israëlische tanks stond. Dit cijfer vertegenwoordigde een breuk met de gemilitariseerde vormen van Palestijns verzet die eind jaren zestig en begin jaren zeventig domineerden. Bij de Intifada waren honderdduizenden Palestijnen betrokken die op de Westelijke Jordaanoever, Gaza en zelfs binnen Israël woonden, en vertegenwoordigde een brede en diepgaande radicalisering van de Palestijnse bevolking. Het ging om verzet, burgerlijke ongehoorzaamheid, stakingen en protesten.
Verhalen van journalisten uit die tijd laten de omvang van de betrokkenheid van de bevolking zien. De Amerikaanse journalist Joe Stork uit Ramallah beschreef hoe een vrouw uit de arbeidersklasse, nadat ze een maand lang naar demonstraties op televisie had gekeken, zich gretig aansloot bij een groep jonge jongens die een wegversperring bouwden.
In een ander artikel werd een tandeloze 100-jarige vrouw beschreven die werd opgenomen in een ziekenhuis in Gaza nadat haar hand was gebroken door Israëlische soldaten. Toen ze de afdeling binnenkwam, ging ze rechtop op het bed zitten en hield een uitdagende toespraak onder het applaus van andere slachtoffers in de omliggende bedden.
In de loop van de zes jaar waren er momenten waarop de Intifada erin slaagde zoiets als een dubbele macht te bereiken. Palestijnse volkscomités namen belangrijke elementen van het maatschappelijk middenveld en de sociale infrastructuur over. Dit was allemaal een reactie op de toegenomen Israëlische controle en brutalisering van de Palestijnen in de voorgaande decennia.
Nadat Israël na de oorlog van 1967 Gaza en de Westelijke Jordaanoever had bezet, werd de intensivering van het militaire bewind ondraaglijk. Deze omstandigheden veroorzaakten extreme wrevel onder de Palestijnen, en gedurende de jaren zeventig en begin jaren tachtig was er sprake van een toename van de organisatie. Studenten speelden een leidende rol, waarbij universiteiten gemeenschapsprogramma’s startten en protesten organiseerden. Stakingen begonnen steeds vaker plaats te vinden naarmate alle Palestijnse facties zich richtten op het organiseren van arbeiders.
De directe gebeurtenis die de aanleiding vormde voor de Intifada vond plaats in Gaza op 9 december 1987. Een Israëlische legertank reed in op een rij auto’s van Arabische arbeiders die zojuist een van de militaire controleposten bij de noordelijke ingang van de Gazastrook waren gepasseerd. Vier werden doodgedrukt en zeven raakten ernstig gewond. Honderden arbeiders waren getuige van de misdaad die terugkeerden van hun werk in Israël.
Drie van de dode mannen kwamen uit het nabijgelegen vluchtelingenkamp Jabalia. Hun begrafenissen veranderden in een enorme demonstratie van 10.000 kampbewoners. Vanaf dat moment noemden de bewoners van het kamp het het “kamp van de revolutie”.
De moorden leidden tot golven van soortgelijke acties in de vluchtelingenkampen, waar de armste en meest onderdrukte Palestijnen wonen. Een jonge inwoner van Gaza zei: “We zaten te wachten op zo’n opstand. Iedereen hier heeft een demonstratie in zijn hart”.
De opstand van de eerste demonstraties lokte een gewelddadige reactie van het Israëlische leger uit. Honderden jongeren werden willekeurig gearresteerd. Het leger pakte ze op en zette ze gevangen. Uiteindelijk verbouwden de Israëli’s een legerkamp aan de rand van Gaza-stad tot een nieuwe plek om jonge mannen vast te houden. De Palestijnen noemden het “Ansar II”, naar het beruchte krijgsgevangenenkamp dat Israël in Zuid-Libanon had opgezet. Ansar II werd berucht vanwege zijn sadistische behandeling van Palestijnen, waaronder het knuppelen van gevangenen terwijl ze aan de grond waren geketend.
Er werden avondklokken ingevoerd; telefoonlijnen, water en elektriciteit werden afgesloten. Er werd administratieve detentie ingevoerd en activisten werden gedeporteerd.
In 1988 stuurde Israël elke dag 10.000 troepen naar de Westelijke Jordaanoever en Gaza, waarbij meer soldaten werden ingezet dan bij hun verovering in 1967. Tegen het einde van 1988 waren ruim 30.000 Palestijnen gearresteerd en honderden gedood.
Deze eerste fase van de opstand was in de eerste plaats een oorlog tussen de kampen en het leger, maar medio januari 1988 werden de dorpen ook centra van verzet. Vrouwen en jongeren stonden centraal in de opstand. Er waren verhalen over jongens, zo jong dat ze op hun tenen moesten staan om door autoruiten te kijken, terwijl ze de Palestijnse controleposten bemanden die door de opstand waren ingesteld. Vrouwen vielen routinematig Israëlische patrouilles aan met potten en pannen om gedetineerde jongeren vrij te laten. Buiten een gevangenis in Ramallah hebben eind 1988 drie vrouwen een gearresteerde jongere opgeëist, waarbij ze uitlegden: “Het zijn allemaal onze zonen”. Deze zinsnede werd een refrein gedurende de hele Intifada. Vrouwen spraken zelfs over het beschermen van hun ‘zonen’ als hun beroep.
Al dit verzet zou groot genoeg zijn geweest, maar de opstand verdiepte zich en breidde zich op verschillende manieren uit. Er werden belastingstakingen georganiseerd en Israëlische goederen geboycot.
Belangrijk is dat de arbeiders zich begonnen te mobiliseren. In de loop van de decennia is het aantal Palestijnse arbeiders met laagbetaalde banen op de Westelijke Jordaanoever en als dagloners in Israël toegenomen. Loonarbeiders werden een groter deel van de Palestijnse bevolking in het algemeen, en de vakbonden groeiden. Een vakbondsfunctionaris schatte in 1985 dat van de 150.000 arbeiders op de Westelijke Jordaanoever er ongeveer 30.000 lid waren van een vakbond.
Stakingen werden een vast onderdeel van de Intifada. Eind december 1987 vond in alle bezette gebieden een algemene staking van Palestijnse arbeiders plaats. De Israëlische winsten stortten in in allerlei sectoren, waaronder de horeca, de bouw en de fruitteelt.
De organisatie van de arbeiders was echter niet verenigd. Er waren verschillende vakbondsfederaties en blokken die langs politieke lijnen waren georganiseerd, waarvan er vele om leden streden.
Er werden ook andere commissies opgericht: jeugdcommissies, medische commissies, volks- en buurtcommissies en lokale defensiecommissies.
De buurt- en volkscomités werden verantwoordelijk voor het beheer van de basisinfrastructuur, waaronder gezondheidszorg, onderwijs en afvalinzameling. Toen scholen op militair bevel werden gesloten, richtten de commissies alternatieve scholen op met een geheel nieuw leerplan.
Deze commissies deden meer dan alleen helpen bij het organiseren van verschillende elementen van de samenleving. Ze begonnen op nieuwe manieren politiek en sociaal vertrouwen te geven. Veel van de generatie- en klassenverhoudingen waren aan het verschuiven. De klassenkrachten die de samenleving hadden gedomineerd, zoals intellectuelen en professionals, begonnen marginaal te lijken. Er waren openlijke uitdagingen voor oude leiders en oude hiërarchieën.
Het idee achter veel van deze commissies was om zich los te maken van de bestaande Israëlische structuren en de basis te leggen voor een Palestijnse staat. Of, volgens Salim Tamari: “Om de bezette gebieden voor te bereiden op het ontvangen van het nationale gezag.”
Terwijl de eerste maanden van de Intifada werden geleid door een combinatie van lokale spontane actie en reeds bestaande formaties, ontstond er begin 1988 een meer formeel politiek leiderschap. Dit werd het Unified National Leadership of the Uprising (UNLU) genoemd. Buiten de UNLU, en met groeiende invloed, bevonden zich de islamitische facties: de Islamitische Jihad en Hamas.
De UNLU gaf leiding aan het verloop van de opstand door middel van een reeks communiqués. Deze communiqués zouden, vooral in de eerste jaren van de opstand, elke dag van de komende week een bijzondere focus geven. Ze werden ‘s nachts uitgedeeld, op de grond of weggestopt onder de voorruit of deur van auto’s. De richtlijnen werden ijverig opgevolgd.
De UNLU omvatte zowel een politiek leiderschap ter plaatse in de bezette gebieden als een leiderschap onder de diaspora. Het leiderschap in de diaspora ontwikkelde een bredere strategische oriëntatie. De eerste doelstellingen van de beweging waren het houden van een internationale vredesconferentie die zou kunnen aandringen op de oprichting van een Palestijnse staat.
De UNLU werd voornamelijk geleid door de organisaties die aangesloten waren bij de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO). Daartoe behoorde ook de steeds dominantere Fateh, onder leiding van Yasser Arafat. Fateh was een gecompromitteerde en conservatieve nationalistische organisatie. De horizon werd tegelijkertijd gevormd door de gezellige relaties met despotische regionale machten en het verlangen naar een Palestijnse ministaat. De andere belangrijkste facties waren de door maoïstisch beïnvloede linkse organisaties van het Democratisch Front voor de Bevrijding van Palestina (DFLP) en het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP). Later sloot de Communistische Partij zich aan.
Al deze facties organiseerden hun eigen commissies en vakbonden. Hoewel er vaak scherpe meningsverschillen waren tussen de facties over een reeks kwesties, hielden ze zich allemaal aan een over het algemeen nationalistisch raamwerk. In de vakbonden betekende dit dat de klassenstrijd moest worden bevroren in het belang van een ‘nationalistische alliantie’ tussen arbeiders en bazen in de bezette gebieden. Er moest een onafhankelijke Palestijnse staat worden opgericht voordat de klassenstrijd kon beginnen. Een dergelijke politieke benadering betekende dat, hoewel de vakbonden een essentieel onderdeel van de Intifada vormden, de arbeidersbeweging niet fundamenteel de politieke contouren van de volkscomités vormgaf. Dit was een gemiste kans. Tegen het einde van het eerste jaar van de Intifada was er zo’n consensus dat de volkscomités de basis vormden voor een Palestijnse staat, dat er misschien wel ruimte was geweest om te beargumenteren dat een uitgebreide en verdiepte versie van de volksmacht, de macht van de arbeiders, nodig was. nodig.
Maar zelfs als een dergelijke opvatting in de minderheid was, was dit het juiste argument. Nationale onafhankelijkheid is weliswaar belangrijk, maar brengt geen echte bevrijding voor de nationaal onderdrukte arbeidersklasse. De postkoloniale staten van de twintigste eeuw zijn vaak een hel geworden voor de arbeiders. De arbeiders moesten ervoor vechten dat de strijd voor nationale onafhankelijkheid een strijd voor het socialisme zou worden.
De Intifada inspireerde andere regionale opstanden in Algerije, Jordanië en de Golfstaten. Deze opstanden waren niet alleen uit solidariteit met Palestina: ze daagden de regionale orde uit. Dit was iets dat de Fateh-leiding niet kon tolereren. Een groot deel van hun bestaan en macht was afhankelijk van de financiering en steun van deze regimes. Ze begonnen een beleid van ‘niet-inmenging’ in de zaken van de Arabische regimes te codificeren.
De veerkracht van de volksbeweging werd door de Fateh-leiding ook als potentieel problematisch beschouwd. Hoewel Fateh begreep dat de volkscomités de infrastructuur voor een toekomstige Palestijnse staat leverden, keurden zij hun radicaliserende dynamiek niet goed. Fateh zag de massabeweging slechts als een hefboom voor haar eigen machtsspelletjes.
In de nasleep van de Intifada waren de heersende klassen van Israël en de VS van mening dat zij niet op de oude manier konden blijven regeren. Het is veel beter om een collaborerend Palestijns leiderschap te vinden. Fateh deed daar graag aan mee en begon daarmee aan de rampzalige Oslo-akkoorden die eindigden in de oprichting van de verraderlijke Palestijnse Autoriteit.
Zowel de DFLP als de PFLP hebben op verschillende manieren en in een verschillend tempo elementen van dit traject ter discussie gesteld, terwijl ze niettemin hun fundamentele toewijding aan de PLO en haar instellingen handhaafden. Hamas en de Islamitische Jihad hadden daarentegen een scherp bezwaar tegen het idee van een Palestijnse ministaat, en dit bezwaar kwam hen goed van pas bij het latere verraad.
Tegelijkertijd hebben de Israëlische arrestatie- en moordcampagnes tussen 1991 en 1993 veel vooraanstaande activisten geëlimineerd. Deze repressie vond plaats terwijl Fateh de beweging opzettelijk fragmenteerde. Arafat kende PLO-fondsen toe aan instellingen en personeel op basis van politieke loyaliteit, veel ten koste van echte verzetsactiviteiten. Deze twee factoren hebben uiteindelijk bijgedragen aan de teloorgang van het massakarakter van de Intifada.
Tragisch genoeg ging de belofte van de Intifada verloren. Het werd verpletterd door een Israëlische staat die vastbesloten was zijn heerschappij over de Palestijnen op welke manier dan ook voort te zetten, door middel van geweld En
onderhandeling.
De Intifada werd ook verraden door een Palestijnse leiding die er de voorkeur aan gaf de droom na te jagen van een Palestijnse kapitalistische staat waarin de eigen macht en het prestige veiliggesteld zouden worden. Ten slotte werd al die briljante, uitdagende energie verspild door links die weigerde te proberen een ander, radicaler pad uit te stippelen: een pad dat zeker moeilijker was, maar dat het verzet van de arbeidersklasse in de bezette gebieden concentreerde, dat pleitte voor regionale revolutie en keek naar de macht van de massa in plaats van naar de macht van staten.
Bron: redflag.org.au
