Emily Dische-Becker
Het is belangrijk op te merken dat ze “Federale Regeringscommissaris voor Joods Leven in Duitsland en de Strijd tegen Antisemitisme” worden genoemd, omdat dit het feit belichaamt dat deze zaken feitelijk gelijkgesteld zijn. Het joodse leven gaat over het bestrijden van antisemitisme en wordt daartoe gereduceerd. De eerste commissaris voor antisemitisme, Felix Klein, werd in 2018 benoemd na demonstraties die plaatsvonden voor de Brandenburger Tor in Berlijn als reactie op de verhuizing van de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem door Donald Trump in december 2017. De protesten, waarbij Israëlische vlaggen werden verbrand, waren in de Duitse media onnauwkeurig gerapporteerd als het verbranden van de Davidster. In zekere zin is dat waar, want het staat op de vlag – maar zij verbrandden de vlag. Mede door deze valse berichtgeving werden die demonstraties een groot schandaal.
In 2017 werd tijdens deze demonstraties in elke grote krant gemeld dat de demonstranten in het bijzijn van de politie ‘Dood aan de Joden’ scandeerden. Duizenden mensen zouden dit zingen. De Duitse minister van Justitie schreef een gastopiniestuk De spiegel, het belangrijkste nieuwsmagazine van Duitsland, dat zegt dat mensen die “Dood aan de Joden” scanderen voor de rechter moeten worden gebracht of moeten worden gedeporteerd. Maar het bleek dat dit niet echt gebeurde. Er waren geen duizenden mensen die ‘Dood aan de Joden’ scandeerden.
Uiteindelijk heb ik dit verhaal onderzocht. Ik begon naar de video’s te kijken. Er waren video’s van verslaggevers die achthonderdduizend, zelfs een miljoen views op Facebook hadden. Ik heb twee saaie uren naar een demonstratie gekeken, maar ik kon ‘Dood aan de Joden’ niet horen – niet in het Duits, niet in het Arabisch. Dus belde ik de verslaggever en vroeg hem ernaar, en hij zei: ‘Nee, dat heb ik niet gerapporteerd. Dat moet een vergissing zijn geweest, dat is niet gebeurd. Mijn redacteur heeft het vast verkeerd begrepen.’ Ik legde hem uit dat mensen hierdoor gealarmeerd waren – Joden waren hierdoor gealarmeerd. De media interviewden Joden en zeiden: wat vind jij ervan dat ze “Dood aan de Joden” riepen? Voelt u zich onveilig? En natuurlijk voelden mensen zich onveilig en zeiden dat ook.
Ik heb ervoor gekozen de naam van de verslaggever niet bekend te maken. Ik heb zojuist een analyse geschreven van hoe het verhaal werd verspreid en waarom het niet waar was. Er stond een correctie in de krant, maar de verslaggever schreef in de commentaren onder mijn artikel dat ik – uiteraard – geïnteresseerd was in het relativeren van antisemitisme; hij beschuldigde mij feitelijk van antisemitisme.
De demonstraties leidden tot de benoeming van de eerste federale commissaris van Duitsland. En sindsdien is er sprake van een wildgroei aan commissarissen voor antisemitisme. We hebben antisemitismecommissarissen op staatsniveau voor vijftien van de zestien staten die deel uitmaken van de Bondsrepubliek. We hebben ook antisemitismecommissarissen voor de rechterlijke macht, voor de politie en voor het openbaar ministerie. In Berlijn hebben we momenteel vijf antisemitismecommissarissen. We hebben de Berlijnse commissaris voor antisemitisme, de rechterlijke macht heeft er een, ik denk dat de politie er een heeft, en dat geldt ook voor een willekeurige wijk van Berlijn, Lichtenberg. De Joodse gemeenschap voor Berlijn heeft ook een antisemitismecommissaris die geen staatsfunctionaris is. Er wordt steeds meer verwacht dat culturele instellingen iemand moeten benoemen die specifiek gevallen van antisemitisme moet behandelen.
Er werken ook veel mensen aan de preventie van antisemitisme. Er zijn veel projecten. Uit een recente statistiek, verborgen in enkele rapporten van het ministerie van Binnenlandse Zaken, blijkt dat er in Duitsland op federaal niveau 750 projecten waren om antisemitisme te bestrijden. Volgens mij waren er in 2021 misschien zeventig gevallen van antisemitisch geweld in Duitsland. Dat wil niet zeggen dat dit een klein aantal is, maar het gaat om ongeveer tien projecten per casus. Het roept de vraag op naar de effectiviteit van deze inspanningen.
De antisemitismecommissaris voor Hamburg staat bekend als een joodse bekeerling, omdat hij joden heeft aangevallen waar hij het niet mee eens is, en hen heeft afgedaan als niet representatief voor de joodse opinie. En deze mensen zijn redelijk mainstream-joden die hij aanvalt. Een van hen wees er in reactie op dat de commissaris zich onlangs tot het jodendom heeft bekeerd. Natuurlijk bekeren mensen zich om vele redenen tot het jodendom. Maar ook in de Duitse context bekeren mensen zich tot het jodendom en tot het joodse trauma. De antisemitismecommissaris van Hamburg heeft herhaaldelijk gezegd: “We zullen nooit meer varkens genoemd worden”, verwijzend naar nazi-stereotypen over de joodse fysionomie. Mijn antwoord is: je verandert daar niet in. Dat is niet jouw geschiedenis.
De Joodse gemeenschap steunt het idee dat commissarissen voor antisemitisme niet noodzakelijkerwijs Joods zijn, omdat zij zeggen – en dat vind ik terecht – dat antisemitisme niet iets is waar alleen Joden mee te maken zouden moeten hebben. Het is iets waar de rest van de samenleving zich ook verantwoordelijk voor moet voelen. Ik ben er niet van overtuigd dat de rol van antisemitismecommissarissen een effectieve manier is om antisemitisme te bestrijden. En sommige zijn een beetje losgeslagen. De antisemitismecommissaris voor Hessen, Uwe Becker, droeg een IDF-uniform naar carnaval.
Er wordt vaak geen onderscheid gemaakt tussen Israël en Joden. Dat is uiteraard een deel van de kwestie. Geen van de antisemitismecommissarissen heeft enige feitelijke expertise op het gebied van antisemitisme. De Berlijnse antisemitismecommissaris Samuel Salzborn is anti-Deutsch en heeft talloze boeken over antisemitisme geschreven. Maar als wetenschapper wordt hij niet serieus genomen; hij wordt niet door vakgenoten beoordeeld, en hij is ook fel anti-Palestijns. Dit zijn de mensen die de taak hebben om antisemitisme te bestrijden.
In het geval van de Berlijnse antisemitismecommissaris is hij erg geïnteresseerd in repressie als middel om antisemitisme te bestrijden. Het zijn benoemde functionarissen, maar aan wie ze rapporteren is niet helemaal duidelijk. Federaal commissaris Felix Klein maakt in ieder geval deel uit van het ministerie van Binnenlandse Zaken.
De toename van het aantal commissarissen voor antisemitisme en de strijd tegen antisemitisme viel samen met de afzonderlijke behandeling van antisemitisme en racisme en andere vormen van onverdraagzaamheid. Antisemitisme moet afzonderlijk worden behandeld en afzonderlijk worden bestreden, omdat het volledig verschilt van racisme in de Duitse context. En als u het daar niet mee eens bent, kleineert u feitelijk het antisemitisme.
Felix Klein zei, toen hij uitlegde waarom antisemitisme en racisme zo verschillend zijn, dat antisemitisme geen normale vorm van discriminatie is. De hiërarchisering van het lijden en van het dreigingsniveau wordt door de Duitse staat afgekondigd, terwijl rechts in opkomst is en racisme zeer dodelijk is. Statistisch gezien is er veel racistisch geweld en uiteraard antisemitisch geweld. Van rechts komt een antisemitische terreur uit. Als je naar de statistieken kijkt, worden de meeste antisemitische misdaden gepleegd door rechts, de overgrote meerderheid – 85 procent.
Bron: jacobin.com
