Austin, Texas – “Het voelde niet echt.” Zo beschrijft Alishba Javaid, een student aan de Universiteit van Texas in Austin, het moment waarop ze ongeveer dertig staatstroepen het gazon van de campus zag oplopen.
Javaid en honderden van haar klasgenoten hadden zich verzameld op het gras, in de schaduw van de 94 meter hoge kalkstenen toren van de campus, als onderdeel van een staking tegen de Israëlische oorlog in Gaza.
Ze hoopten dat hun school zou afstoten van fabrikanten die wapens aan Israël leverden. In plaats daarvan begon de wetshandhaving in steeds grotere aantallen te verschijnen.
Volgens de telling van Javaid sloten de staatstroepen zich aan bij minstens 50 collega-officieren die al ter plaatse waren, allemaal gekleed in oproeruitrusting. Het protest was vreedzaam verlopen, maar de zenuwen waren hoog. De troepen zetten hun opmars voort.
“Dat was het eerste moment dat ik echt bang was”, zegt de 22-jarige Javaid.
Tientallen studenten werden uiteindelijk op 24 april gearresteerd, toen de agenten probeerden de demonstranten uiteen te drijven. Beelden van de botsingen tussen politie en demonstranten verspreidden zich snel online, in navolging van beelden van andere campusprotesten in de Verenigde Staten.
Toch staan de Texanen voor een unieke uitdaging, omdat ze te kampen hebben met een extreemrechtse deelstaatregering die heeft geprobeerd de protesten tegen Israël te beperken.
In 2017 ondertekende gouverneur Greg Abbott een wet die overheidsinstanties verbiedt samen te werken met bedrijven die Israël boycotten, en de staat heeft sindsdien stappen ondernomen om die wet verder aan te scherpen.
Abbott heeft de huidige protesten ook afgeschilderd als “met haat gevuld” en “antisemitisch”, waardoor de misvattingen over demonstranten en hun doelstellingen worden versterkt.
Bovendien werd eerder dit jaar een staatswet van kracht die openbare universiteiten dwong hun kantoren voor diversiteit, gelijkheid en inclusiviteit (DEI) te sluiten.
Meerdere studenten en medewerkers vertelden Al Jazeera dat campussen minder veilig zijn geworden voor gekleurde mensen als gevolg van de wet, die het vertrek van medewerkers van DEI dwong.
‘Geweld gebruiken om minderheden te ondermijnen’
Het geweld op de campussen van de Universiteit van Texas gaat door terwijl studenten hun protesten voortzetten.
Op de laatste lesdag, 29 april, gebruikte de politie pepperspray en flitsknalapparaten om een menigte op de campus van Austin op te ruimen, terwijl tientallen anderen door troopers werden omsingeld en schreeuwend weggesleept.
Hiba Faruqi, een 21-jarige studente, zei dat haar knie “maar bleef bloeden” nadat ze omvergeworpen was tijdens een duw-en-duwwedstrijd tussen studenten en politie.
Toch prijst ze zich gelukkig dat ze geen ergere verwondingen heeft opgelopen. Het was surrealistisch, zei ze, om te denken dat haar eigen universiteit staatstroepen had ingeschakeld – en vervolgens medisch personeel moest inzetten om gewonde studenten te helpen.
“Er zit een racistisch element in waar mensen hier niet over willen praten”, zei ze. “Er is een xenofoob element dat mensen niet willen erkennen. Er zijn meer bruine demonstranten, wat de politie misschien aanmoedigt om dingen op een bepaalde manier te doen.”
Terwijl de roep om desinvestering aanhoudt, vertelden studenten, advocaten en belangenbehartigers aan Al Jazeera dat ze gedwongen zijn om te gaan met het scepticisme en de regelrechte vijandigheid van de regering van Texas.
“Texas staat bekend om het gebruik van geweld om minderheden te ondermijnen”, zei Faruqi. “De reden dat dit deze keer mensen wakker schudt, is omdat het niet werkt.”
Controle op universitaire schenkingen
Veel van de protesten hebben zich gericht op de schenking van de Universiteit van Texas, een geldbank die bedoeld is om de negen campussen op de lange termijn te ondersteunen.
Het systeem van de Universiteit van Texas beschikt over het grootste publieke onderwijsbudget van het land, met een waarde van meer dan 40 miljard dollar.
Een deel van dat geld komt uit investeringen in wapen- en defensiebedrijven, maar ook uit lucht- en ruimtevaart-, energie- en defensietechnologiebedrijven met nauwe banden met Israël.
ExxonMobil is bijvoorbeeld een van de grootste begunstigden van de investeringen van het systeem, en het bedrijf heeft Israël voorzien van brandstof voor zijn straaljagers.
Die banden hebben de protesten op de openbare universiteitscampussen van de staat aangewakkerd, waaronder een demonstratie op 1 mei aan de Universiteit van Texas in Dallas.
Fatima – die alleen haar voornaam met Al Jazeera deelde, uit angst voor haar veiligheid – behoorde tot de demonstranten. Ze veegde het zweet van haar voorhoofd toen een jong kind de menigte van ongeveer honderd mensen leidde in een reeks gezangen: ‘Vrij, vrij, vrij Palestina!’
De desinvesteringsprotesten zijn grotendeels vreedzaam verlopen, legde Fatima uit, terwijl ze haar stem verhief om boven het lawaai uit te komen.
“Meer dan 30.000 mensen zijn vermoord”, zei ze, verwijzend naar het dodental in Gaza, waar de militaire campagne van Israël de achtste maand ingaat.
“En onze universiteit investeert in wapenproductiebedrijven die Israël van deze wapens voorzien. We blijven hier totdat aan onze eisen is voldaan.”
Eenentwintig studenten en personeelsleden werden die dag in Dallas gearresteerd. Leden van de groep Students for Justice in Palestine, waar Fatima lid van is, brachten de nacht door buiten de provinciale gevangenis, wachtend op de vrijlating van hun vrienden.
Een demonstrant merkte buiten de gevangenis wrang op dat ze waren gearresteerd wegens het betreden van hun eigen campus, een ogenschijnlijk onzinnig vergrijp.
Op de achtergrond begon een onweersbui de kop op te steken, dus kropen de demonstranten dichter bij elkaar onder de luifel.
Ambtenaren uit Texas en universiteitsbestuurders hebben het optreden van de politie gedeeltelijk gerechtvaardigd door de aanwezigheid van buitenstaanders aan te halen die momenteel geen banden hebben met de betrokken campussen.
Maar de 30-jarige activiste Anissa Jaqaman is een van degenen die de universiteitsprotesten bezoekt, in een poging om voorraden en steun te verstrekken.
Iedereen heeft een rol te spelen, legde Jaqaman uit: Haar rol is soms die van communicator, maar vaker die van genezer.
Ze heeft water gebracht naar de studentendemonstranten aan de Universiteit van Texas in Dallas en hoopt mensen een ruimte te bieden om “langs te komen en te praten over hoe we genezen”.
“Dit is een genezende beweging”, zei ze keer op keer in haar gesprek met Al Jazeera. “We moeten elkaar dragen.”
Jaqaman is door en door Texas: ze groeide op in de buitenwijken van Dallas en is een groot voorstander van haar staat.
‘Ik ben een trotse Texaan,’ zei ze. ‘Ik denk eigenlijk dat Texanen tot de aardigste mensen van het land behoren.’
Maar toen ze op de universiteit zat, van 2012 tot 2016, begon Jaqaman haar stem te gebruiken om het bewustzijn van de benarde situatie van de Palestijnen te vergroten.
Rechtengroepen waarschuwen er al lang voor dat Israël een systeem van apartheid heeft opgelegd aan de etnische groep, waardoor haar leden worden onderworpen aan discriminatie en ontheemding.
Op de universiteit lachten Jaqamans vrienden vaak om haar passie. Ze lacht vaak en straalt optimisme uit, maar haar stem wordt serieus als ze over Palestina praat, maar ook over andere kwesties zoals de plaag van plastic voor eenmalig gebruik.
‘Ze dachten gewoon dat ik een bomenknuffelaar was, maar dan voor de mensenrechten,’ legde ze met zachte maar zelfverzekerde stem uit.
Maar de huidige oorlog heeft haar zorgen vergroot. De Verenigde Naties hebben aangegeven dat er in delen van Gaza een hongersnood ‘dreigt’, en mensenrechtendeskundigen hebben gewezen op een ‘risico op genocide’ in de Palestijnse enclave.
Jaqaman draagt haar keffiyeh-sjaal sinds het begin van de oorlog op 7 oktober, ondanks het feit dat ze bang was dat dit tot geweld tegen haar zou kunnen leiden.
“Ik draag het omdat ik het gevoel heb dat het mijn hart beschermt, eerlijk gezegd”, zei ze. “Ik heb het gevoel dat ik het Palestijnse volk onrecht doe door het niet te dragen.”
Maar ze heeft er moeite mee gehad om overheidsfunctionarissen zover te krijgen dat ze zich bezighielden met haar zorgen over de oorlog en de desinvestering van industrieën die banden hadden met het Israëlische leger. Maandenlang probeerde ze haar plaatselijke gemeenteraad ervan te overtuigen dat “dit een menselijke kwestie is, een kwestie van iedereen”, zonder resultaat.
“Alles wat we nu zien gaat over het beëindigen van de discussie”, zei ze. “Als je iets over Palestina zegt, wordt je als antisemitisch bestempeld. Dat is een gespreksbeëindiger.”
Jongerendemonstranten kijken naar de toekomst
Studenten als Javaid, een hoofdvak journalistiek in haar laatste semester, vertelden Al Jazeera dat ze nog steeds proberen uit te vinden hoe genezing eruit ziet – en wat hun toekomst zou kunnen brengen. In veel opzichten voelen zij en haar vrienden zich vastgelopen.
Ze beseffen dat ze een pauze moeten nemen van het afspeuren van sociale media naar informatie over de oorlog, en toch is dat het enige waar ze aan kunnen denken.
De gebruikelijke overgangsrituelen op de universiteit – eindexamens, afstuderen en zoeken naar een baan – lijken gewoon niet meer zo belangrijk.
“Hoe moeten we nu weer aan het werk?” vroeg Javaid na de protesten.
Hoewel ze haar tijd aan de universiteit koestert, is ze ook zeer kritisch over de acties die zij heeft ondernomen om de protesten uit te roeien. Een deel van de schuld, zo voegde ze eraan toe, ligt echter bij de overheid.
“Het kernprobleem in Texas is dat het de deelstaatregering niets kan schelen”, zei ze.
Javaid is geboren en getogen in de omgeving van Dallas en is van plan om na haar afstuderen deze maand in ieder geval een tijdje in Texas te blijven. Ze heeft echter gemengde gevoelens over het verblijf op de lange termijn.
Ze zou graag in de sociale rechtvaardigheid willen werken, vooral in het hoger onderwijs, maar ze is bang dat zo’n baan in haar thuisstaat zwak zou zijn.
Toch voelt ze een verantwoordelijkheidsgevoel dat haar aan de staat bindt. Het politieke klimaat in Texas kan uitdagend zijn, zei ze, maar ze heeft de plicht – tegenover haar mededemonstranten en tegenover Palestina – om een rol te blijven spelen.
“Ik wil niet van het schip springen en alleen maar zeggen: ‘Texas is gek'”, zei Javaid. “Ik wil deel uitmaken van de mensen die proberen het beter te maken. Want als wij het niet zijn, wie dan wel?”
Bron: www.aljazeera.com
