Na tientallen jaren van torenhoge ongelijkheid en toenemende verovering van de regering door de ultrarijken, vonden miljoenen Amerikanen in 2016 en 2020 een politieke stem voor hun woede – en hoop op een betere toekomst – in de presidentiële campagne van een chagrijnige, democratisch socialistische senator uit Vermont. Bernie Sanders raasde door het land en sprak over de noodzaak van een ‘politieke revolutie’ van gewone mensen tegen de klasse van miljardairs die de samenleving voor haar eigen voordeel had opgetuigd.
Maar vandaag zijn de kenmerkende hervormingen waar Sanders campagne voor voerde – Medicare for All, een Green New Deal, een banengarantie, gratis onderwijs voor iedereen, van pre-K tot universiteit, enz. – niet op de agenda. Hoewel de regering van president Joe Biden progressiever is geweest dan verwacht, zijn haar prestaties bij lange na niet in de buurt gekomen van de ambitieuze eisen van Sanders’ politieke revolutie.
Er gebeurt echter nog iets anders. Van spraakmakende organisatie-inspanningen bij grote bedrijven als Amazon en Starbucks, tot een explosie van arbeidsactiviteit in het hoger onderwijs, tot de verdrijving van corrupte leiders van de oude garde bij grote vakbonden als de Teamsters en de United Auto Workers (UAW) en het gigantische Hollywood Na de stakingen van deze zomer vertoont de al lang stervende arbeidersbeweging in de Verenigde Staten tekenen van leven.
De meest recente episode: vandaag lanceerde de 146.000 man sterke UAW, onder nieuw leiderschap gekozen op basis van beloften om de vakbond te hervormen tot een democratische en militante macht, een staking tegen de Grote Drie Amerikaanse autofabrikanten (Stellantis, General Motors en Ford). De doelstellingen van de vakbond zijn onder meer het ongedaan maken van tientallen jaren van concessies, het beëindigen van contractlagen die werknemers verdelen, het garanderen dat de door de overheid gestimuleerde transitie naar elektrische voertuigen daadwerkelijk goede banen creëert, en het bewerkstelligen van een kortere werkweek.
De nieuwe UAW-president Shawn Fain maakte autobestuurders zenuwachtig met zijn compromisloze retoriek in de aanloop naar de staking. In zijn publieke verklaringen is hij poëtisch geworden over de klassenstrijd en het lot van de Amerikaanse arbeider, terwijl hij zich beroept op de Evangeliën. En hij heeft er een gewoonte van gemaakt om onderhandelingsupdates voor leden af te ronden door de contractvoorstellen van de autofabrikanten letterlijk in de prullenbak te gooien.
Ik heb zojuist de 37 minuten durende presentatie-update van Fain over UAW-onderhandelingen bekeken. Hij klonk vaak als Bernie Sanders, maar beter omdat Fain en het deel van de arbeidersklasse dat hij leidt op 14 september wellicht in staking gaan om zijn retoriek werkelijkheid te maken. https://t.co/RoTkhjF7hc
— Nelson Lichtenstein (@NelsonLichtens1) 1 september 2023
Het is geen wonder dat velen verbanden leggen tussen Fain en Bernie Sanders (die zich vanmiddag bij stakende UAW-arbeiders voegt tijdens een bijeenkomst in Detroit). Eerder deze maand zei arbeidshistoricus Nelson Lichtenstein schreef op Twitter:
Ik heb zojuist de 37 minuten durende presentatie-update van Fain over UAW-onderhandelingen bekeken. Hij klonk vaak als Bernie Sanders, maar beter omdat Fain en het deel van de arbeidersklasse dat hij leidt op 14 september wellicht in staking gaan om zijn retoriek werkelijkheid te maken.
Sinds de jaren zeventig zijn autoarbeiders in veel opzichten de kanaries in de kolenmijn geweest voor de Amerikaanse arbeidersklasse. Hoewel ze vroeger goede lonen, baanzekerheid en royale pensioenen konden verwachten – grotendeels dankzij hun vakbond – hebben veel autowerkers de afgelopen decennia gemerkt dat hun levensstandaard verslechtert doordat autobedrijven posities naar het buitenland of naar niet-vakbondsregio’s verscheepten, er kwamen steeds meer teruggaven, er werden banen op een lager niveau gecreëerd en de uitbuiting op de werkvloer werd opgevoerd.
De UAW-hervormingsbeweging die Fain aan de macht bracht, en de huidige staking, vertegenwoordigen arbeiders die terugvechten. Autowerkers proberen ongedaan te maken wat decennia van neoliberalisme in hun sector en in andere sectoren teweeg hebben gebracht.
Dit is hoe Fain zelf de staking in een kader omlijstte video de vakbond publiceerde op 13 september: “Dit is het beslissende moment voor onze generatie. Laten we opkomen voor onszelf en de arbeidersklasse. Laten we opkomen voor toekomstige generaties. Laten we opkomen voor economische en sociale rechtvaardigheid.”
STA OP.#StandUpUAW pic.twitter.com/9QQ5yR5J64
— UAW (@UAW) 13 september 2023
Opvallende UAW-leden nemen op verschillende manieren de fakkel over van de presidentiële campagnes van Sanders. Het is niet alleen zo dat Sanders en de UAW de doelstellingen delen om de macht van het bedrijfsleven aan te vallen. Het is dat de heropleving van de strijdbaarheid bij grote vakbonden als de UAW essentieel is voor het bewerkstelligen van de transformatieve veranderingen die de Sanders-beweging heeft bepleit.
De gigantische stakingsgolf die de Verenigde Staten in het begin van de jaren dertig in beroering bracht, was een belangrijke impuls achter de tweede golf van New Deal-hervormingen, die de rechten van collectieve onderhandelingen heeft geïnstitutionaliseerd, de sociale zekerheid in het leven heeft geroepen en de massale Works Progress Administration op gang heeft gebracht. En de landen waar Sanders graag naar verwijst als landen die zijn ideeën in praktijk hebben gebracht – zoals Zweden en Finland – konden dit alleen doen dankzij sociaal-democratische partijen die aan de macht kwamen dankzij massale, militante vakbondsbewegingen.
De progressieven en socialisten die in de nasleep van de presidentiële campagnes van Sanders overstroomden naar groepen als de Democratic Socialists of America (DSA) en de Sunrise Movement, zijn door het hele land verkiezingen voor een openbaar ambt blijven winnen en wetgevende overwinningen behalen. Maar velen hebben zich ook het belang gerealiseerd van organisatie in de arbeidersbeweging, zoals blijkt uit de mobilisatie van DSA deze zomer om de mogelijke staking van UPS Teamsters te steunen en hun geplande acties om solidair te zijn met de UAW. Via het Emergency Workplace Organizing Committee (EWOC) hebben DSA-leden werknemers geholpen bij het organiseren van niet-vakbondswerkplekken, en veel socialisten nemen banen aan in belangrijke sectoren als logistiek, verpleging en onderwijs om de vakbonden in een militante, democratische richting te helpen transformeren.
De huidige strijdbaarheid binnen de UAW is voor een niet in de laatste plaats het product van decennialange inspanningen van gelijkgestemde socialisten en medereizigers, vooral groepen als Labour Notes. En in een eerder tijdperk speelden linkse basisorganisatoren een sleutelrol bij het opbouwen van de Amerikaanse arbeidersbeweging tot het toppunt van haar macht in de jaren dertig en veertig. Als de vechtlust die we nu zien bij de UAW en elders vlam vat, zal dat waarschijnlijk voor een groot deel te danken zijn aan de inspanningen van Sanders-geïnspireerde linkerzijde, die haar inspanningen aan de stembus combineert met felle organisatie op de werkvloer.
Bron: jacobin.com
