In Israël bijna iedereen wordt ingelijfd bij het leger als ze 18 worden, maar Tal Mitnick weigerde. Hij werd de eerste Israëlische 18-jarige die gewetensbezwaar maakte tegen toetreding tot het Israëlische leger, toen het nationalistische sentiment tijdens de Israëlische aanval op Gaza enorm steeg. Als reactie daarop veroordeelde de regering de tiener tot 30 dagen gevangenisstraf, mogelijk met meer als hij blijft weigeren. Het vonnis is niet in overeenstemming met het normale precedent: veel tegenstanders uit het verleden kregen te maken met gevangenisstraffen van tien dagen.
Net als veel zogenaamde weigeraars wordt Mitnick ook geconfronteerd met massale uitsluiting en bedreigingen in een samenleving waar bezwaar maken tegen dienen vaak wordt gezien als nationaal verraad – wat des te erger wordt door de schok van de Israëli’s en de felle reactie van de regering op de aanval van Hamas op 7 oktober. Toch was Mitnick standvastig.
In september zou alles anders zijn geweest. De meningsverschillen namen toe. Het Israëlisch linkse en anti-regeringsblok was het afgelopen jaar gegroeid, terwijl honderdduizenden de straat op gingen om te protesteren tegen het plan van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu voor een machtsgreep van de rechterlijke macht. De protesten begonnen ook bezwaren te bevatten tegen het Israëlische autoritarisme, in het bijzonder tegen de Palestijnen in de bezette gebieden. Mitnick zei dat zijn weigering om te dienen juist over deze kwesties ging: “Ik wil niet deelnemen aan de voortzetting van de onderdrukking en de voortzetting van de cyclus van bloedvergieten, maar rechtstreeks aan een oplossing werken.”
Welk sentiment tegen de bezetting tijdens de protesten ook aan het licht was gekomen, verdween na 7 oktober – vooral onder gewetensbezwaarden die hun land in de steek lieten.
“Weigeren om te dienen wordt beschouwd als het verraden van je land – zeker nu in tijden van oorlog”, zegt Mairav Zonszein, een Israëlisch-Amerikaanse journalist en senior Israëlisch-Palestina-analist bij de International Crisis Group. “Zelfs mensen die zelfs maar tegen de bezetting zijn, of die zichzelf als links beschouwen, zullen beweren dat je de moeilijke taak van het verdedigen van de Israëlische grenzen aan andere mensen overlaat, en hoe zou je dat ook kunnen doen, en 1.000.001 dingen die mensen zullen zeggen is verraad.”
“Het proces van gewetensvolle weigering is niet eenvoudig.”
Mitnick is niet de enige. Hij maakt deel uit van een groeiend netwerk van jonge Israëliërs die militaire dienst weigeren en anderen aanmoedigen zich bij hen aan te sluiten – zelfs nu de druk na de aanval van 7 oktober toeneemt. Samen met enkele anderen maakt Mitnick deel uit van Mesarvot, Hebreeuws voor ‘wij weigeren’, waar jonge mensen elkaar steunen bij het voorbereiden van hun weigeringen door de Israel Defense Forces (IDF). Mesarvot biedt gewetensbezwaarden ondersteuning bij de voorbereiding op gevangenisstraffen en rechtszaken, en misschien wel het allerbelangrijkste: door hen een gemeenschap te bieden.
“Het proces van gewetensvolle weigering is niet eenvoudig”, zegt Iddo Elam, die van plan is te weigeren wanneer zijn dienstplicht een paar maanden na zijn afstuderen aanbreekt en deel uitmaakt van Mesarvot. “Je kunt je als buitenstaander erg afgezonderd voelen. Dit netwerk biedt dus feitelijk een thuis aan de mensen die besluiten te weigeren. Ik herinner me zelfs veel gesprekken met weigeraars die vóór hun volgende straf terugkwamen uit de gevangenis, en met elkaar spraken over hoe ze de afgelopen twee weken in de gevangenis hebben gezeten. Het verhoogt hun moreel om opnieuw te gaan en niet op te geven.”
Anti-bezetting tegen weigering
Elams opvattingen over het Israëlisch-Palestijnse conflict werden verduidelijkt door zijn activisme, dat hem naar de bezette Westelijke Jordaanoever had gebracht en hem in contact had gebracht met de Palestijnen, met wie hij bevriend raakte. Zijn standpunt werd niet alleen verhard toen hij zag hoe het Israëlische leger zijn nieuwe vrienden behandelde, maar ook hoe de soldaten naar hem keken. ‘Ze behandelen mij als een verrader. Ze lachen me uit als ze mij met Palestijnen zien”, zei hij. “Ik besefte dat dit hele systeem erg corrumperend is.”
‘Ze behandelen mij als een verrader. Ze lachen me uit als ze mij met Palestijnen zien.”
Toen hij tot de conclusie kwam dat hij van plan was te weigeren, zocht Elam anderen op. Zelfs Israëli’s die tegen de bezetting waren, begrepen het soms niet: sommige soldaten proberen niet in gevechtseenheden te dienen, maar stonden zelfs ongelovig bij het idee van volledige weigering. Dat was niet verrassend: de Israëlische onderwijswetten vereisen dat studenten worden voorbereid op IDF-dienst.
De verwachting die iedereen dient is zo alomtegenwoordig dat slechts weinigen beseffen dat ze hierdoor onderdeel worden van een systeem dat de Palestijnen onderdrukt. “Veel Israëli’s die dat niet in overweging nemen, komen omdat ze in de Israëlische samenleving zijn geboren, een samenleving die ons vanaf de kleuterschool leert over eerdere oorlogen, over Israëlische nationalistische helden,” zei Elam. “Ik zou bijna zeggen dat ik de mensen die zich wel bij het leger voegen, niet de schuld kan geven. Maar uiteindelijk weigeren we dit en proberen we dit ter sprake te brengen om meer mensen het te laten doen.”
Yona, een andere toekomstige weigeraar die The Intercept vroeg om haar achternaam niet te gebruiken vanwege de gevoeligheid van de kwestie, zei dat Mesarvot, nu steeds meer mensen het afgelopen jaar de erosie van de democratie in verband hebben gebracht met de bezetting, een cruciale rol heeft gespeeld. rol bij het bieden van gemeenschapszin, het demystificeren van weigering en het voorbereiden van jonge Israëliërs op de gevolgen.
“Er zijn genoeg mensen die zich, weet je, op het niveau bevinden waarop ze het zich kunnen veroorloven en het gewoon niet als een mogelijkheid beschouwen, of het niet als iets levensvatbaars, als iets waardevols beschouwen,” zei Yona. “En dat is zeker iets dat Mesarvot heeft helpen veranderen – door die stem te brengen, mensen te laten beseffen dat die bestaat. Het is iets waar mensen trots op zijn, het is belangrijk en het maakt lawaai.”
Democratie en de bezetting
Voor Mitnick, Yona, Elam en anderen is de voorbereiding op weigering met groepen als Mesarvot niet zonder precedent, noch op zichzelf. De Israëlische tieners hebben een groot deel van het afgelopen jaar geprotesteerd tegen de antidemocratische maatregelen van de Israëlische regering, de behandeling van de Palestijnen en de bezetting in bredere zin.
Afgelopen februari waren Mesarvot-activisten aanwezig toen demonstranten diep de dorpen Masafer Yatta op de Westelijke Jordaanoever introkken om te protesteren tegen de uitzetting van zo’n 1.300 inwoners uit hun huizen. Het Israëlische leger had het gebied decennia eerder tot gesloten ‘vuurzone’ verklaard – ogenschijnlijk voor veiligheids- en trainingsdoeleinden – met als doel de Palestijnse dorpelingen eruit te krijgen. Met de poging om bewoners vorig jaar te verdrijven, kwamen de activisten opdagen in strijd met de wet, aangezien het betreden van gesloten zones verboden was.
De groep organiseerde ook protesten aan de Israëlische kant van de Groene Lijn, die de internationaal erkende grenzen van Israël ruwweg afbakent van de bezette gebieden. In mei kwamen Mesarvot-activisten bijeen in Beit Sokolov, een gebouw in Tel Aviv waar de Israel Journalists Association is gevestigd, ter ere van de verjaardag van de moord door de IDF op de Palestijns-Amerikaanse journalist Shireen Abu Akleh.
De maand daarop, toen leden van Mesarvot demonstreerden ter nagedachtenis aan Sarit Ahmed Shakur, een 18-jarig slachtoffer van een homofobe moord, zei een lid van de groep dat een activist was aangevallen door undercoveragenten die probeerden een Palestijnse vlag in beslag te nemen. De groep zei dat de activist werd gearresteerd nadat hij zichzelf probeerde te verdedigen en onderworpen was aan “minachtende en vernederende behandeling, vrouwonvriendelijke, homofobe en transfobe vloeken.”
Nu de protesten tegen de inbeslagname van de rechterlijke macht door de regering landelijk aanzwellen, won Mesarvot aan kracht, waardoor de weigering om te dienen in verband werd gebracht met de antidemocratische wending van Israël. Hoewel de protesten voor een groot deel van de buitenwereld als een verrassing waren gekomen, had de linkervleugel van het land al lang geleden gewaarschuwd dat de bezetting, die miljoenen Palestijnen in staatloze onderwerping hield, er onvermijdelijk toe zou leiden dat het autoritarisme weer in Israël zou binnensluipen. Nu behoorden Mesarvot-activisten tot de kleine minderheid van de Israëli’s die de erosie van de democratie in verband brachten met de bezetting zelf.
“De dictatuur die decennialang in de gebieden heeft bestaan, sijpelt nu Israël binnen en tegen ons”, aldus een brief van 230 Israëlische tieners waarin ze hun aanstaande weigering aankondigden om zich bij de IDF aan te sluiten. “Deze trend is niet nu begonnen – het is inherent aan het bezettingsregime en de Joodse suprematie. De maskers gaan gewoon af.”
De tieners hadden een evenement gepland op een middelbare school in Tel Aviv om hun weigering publiekelijk bekend te maken, met de steun van hun directeur. De raad van bestuur van de school probeerde het protest te blokkeren door de directeur te schorsen en het evenement te annuleren. De directeur nam ontslag uit solidariteit met de tieners, en zij organiseerden het evenement toch, voor een menigte met nog eens honderden anderen. Sindsdien hebben minstens vijftig jonge Israëli’s de weigeringsbrief ondertekend en de afgelopen maanden hebben sommige ondertekenaars hun dienstplichtbevelen verbrand toen zij hun weigering aankondigden.
“Zeer militaristisch”
Sinds 7 oktober voert Israël een wijdverbreid optreden tegen andersdenkenden, vooral tegen de Palestijnen. Minister van Communicatie Shlomo Karhi drong in oktober aan op de arrestatie van degenen die geacht werden een bedreiging te vormen voor de ‘nationale moraal’. Later probeerde hij Haaretz, een liberaal dagblad, te bestraffen vanwege zijn kritiek op de oorlogsinspanningen in Gaza en omdat het zogenaamd een “spreekbuis voor de vijanden van Israël” zou zijn. De Israëlische politiechef Kobi Shabtai zei medio oktober dat er ‘nultolerantie’ zou gelden voor anti-oorlogsdemonstranten en dreigde hen naar Gaza te sturen.
Er was weinig tolerantie. Agenten arresteerden naar believen demonstranten, inclusief degenen die familieleden hadden verloren bij de aanval van 7 oktober. Begin november arresteerden Israëlische troepen voormalig parlementslid Mohammad Baraka, een Palestijns staatsburger van Israël, die op weg was naar een anti-oorlogsprotest, samen met vier andere protesterende Palestijnse politici. Ondertussen heeft de Israëlische politie minstens 250 vervolgingen ingesteld – grotendeels tegen Palestijnse studenten, grotendeels vanwege berichten op sociale media – gericht tegen andersdenkenden. Dit weekend heeft de Israëlische politie hardhandig opgetreden tegen anti-oorlogsdemonstraties Jeruzalem En Tel Avivwaarbij een handvol demonstranten werd vastgehouden en sommigen op de grond werden gegooid.
Dit is de sfeer, de wereld van na 7 oktober, waarin de activisten van Mesarvot zich bevinden. Toch hebben weinigen getwijfeld. Steun, zeiden Elam en Yona, vooral van de internationale gemeenschap, speelde een bemoedigende rol toen zij hun bredere protesten bleven koppelen aan hun weigeringen. “Het sterkt me, zorgt ervoor dat ik me minder alleen voel”, zei Yona. En zij ziet hun protesten als onderdeel van een grotere strijd voor waardigheid en gelijkheid, geleid door de Palestijnen.
“De Israëlische samenleving is momenteel erg militaristisch”, voegde Elam eraan toe. “Ik wil tegen de wereld zeggen dat vredes- en anti-apartheids- en anti-bezettingsactivisten zich niet veilig voelen. Velen van hen zijn aangevallen, onderworpen aan doxxing, bedreigd en gearresteerd.”
Elam noemde de arrestaties van Palestijnse burgers van Israël vaak op grond van terreurgerelateerde beschuldigingen die weinig meer met zich meebrachten dan het aan de kaak stellen van de Israëlische oorlog tegen Gaza. “Iemand ziet dat de politie mensen arresteert vanwege online berichten over deze oorlog, dat is een kwestie die massale protesten zou moeten oproepen in de mate die we tegen Netanyahu hebben gezien”, zei Elam. “We kunnen niet zeggen dat we in een democratisch land leven als niet alleen mensen het zwijgen worden opgelegd, maar mensen actief worden gearresteerd en onderdrukt omdat ze alleen maar dingen online zeggen.”
Meer dan ooit zien de tieneractivisten van Mesarvot zichzelf slechts als één aspect van een beweging, slechts één manier om de zeepbel van repressie en nationalisme rond de Israëlische samenleving te doorbreken. Ze willen dat hun beweging groeit en dat de grotere beweging voor democratie en gerechtigheid ook groeit – om het momentum dat ze vóór 7 oktober hadden gekregen, te herwinnen en vervolgens vast te houden.
Er is verzet, zei Yona. Dat is wat de weigeringen om in de IDF te dienen kunnen aantonen. Ze weet het omdat het haar een pad heeft getoond dat verder gaat dan alleen maar meedoen aan een beweging. “Het geeft je het gevoel dat je niet alleen de mantel op je neemt”, zei ze. “Je doet iets wat in mijn ogen nóg belangrijker is: werken aan een gelijkwaardige samenleving voor iedereen die tussen de rivier en de zee leeft.”
Bron: theintercept.com
