Na een reeks aanklachten in verband met bedrijfsfraude en schendingen van campagnefinanciering die in april door de officier van justitie van de staat New York waren ingediend, heeft een federale grand jury begin juni de voormalige Amerikaanse president Donald Trump een tweede aanklacht uitgevaardigd met betrekking tot het verkeerd omgaan met geheime documenten en obstructie onder meer van justitie.
“Het is moeilijk om de ernst van de strafrechtelijke aanklacht te overschatten”, aldus de New York Times redactieraad schreef op 9 juni, wijzend op Trumps “minachting voor de rechtsstaat”. Het is een test van deze rechtsstaat, zo wordt ons verteld, dat niemand, zelfs niet een voormalige opperbevelhebber, boven toezicht of verantwoordingsplicht staat. Dat is deels wat er in de zaak op het spel staat, of Trump nu schuldig wordt bevonden of wordt vrijgesproken. We krijgen ook keer op keer te horen dat de situatie “ongekend” is – geen enkele vorige president, zittend of voormalig, is ooit aangeklaagd.
Maar bij het lezen van de forensische documentatie van de federale aanklager en de naar verluidt belastende transcripties van opgenomen en teruggeroepen gesprekken, kan men niet anders dan worden getroffen door een vraag: “Waarom?” Waarom is er geen andere president aangeklaagd? Dit lijkt het meest bijzondere – niet dat Trump de Eerstmaar dat Troef is de eerste.
Opvallend is bijvoorbeeld dat de twee recente tenlasteleggingen boeken buitengewone en vernietigende bevindingen gepubliceerd in mei door het Watson Institute for International and Public Affairs aan de Brown University. Onderzoekers schatten dat de door de VS geleide oorlogen na 9/11, geïnitieerd door president George W. Bush en voortgezet door zijn opvolger Barack Obama, hebben geresulteerd in ten minste 4,5 miljoen directe en indirecte doden. Niet al die doden kunnen worden afgewenteld op Amerikaanse regeringen (anderen zoals de Syrische dictator Bashar al-Assad hebben ook veel bloed aan hun handen), maar de meeste wel.
Waarom zijn er dan geen aanklachten? Waarom is er geen ophef in de Amerikaanse liberale pers? Geen eisen dat de daders naar Den Haag worden gedagvaard om enkele scherpe vragen te beantwoorden? Is het omdat de VS een van de slechts zeven landen was – samen met China, Irak, Israël, Libië, Qatar en Jemen – die in de eerste plaats tegen het standbeeld van Rome uit 1998 stemden, dat het Internationaal Strafhof oprichtte? Misschien. Deze fervente verdediger van de “internationale, op regels gebaseerde orde”, en intonator van de “rechtsstaat”, weigert de rechtbank te erkennen, juist om te voorkomen dat zijn leger en ambtenaren worden beschuldigd van oorlogsmisdaden.
Zoals een ander artikel van het Watson Institute (“Erfenis van de ‘donkere kant’: de kosten van onwettige Amerikaanse detenties en ondervragingen na 9/11”) merkt op dat de regering-Bush “brutaal de internationale en Amerikaanse wetgeving heeft geschonden” door middel van haar programma van marteling, geheime detenties en buitengewone uitleveringen, die gedurende het eerste decennium van deze eeuw voornamelijk tegen moslimmannen over de hele wereld werden gebruikt. “De detenties zonder aanklacht en andere misstanden in Guantánamo, evenals vele terrorismebestrijdingsoperaties in andere landen, schenden ook deze wetten en verschillende lijken oorlogsmisdaden.”
Aangezien dit gebeurde in 2002-2003, oefende de regering volgens Human Rights Watch druk uit op staten over de hele wereld om overeenkomsten te ondertekenen om Amerikaanse burgers niet uit te leveren aan de rechtbank. “Het doel van deze overeenkomsten is om Amerikaanse staatsburgers vrij te stellen van de jurisdictie van het ICC”, aldus het World Report 2003 van de organisatie. “Ze zouden leiden tot een tweeledige rechtsstaat voor de ernstigste internationale misdaden: één die van toepassing is op Amerikaanse staatsburgers; een andere die van toepassing is op de rest van de wereldburgers.”
Het is het land van de vrijen, oké. Mensen zeiden ooit dat Bush uitzonderlijk was en ook ‘ongekend’. Maar terwijl gevangenen in Guantánamo nog steeds in kooien zitten en hun proces wordt ontzegd, doet de 43e president nu de ronde in liberale talkshows, waar gastheren deze snoezige oude lacher promoten die portretten schildert van de soldaten die hij verantwoordelijk heeft voor het verminken.
De opvolger van Bush en de voorganger van Trump, de democratische president Obama, zetten de misstanden voort.
“Een paar scherpzinnige waarnemers binnen en buiten de regering begrepen wat het publiek niet begreep. Zonder zijn hand te tonen, had de heer Obama drie belangrijke beleidsmaatregelen behouden – uitlevering, militaire commissies en detentie voor onbepaalde tijd – die sinds de terroristische aanslagen van 2001 het doelwit zijn van mensenrechtenorganisaties”, schreven Jo Becker en Scott Shane in een doorgaans onkritische New York Times retrospectief.
En dat was voordat hij zelfs maar werd beëdigd. Eenmaal in functie werden er meer drone-aanvallen uitgevoerd in Obama’s eerste jaar dan in beide ambtsperioden van Bush. Dat meldt het Bureau of Investigative Journalism. En hij breidde de speciale operaties van de “oorlog tegen het terrorisme” uit van 60 naar bijna 140 landen. Dan was er het massale systeem van binnenlandse surveillance waar Obama toezicht op hield, samen met de agressieve vervolging van klokkenluiders vanuit het nationale veiligheidsapparaat.
Toen in 2012 werd ontdekt dat de president een “dodenlijst” bijhield en dat er nog steeds een geheim systeem van detenties en executies bestond, zei de Amerikaanse uitvoerend directeur van Amnesty International, Suzanne Nossel, bood een stekende berisping:
“Internationale mensenrechten en humanitair recht beschrijven de regels voor wanneer een regering dodelijk geweld mag gebruiken of een verdachte rechtmatig kan vasthouden. In plaats van zich aan deze normen te houden, probeert president Obama een raamwerk van een permanente ‘wereldwijde oorlog’ verder te verankeren als een vergunning om iedereen, overal en altijd zonder aanklacht of proces te doden of vast te houden op basis van een geheime Amerikaanse vaststelling dat de actie gerechtvaardigd is. ”
Obama deed dit allemaal op basis van de toekenning van een Nobelprijs voor de vrede. Zijn blijvende bijdrage was het verschaffen van een juridische basis (vervolgens nagelaten aan Trump) voor veel van de “uitzonderlijke” misbruiken van het Bush-tijdperk – en van hemzelf – en stelde daarmee degenen tevreden die geobsedeerd waren door het paradigma van de rechtsstaat. Dat is een manier om een aanklacht te voorkomen.
Dit alles komt nog niet eens in de buurt van de criminaliteit van de Verenigde Staten in de twintigste eeuw. Maar het moet niettemin worden onthouden de volgende keer dat Trump wordt afgeschilderd als uniek vatbaar voor misbruik. Grove mensenrechtenschendingen en flagrante schendingen van “normen” zijn typisch Amerikaans exceptionisme. In Trump is er geen grote breuk met deze traditie, maar slechts een bizarre belichaming van het principe dat macht gelijk heeft – een code die het Amerikaanse imperialisme en zijn leiders heeft geleid sinds in ieder geval de kolonisatie van de Filippijnen.
Bron: redflag.org.au
