De weg naar Jeruzalem, zo vaak wordt gezegd, loopt door Caïro. De Egyptische revolutionair Alaa Abd El-Fattah schreef in de maanden na de Palestijnse ‘eenheidsintifada’ van 2021 vanuit een gevangeniscel van het regime en wijzigde dit historische bevel: ‘De weg naar Jeruzalem zag eruit alsof hij door Caïro liep – maar wat zeker is, is dat hij moet door Gaza. Jeruzalem is niet te trots om de hulp van Gaza te vragen. Misschien moet Caïro nu een beetje nederigheid tonen en hetzelfde doen.”
Hier hebben we een lyrische verwoording van een simpele politieke waarheid: dat de vrijheidsstrijd van het Palestijnse volk en de bredere strijd voor democratie in de Arabische wereld één en dezelfde zijn. Alleen door de gewelddadige onderdrukking van de volkssoevereiniteit in de hele regio hebben de militaire dictaturen, de petro-monarchen en het kolonisten-koloniale project in Palestina overleefd.
Zoals Alaa’s bemiddeling suggereert, is deze onderling verbonden strijd geen eenrichtingsverkeer, een kwestie van de Palestijnen die wachten tot de Arabische volkeren triomferen over hun autocratische heersers (meestal Amerikaanse cliënten). Integendeel, het Palestijnse volk loopt vaak voorop en creëert ruimte voor strijd buiten de grenzen van zijn historische thuisland, op plaatsen waar de voorwaarden voor de mogelijkheid tot massapolitiek lijken te zijn verpletterd. Een paar weken geleden was er tijdens een mars uit solidariteit met de Palestijnen in Gaza de Egyptische democraten voor het eerst sinds de revolutie terug op het Tahrirplein.
Palestina is ook nooit ver verwijderd van de ‘binnenlandse’ politiek in het Westen. Maar de afgelopen acht jaar is de aanwezigheid ervan in het Britse politieke leven voor een overweldigende meerderheid onderwerp van controverse geweest. Er is enorm veel ideologisch werk gestoken in het presenteren van de populaire zaak van het Palestijnse volk als een extreme, marginale obsessie. Er was, zo benadrukten de Britse elites steeds hysterischer, iets vreemds, vreemds (en natuurlijk racistisch) aan de obsessie van extreemlinks en zijn leider met dit verre land.
Deze campagne was zo effectief dat sommige kameraden Palestina als een probleem gingen zien. Het is beter om een sanitair cordon rond het giftige buitenlandse beleid en focus op onze plannen om de spoorwegen te transformeren. Het bleek dat dit een rampzalig misverstand was dat onze vijanden alleen maar aanmoedigde en de weg naar een nederlaag vrijmaakte.
Gaandeweg begon de constructie van de zaak van het Palestijnse volk als het tegenovergestelde ervan – een minderheidskwestie in plaats van een massaprobleem, een sectorale kwestie in plaats van een volkskwestie – te blijven hangen. In de ogen van Labour-rechts en zijn stenografen waren afgevaardigden die trots met Palestijnse vlaggen zwaaiden op de partijconferentie in 2018 het ultieme embleem van Corbyns minderheidsobsessies. Het helpt natuurlijk dat dit ook precies is hoe Palestina de afgelopen vijftien jaar door de Britse veiligheidsstaat en zijn ‘contraterreurprogramma’s’ is geïnterpreteerd: als een voorbeeld van extremisme.
Geen wonder dus dat het Britse establishment steeds meer in paniek raakt omdat dit laatste hoofdstuk van de strijd van het Palestijnse volk, in al zijn verschrikkingen in Gaza, onverwachte openingen heeft geboden voor de volkspolitiek in de buik van het beest. Gedurende opeenvolgende weekenden zijn honderdduizenden mensen de straat op gegaan in Londen en in heel Groot-Brittannië, tijdens de grootste protesten sinds de oorlog in Irak. Opiniepeilingen tonen consistent aan dat de politieke klasse, die slaafs vasthoudt aan de agressieve, genocide-aanjagende lijn van de meesters in Washington, zich op een eiland bevindt – en slechts voor ongeveer 3 procent van de bevolking spreekt die zich krachtig verzet tegen een staakt-het-vuren.
Met andere woorden: de mystificatie van de elite die probeerde de realiteit op zijn kop te zetten en de Palestijnse solidariteitsbeweging te marginaliseren is verbrijzeld – zowel door de helderheid van de publieke opinie als door de aantallen op straat. Net als in Egypte doet de universaliteit van Palestina zich onverbiddelijk gelden, waar de massa het Palestijnse volk steunt als onderdeel van een beweging die erop gericht is een einde te maken aan de westerse medeplichtigheid aan hun gewelddadige onteigening. Maar eigenlijk is dit om de zaken achteruit te zetten: zij openen de weg voor ons.
Sinds de nederlaag van het Corbynisme is de snelheid van de verbanning van links naar de marges van de Britse politiek verbijsterend geweest: onze leiders zijn geïntimideerd en de institutionele erfenis van onze historische vooruitgang is deprimerend dun. In die sombere context zouden de enorme omvang, sociale breedte en ideologische kracht van de beweging die de afgelopen weken voor Palestina is ontstaan enig perspectief moeten bieden. Het zou kunnen dienen als een herinnering dat links tijdens de ‘wildernisjaren’ van New Labour het dichtst bij de massale aantrekkingskracht kwam door het leiden van een massale anti-oorlogsbeweging. Er waren twee slogans voor het grootste protest in de Britse geschiedenis: “Val Irak niet aan” en “Vrijheid voor Palestina.”
Belangrijker nog is dat de zeeën van zwart, rood, wit en groen – voor ons en onze vijanden – de realiteit duidelijk maken dat de links-populistische golf in Groot-Brittannië geen aberratie of een kwestie van pure contingentie was: onze politiek is veeleer een kwestie van toeval. geworteld in feitelijk bestaande sociale kiesdistricten. Samen met de linkerzijde van de arbeidersbeweging zorgt dit voor een echte basis waarop massale politieke projecten kunnen worden gebouwd. Slechts twee keer tijdens zijn leiderschap van de Labour Party is Keir Starmer hier krachtig aan herinnerd: vluchtig tijdens de ‘Genoeg is Genoeg’-campagne van vorig jaar, en in de afgelopen weken. Dat de bedreven autoritaire blokkade van links de onderliggende sociale bron van kracht niet wegvaagt, is een bittere realiteit waar de kleingeestige functionarissen van Labour-rechts mee te maken krijgen.
Dit verklaart hun neiging van de afgelopen weken om zich te verdubbelen met meer repressie, verhoogde censuur en steeds absurdere beweringen over de marginaliteit van honderdduizenden mensen. Erop hameren dat aanhangers van een massale, populaire zaak – op straat en in lijn met de meerderheid van de bevolking oproepen tot een staakt-het-vuren – in feite een minderheid van haatdragende extremisten vormen, is een vorm van angstige projectie. Dat geldt ook voor de schorsing van Andy McDonald: dit is de paranoïde stijl van het Britse establishment, dat weet dat zijn politiek van reflexieve dienstbaarheid aan de Amerikanen op drijfzand is gebouwd.
Vanuit het Westen kan actie tegen de medeplichtigheid van onze regeringen een onmisbare rol spelen in de strijd om Palestina te bevrijden. Dat is het allerbelangrijkste en het eerste doel van een opkomende massabeweging. Een paar weken geleden veranderden de gezangen in Caïro vanuit Palestina al snel in oproepen voor ‘brood, vrijheid en sociale rechtvaardigheid’. Dergelijke revolutionaire horizonten bestaan niet in Groot-Brittannië, maar de betekenis van Palestina dat ons opnieuw een glimp van de massapolitiek biedt, kan niet genoeg worden benadrukt.
Niet alleen de Egyptenaren: ook wij moeten het Palestijnse volk dankbaar zijn. Wij staan achter hen, maar het is de standvastigheid van hun volksstrijd voor universele vrijheid en waardigheid die de weg wijst.
Bron: jacobin.com
