Fysieke media hebben al jaren te maken met achteruitgang, omdat fabrikanten en detailhandelaren dvd’s, Blu-rays en videogames op schijf laten vallen ten gunste van hun digitale alternatieven, waaronder streaming en gedownloade kopieën van films, televisieprogramma’s en games. De aantrekkingskracht van het digitale is reëel: direct verkrijgbaar, gemakkelijk op te slaan. Geen wachten. Geen rommelige planken. En je kunt shoppen vanuit je luie stoel, in je pyjama.
Maar de kosten van de teloorgang van fysieke media zijn hoger dan je zou denken. De overgang van tastbare items naar immateriële digitale kopieën in de cloud heeft consumenten beroofd van het eigendom dat ze ooit via de media zouden hebben geclaimd. De verandering lijkt voor de meesten van ons misschien subtiel en zelfs irrelevant, althans op het eerste gezicht. De gevolgen ervan zijn echter allesbehalve triviaal.
In oktober voegden het videogameplatform en de winkel Steam een openbaarmaking toe aan het afrekenproces, waardoor kopers wisten dat ze de game niet daadwerkelijk kochten. spel ze hadden aan hun winkelwagentje toegevoegd, maar eerder een licentie om het spel te spelen. Wat dit betekent, als de Rand Simpel gezegd: je bent niet de eigenaar van de games die je bij Steam koopt, tenminste niet de games waarvoor je online moet zijn om te kunnen spelen.
De opname ervan werd veroorzaakt door een wijziging in de Californische wet die de openbaarmaking verplicht stelt. Zoals de zaken er nu voorstaan, kunnen (en hebben) videogamebedrijven games uit bibliotheken verwijderd of gestopt met het onderhoud ervan, waardoor bepaalde games meer als op abonnementen gebaseerde services worden behandeld dan als eigen producten. In 2023 deed Sony hetzelfde voor televisieprogramma’s die door consumenten waren gekocht nadat de licentieovereenkomst met Discovery was gewijzigd.
Licentieverlening kan een enorme pijn betekenen voor consumenten, vooral voor degenen die de grens oversteken. Als je ooit de toegang tot boeken, albums, tv-programma’s of zelfs games bent kwijtgeraakt toen je tussen landen verhuisde, heb je de hoofdpijn ervaren die gepaard gaat met het verliezen van de toegang tot datgene wat je hebt gekocht – of beter gezegd, de licentie die je hebt gekocht.
Audible, het audioboekenbedrijf van Amazon, is een van de grootste overtreders. Maar het is niet de enige. Bedrijven weigeren klanten routinematig de toegang tot persoonlijke digitale bibliotheken wanneer men de grens overschrijdt, wat te vergelijken is met een grenswachter die in uw koffer reikt en uw gekochte romans in beslag neemt. Als u definitief verhuist, escaleert het probleem: u verliest mogelijk de toegang tot al uw aangeschafte materialen, waardoor u uw account (en al uw inhoud) niet meer naar uw nieuwe land kunt overbrengen.
De verschuiving naar digitale versies van entertainmentmateriaal heeft geleid tot een afname van de productie van hardware die fysieke media kan afspelen. In december kondigde LG aan dat het voor eens en voor altijd korting zou geven op alle Blu-ray-spelers, wat er in ieder geval nog van over was. Microsoft stapt ook over van schijven en introduceert een recente Xbox-console zonder optische drive, hoewel andere versies er nog steeds één bevatten. Sony heeft zich ook ingedekt op schijven en biedt een schijf- en schijfloze versie van zijn PlayStation aan, waarbij de eerste minder kost dan de laatste. Maar er wordt volop gespeculeerd dat de volgende generatie Xboxen en PlayStations geen schijven zullen hebben, punt uit.
De beweging naar digitale media en streaming versterkt een cyclus: naarmate de vraag naar fysieke media afneemt, neemt ook de productie van de hardware die nodig is om deze af te spelen af, wat de afname van de productie en beschikbaarheid van fysieke media verder versnelt. Paris Marx schrijft over hoe moeilijk het tegenwoordig is om een Blu-ray te vinden. Naarmate fysieke media vervagen, krijgen streamingbedrijven en online retailers meer controle over waar klanten wel en niet toegang toe hebben. Deze controle neemt met de dag toe naarmate ze contentstrategieën ontwikkelen om de winst te maximaliseren, waaronder mogelijk het verwijderen van content om geld te besparen op belastingen en licenties.
Sommige mensen vechten voor het behoud van fysieke media, maar het lijkt vaak een verloren zaak. De entertainment- en elektronica-industrie is sterk geconcentreerd en wordt gedomineerd door enkele grote spelers zoals Amazon, Disney, Sony en Microsoft. Deze bedrijven hebben een groot deel van het entertainment-ecosysteem in hun greep en overschrijden de grenzen tussen de productie van inhoud, de productie van hardware en de detailhandel. Walmart, Best Buy en een handvol andere retailers beperken de beschikbaarheid verder en beslissen wat er in hun schappen ligt en wat niet – en fysieke media krijgen simpelweg niet veel schapruimte meer.
Uiteindelijk vertegenwoordigt de verschuiving naar digitale media een diepere machtsverschuiving. Een paar multinationale ondernemingen consolideren de controle over de markt en bepalen wat beschikbaar is en wie toegang heeft, met weinig ruimte voor alternatieven.
Controle is hier de naam van het spel. Vroeger konden bedrijven bepalen wat er in de schappen lag. Maar zodra je iets kocht – een VHS-band, dvd, Blu-ray, cassette of cd – mocht je het houden. De technologie is in de loop van de tijd veranderd, maar veranderingen in het formaat betekenden niet dat er sprake was van directe en snelle controle over wat er op welke plank, waar dan ook en op welk moment dan ook verscheen, of dat de inhoud die je al had gekocht en in je entertainmentkast met terugwerkende kracht werd verwijderd. Jij eigendom van en gecontroleerd dat spul.
Dat is niet langer het geval. We zijn die macht en controle kwijtgeraakt. En zoals de zaken er nu voor staan, zullen we het niet snel terugkrijgen.
Vechten voor het behoud van fysieke media en de capaciteit om deze op de een of andere machine af te spelen is allemaal goed en wel, maar de echte strijd verschuift naar juridische bescherming voor degenen die digitale media kopen en zich abonneren op streamingdiensten. Hoewel we moeten blijven pleiten voor fysieke media, is het bouwen en onderhouden van een bibliotheek moeilijk en wordt het steeds moeilijker – en het vermogen om die tastbare goederen te gebruiken zal steeds moeilijker worden. Wat we kunnen doen is betere wetten eisen om te voorkomen dat bedrijven misbruik maken van hun marktdominantie in de digitale sfeer.
De aankoop van een digitaal goed zou eigendom moeten betekenen, punt uit. Of het nu online of offline is, het kopen van iets moet de koper het recht geven om het altijd en overal te openen en te gebruiken. Nadat je ze hebt gekocht, zou je je boeken moeten kunnen lezen, de programma’s en films die je hebt gekocht, je games moeten kunnen spelen en naar je muziek moeten kunnen luisteren, waar je maar wilt.
Het creëren van een mondiaal raamwerk van eeuwigdurend eigendom en toegang is geen eenvoudige taak. Maar dat is precies waarom regeringen bestaan: om regelgeving vast te stellen en te handhaven en om over grensoverschrijdende overeenkomsten te onderhandelen. Binnenlands beleid dat daadwerkelijk eigenaarschap en toegang via platforms garandeert, is uiteraard een voorloper van een internationaal raamwerk. Hoe eerder we voor deze bescherming vechten, hoe groter de kans dat we onszelf – misschien tot de dood – voor onbepaalde tijd kunnen blijven amuseren.
Bron: jacobin.com
