Ecuadoraanse migranten die naar de VS vluchten, zijn vluchtelingen van rechtse heerschappij

Net als velen in zijn cohort van linkse Latijns-Amerikaanse regeringen die rond de eeuwwisseling werden gekozen, maakte Correa gebruik van hoge grondstoffenprijzen om grote sociale verbeteringen te bewerkstelligen. Tussen 2007 en 2017 is de armoede – aangedreven door een verdubbeling van de sociale uitgaven – sterk gedaald (41,6 procent gedaald), is de ongelijkheid afgenomen (de Gini-coëfficiënt is met 16,7 procent gedaald) en is het aantal moorden gedaald naar een historisch dieptepunt (5,8 moorden per 100.000 mensen).

Correa’s record was populair genoeg om Correa’s door hem gekozen opvolger, Lenín Moreno, aan de macht te brengen. Maar Moreno verraadde die erfenis snel en sloot een verwoestende deal met het Internationale Monetaire Fonds (IMF). Toen de pandemie toesloeg, zat de economie van Ecuador al in een recessie, veroorzaakt door het bezuinigingsprogramma. Ecuador kende begin 2020 een van de hoogste COVID-sterftecijfers per hoofd van de bevolking ter wereld, deels dankzij door het IMF opgelegde ontslagen in de gezondheidszorg en bezuinigingen in de publieke sector.

Correa’s ambtstermijn van twee termijnen was niet zonder controverse. De afhankelijkheid van de regering van inkomsten uit nationale hulpbronnen leidde tot toenemende confrontaties met de formidabele inheemse bewegingen van Ecuador, die zich organiseerden om hun territoria te verdedigen tegen de sociale en ecologische predaties van het extractivisme. Deze conflicten voedden de oproep van de Confederatie van Inheemse Nationaliteiten van Ecuador (CONAIE) tot stemonthouding bij de presidentsverkiezingen van 2021, wat in feite de overwinning van de conservatieve bankier Guillermo Lasso op de kandidaat van Correa’s partij veiligstelde.

Lasso zette het harde neoliberale programma van Moreno voort, met catastrofale gevolgen. Sinds het vertrek van Correa heeft Ecuador de slechtste economische prestaties van Zuid-Amerika gekend. Het bbp daalde tussen 2019 en 2022 met 5 procent.

Ook het geweld nam toe. Het land staat nu op de vierde plaats in de regio als het gaat om moordcijfers, met 25,9 per 100.000 inwoners tussen Colombia en Mexico in 2022. In zes jaar tijd is de vooruitgang van tien jaar ongedaan gemaakt.

Een groot deel van het toenemende geweld houdt verband met de georganiseerde misdaad, die rekruten heeft gevonden onder de groeiende gelederen van nieuwe werklozen en onteigenden. De gedollariseerde economie van Ecuador heeft het land lange tijd aantrekkelijk gemaakt voor het witwassen van geld, maar het land is pas onlangs een belangrijk centrum voor drugshandel geworden.

Een recent New York Times In het stuk werd gesuggereerd dat Correa verantwoordelijk was voor het sluiten van een Amerikaanse militaire basis en het verbreken van de banden met het anti-narcoticabureau van het ministerie van Buitenlandse Zaken in 2014. In werkelijkheid zijn het de conservatieve opvolgers van Correa wier beleid er niet in is geslaagd te reageren op de veranderende geografische gebieden van illegale markten en in plaats daarvan de de crisis.

Een deel van deze verschuiving is een indirect gevolg van het vredesakkoord in Colombia uit 2016, dat de demobilisatie van de linkse Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia (FARC) mogelijk maakte. Zoals de Ecuadoraanse socioloog Franklin Ramírez uitlegt, opende de terugtrekking van de FARC uit de regio langs de Colombiaanse grens met Ecuador ruimte voor tientallen kleinere gewapende drugs-, paramilitaire en dissidente groepen om grondgebied en smokkelroutes te betwisten: “In de context van de verzwakking van de staat in de afgelopen jaren is dat grensgebied bijzonder kwetsbaar en doorlaatbaar geworden voor criminele groepen die het land komen en gaan.”

De Colombiaanse president Gustavo Petro betoogt dat de piek in de drugshandel in Ecuador verband houdt met de door fentanyl veroorzaakte ineenstorting van de Amerikaanse cocaïnemarkt, waardoor de handel naar Europa en Azië is verlegd. Volgens Petro zorgen deze verschuivingen er ook voor dat cocaïneproducenten in de grensregio overgaan tot illegale mijnbouw, ontvoering en afpersing, wat de onveiligheid stimuleert.

Het geweld, dat de vorm heeft aangenomen van gruwelijke moordpartijen in gevangenissen en van het soort politiek geweld dat in augustus het leven kostte aan presidentskandidaat Fernando Villavicencio, bloeide op bij gebrek aan een samenhangend antwoord van de staat. In de woorden van de Ecuadoraanse historicus Pablo Ospina: “Een verzwarende factor is de zwakte, incompetentie en algemene onverschilligheid van de regeringen van Lenín Moreno en Guillermo Lasso, die volledig zijn overweldigd, niet alleen door de veiligheidscrisis, maar zelfs door de meest elementaire uitvoerende taken.”

De groeiende economische en sociale instabiliteit heeft tienduizenden mensen uit hun huizen verdreven en, in toenemende mate, richting de Verenigde Staten.

Ecuadoranen hebben een lange geschiedenis in de Verenigde Staten, en door een migratiegolf in de jaren tachtig zijn Ecuadoranen de op een na grootste Latijns-Amerikaanse bevolking in de stad en staat New York geworden. Maar toen de financiële crisis van 1998-1999 een nieuwe generatie migranten ontwortelde, vertrokken de meesten naar Europa.

In 2014 woonden bijna twee miljoen Ecuadoranen in het buitenland. De meesten van hen – ruim 450.000 – woonden in Spanje, waar zij de grootste Latijns-Amerikaanse bevolking vormden. In de Verenigde Staten woonden ruim 428.000 mensen, en nog eens 91.000 woonden in Italië.

Tegen die tijd keerden echter aanzienlijke aantallen Ecuadorianen terug naar hun land, op de vlucht voor de gevolgen van de mondiale financiële crisis voor de relatieve welvaart die bloeide onder Correa. Als gevolg hiervan bereikte de Spaanse Ecuadoraanse bevolking in 2006 zelfs een hoogtepunt.

Vandaag de dag verlaten Ecuadorianen opnieuw met tienduizenden hun land. Begin 2023 hadden ruim 30.000 Ecuadoranen Amerikaanse asielzaken in behandeling, tegen 10.000 in 2021. In de eerste maanden van 2023 waren er meer Ecuadoranen dan Venezolanen die de gevaarlijke Darién Gap in Panama trotseerden om de Amerikaanse grens te bereiken. De immigratieautoriteiten hebben dit jaar tot nu toe ruim 87.000 Ecuadoranen geregistreerd aan de zuidgrens van de VS, waaronder een groeiend aantal gezinnen met kinderen.

“Migratie vindt niet alleen plaats vanwege angst, verdriet, of vanwege militarisering en de immobilisatie die dit met zich meebrengt, maar ook vanwege honger”, vertelde de Ecuadoraanse feministische antropoloog en activiste Ana María Morales onlangs aan journaliste Dawn Marie Paley. interview. “Ecuador wordt uiteengereten.”

In dit verschrikkelijke scenario van ontheemding en instabiliteit werden Ecuadorianen vorige maand onverwacht naar de stembus geroepen. De ambtstermijn van Lasso loopt pas in 2025 af, maar in een dramatische laatste daad heeft de zeer impopulaire president vervroegde verkiezingen georganiseerd. Geconfronteerd met een zekere impeachment beriep Lasso zich op de ‘Muerte cruzada’, oftewel wederzijds verzekerde vernietigingsbepaling, die de president toestaat het parlement te ontbinden en zes maanden lang bij uitvoerend decreet te regeren totdat er parlements- en presidentsverkiezingen worden gehouden.

Tijdens de eerste stemronde, op 20 augustus, behaalde Luisa González, van Correa’s Citizen Revolution Movement, de eerste plaats met 33 procent van de stemmen, tegen uitdager Daniel Noboa, die op de tweede plaats eindigde, die 24 procent ontving. González is een economisch progressieve maar sociaal conservatief, die fel gekant is tegen abortusrechten. Ze vertegenwoordigt een restauratie van Correa’s programma, inclusief tegenstrijdigheden.

Noboa is de erfgenaam van een bananenfortuin en hoewel hij zichzelf profileert als een politieke buitenstaander, draagt ​​hij de fakkel voor de rechtse politiek die onder Lasso en Moreno grote schade heeft aangericht in Ecuador. De tweede ronde vindt plaats op 15 oktober, waarbij de winnaar de resterende zeventien maanden van Lasso’s ambtstermijn uitzit.

Bij de parlementsverkiezingen deed Citizen Revolution het het beste: ze won 39 procent van de stemmen, maar geen enkele partij behaalde een meerderheid, wat een moeilijk scenario opleverde voor degene die in oktober het presidentschap wint. De uitkomst van die stemming is onzeker, maar de wijdverbreide onvrede duidt erop dat de hernieuwde politieke instabiliteit van het land waarschijnlijk niet snel zal verdwijnen.

Hoewel de nationale stemming somber is, is er toch enige reden tot feest. De stemming van 20 augustus was ook getuige van grote overwinningen van de sociale beweging in twee nationale referenda, één om olieboringen in het biodiversiteitrijke Yasuní Nationaal Park te stoppen en een ander om metaalwinning in het biosfeerreservaat Chocó Andino te verbieden. Deze resultaten bevestigen dat elk levensvatbaar links project de conflicterende relatie van Correa met inheemse en ecologische bewegingen zal moeten overwinnen en de belofte uit de grondwet van 2008 zal moeten omarmen van een plurinationale staat die de rechten van de natuur erkent.

Onder Correa organiseerde Ecuador controversiële debatten over de betekenis van goed leven (goed leven) en de beste strategie om de erfenis van het kolonialisme en de beperkingen van afhankelijkheid, imperialisme en ongelijkheid te overwinnen. Zes jaar later zien veel Ecuadoranen helemaal geen toekomst voor zichzelf in hun land.

Om de natie uit haar duikvlucht te halen, zullen progressieve krachten verder moeten gaan dan herstel en de transformaties die onder Correa zijn gerealiseerd naar nieuwe, onbekende niveaus moeten tillen. Voorlopig geldt Ecuador als een somber bewijs van de valkuilen van het neoliberale dogma en de gevaren van rechtse reacties. Zoals reactionaire leiders van Brazilië tot El Salvador en daarbuiten hebben aangetoond, kunnen zwaar bevochten hervormingen in een oogwenk ongedaan worden gemaakt, en als rechts de kans krijgt, zullen ze dat ook doen.