De premier van Alberta, Danielle Smith, gebruikt door de overheid gefinancierde propagandacampagnes om Alberta een stap dichter bij een mogelijke scheiding van Canada te brengen. Ze doet dit door het publieke sentiment te manipuleren ter ondersteuning van het terugtrekken uit het gevestigde Canada Pension Plan (CPP) om een Alberta Pension Plan (APP) te creëren.
De premier bespreekt de mogelijkheid om binnen de CPP een referendum over de toekomst van Alberta te houden, schijnbaar om het separatisme van Alberta te sussen, dat momenteel 22 procent van de bevolking uitmaakt en in opkomst lijkt te zijn. Om dit te ondersteunen heeft haar regering een rapport uitgebracht, geïnitieerd door haar voorganger Jason Kenney maar nooit vrijgegeven, waarin wordt beweerd dat een APP recht zou hebben op meer dan de helft van de activa van de CPP. Deze twijfelachtige berekening is gebaseerd op de totale bijdragen die de inwoners van Alberta aan het plan hebben geleverd sinds de start ervan in 1965.
In wezen voert Smith een door de overheid gefinancierde partijdige advertentiecampagne ter waarde van $ 5 miljoen om de inwoners van Alberta te overtuigen van de verdienste van het vergokken van hun spaargeld. Ondertussen heeft haar regering een belachelijke online-enquête gelanceerd om meningen te verzamelen over de manier waarop de veronderstelde besparingen uit het APP moeten worden toegewezen. Het onderzoek slaagt er met name niet in om de cruciale vraag te beantwoorden of respondenten er voorstander van zijn zich terug te trekken uit de CPP. Als dit onderzoek de beoogde resultaten oplevert, zou het als voorwendsel kunnen dienen om verder te gaan met een referendum over de kwestie.
Smith dankt haar overwinning in de leiderschapsrace van de United Conservative Party (UCP) een jaar geleden aan de zeer rechtse agitatoren binnen de partij die zich mobiliseerden tegen UCP-oprichter en voormalig premier Kenney. Maar het is Kenney die erkenning verdient omdat hij in de eerste plaats het blik wormen heeft geopend en het idee van de APP op de voorgrond van de agenda van de provincie heeft gebracht.
Kenney, een minister in de neoconservatieve federale regering van voormalig premier Stephen Harper, stookte de separatistische fantasieën van Alberta op toen hij zich kandidaat stelde voor het premierschap van Alberta – het Canadese equivalent van een gouverneursras – niet lang nadat de regering van Harper was verslagen. In 2016 zette hij een cowboyhoed op en reed door de provincie in een grote blauwe Dodge RAM 1500 om het stedelijke establishment Progressive Conservative Party, dat Alberta van 1971 tot 2015 regeerde, te verenigen met de landelijke populistische Wildrose Party. Zijn missie was het implementeren van een harde bezuinigingsagenda, doordrenkt met een dosis religieus moralisme.
Kenney betreurde onvermoeibaar de vermeende structurele vooringenomenheid van de federale regering jegens Alberta. Hij klaagde dat de zwaarbelaste Albertanen – die in de rijkste provincie van het land wonen – gedwongen worden een deel van hun inkomstenbelasting af te staan om sociale programma’s in minder welvarende provincies te financieren door middel van vereveningsbetalingen. Kenney’s ‘Fair Deal Panel’ reisde door de provincie om de grieven van Albertanen tegen de FBI in kaart te brengen. Kenney hield vol dat hij geen separatist was, maar het doel van de reizende roadshow leek transparant: het was bedoeld om steun te verwerven van separatistische facties zonder het grotere deel van de Albertanen te vervreemden die het idee van een onafhankelijk Alberta als een waanvoorstelling beschouwen.
De wortels van het Fair Deal Panel gaan terug tot een open brief uit 2001 aan toenmalig premier Ralph Klein, gedrukt in de krant Nationale Post, een rechtse Canadese krant. Deze brief werd ondertekend door een groep prominente conservatieven van Canada, waaronder de toekomstige premier Harper, destijds lobbyist bij de conservatieve National Citizens Coalition. Andere ondertekenaars waren onder meer de academici Tom Flanagan en Reiner Knopff van de Universiteit van Calgary, evenals de toekomstige penningmeester van Alberta Ted Morton, anti-belastinglobbyist Andrew Crooks en conservatieve beleidsadviseur Ken Boessenkool. Hun collectieve verzoek aan premier Klein was om een ‘firewall’ te creëren tussen Alberta en de rest van Canada.
De ondertekenaars schetsten wat zij een ‘Alberta Agenda’ noemden:
Wij geloven dat de tijd is gekomen dat de inwoners van Alberta meer verantwoordelijkheid over onze eigen toekomst op zich moeten nemen. Dit betekent dat we de controle moeten hervatten over de bevoegdheden die we volgens de grondwet van Canada bezitten, maar die we de federale regering hebben laten uitoefenen. Intelligent gebruik van deze bevoegdheden zal Alberta helpen een welvarende toekomst op te bouwen, ondanks een misleide en steeds vijandiger regering in Ottawa.
Flanagan, die ik interviewde voor mijn komende boek, Kenneyisme: Jason Kenney’s streven naar machtvertelde me dat Harper de Alberta Agenda verliet toen hij twee jaar later opnieuw in de federale politiek stapte om de Conservatieve Partij van Canada te leiden.
“De brief bleef echter een eigen leven leiden in Alberta en werd opgepikt door verschillende provinciale bewegingen en partijen, zoals Wildrose. Jason zou met de erfenis ervan te maken hebben gehad toen hij terugkeerde naar Alberta om Wildrose en de Progressieve Conservatieven te verenigen,’ zei Flanagan, wijzend op de populariteit van de brief onder de Wildrose-menigte.
“[Kenney] heeft er nooit iets van geïmplementeerd toen hij premier was; Ik had de indruk dat hij ernaar wilde lijken te handelen zonder dat daadwerkelijk te doen. Danielle is meer een echte gelovige, denk ik.”
Het eerste punt op de Alberta Agenda was het terugtrekken uit de CPP en het creëren van een APP. De ondertekenaars merkten terecht op dat de CPP Act uit 1965 provincies toestaat hun eigen pensioenregeling op te zetten, zoals Quebec heeft gedaan. “Als Quebec het kan, waarom Alberta dan niet?” zij vroegen. Het verschil is dat Quebec weigerde zich bij de CPP aan te sluiten toen het plan werd opgesteld. Ze betaalden er ruim een halve eeuw niet aan, voordat ze de boel inpakten en de helft van de bezittingen opeisten.
Het Fair Deal Panel keerde in mei 2020 terug met een rapport, waarin werd bepleit dat de provincie de oprichting zou onderzoeken van een provinciale politiemacht ter vervanging van de Royal Canadian Mounted Police en van een afzonderlijk pensioenplan, in navolging van de ideeën van de firewallbrief. Een belangrijk onderscheid was dat het rapport Alberta aanspoorde om onafhankelijke belastinginning na te streven, wat het tweede voorstel van de Alberta Agenda was.
Het panelrapport suggereerde dat de provincie een referendum zou houden over het intrekken van de egalisatieformule uit de grondwet, dat Kenney hield tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2021. Het werd aangenomen met 62 procent steun en een opkomst van 39 procent.
Zoals Flanagan suggereerde, liet Kenney degenen die een totale confrontatie met Ottawa wilden, wat stoom afblazen. De voormalige premier had niet echt de intentie om significante actie te ondernemen in deze kwesties, omdat hij zich sinds zijn tijd als federaal minister er volledig van bewust was dat de Canadese grondwet niet eenzijdig kan worden gewijzigd door een enkel provinciaal referendum waarin minder dan twee op de vijf mensen stemmen. Maar hij moest zijn basis mobiliseren, die tijdens het COVID-tumult steeds ongeduldiger was geworden door zijn besluiteloosheid.
Smith werd de nieuwe kampioen van de ontevreden rechtse facties van de provincie en beloofde actie te ondernemen tegen de FBI door elke Fair Deal-aanbeveling uit te voeren en zelfs verder te gaan dan de aanbevelingen door een Alberta Revenue Agency op te richten. Kort nadat ze het leiderschap van de United Conservative Party (UCP) had veiliggesteld, was haar inaugurele wetgeving de ‘Alberta Sovereignty Act’, waarmee ze een kernbelofte aan haar basis vervulde. Deze wet geeft de provinciale wetgevende macht de bevoegdheid om elke federale wetgeving waartegen zij zich verzet, weg te stemmen, waardoor de First Nations, wier verdragen met de federale overheid zijn ondertekend, met voeten worden getreden.
Toen Smith bij de provinciale verkiezingen van mei 2023 herkozen werd, richtte ze haar zinnen op de pensioenen van Albertans, die ze tijdens haar campagne weigerde te bespreken. Deze omissie was waarschijnlijk te wijten aan de aanhoudende impopulariteit van het voorstel bij het bredere publiek, vooral onder degenen die van hun pensioenuitkeringen leven.
Op 13 juli stuurde Smith een mandaatbrief naar minister van Financiën Nate Horner, waarin hij hem de opdracht gaf “om te bepalen of er een referendum moet worden gehouden om een pensioenplan in Alberta in te stellen dat de pensioenuitkeringen voor senioren zal verhogen, de premies voor werknemers zal verlagen en de pensioenbelangen zal beschermen en voordelen voor alle Albertanen”, terwijl de “haalbaarheid en voordelen” van een Alberta Revenue Agency worden onderzocht.
Door taal te gebruiken die veronderstelt dat een APP “de pensioenuitkeringen zal verhogen” en “de premies voor werknemers zal verlagen”, terwijl de nadruk wordt gelegd op de “voordelen” van de provinciale belastinginning, stuurt Smith de discussie onmiskenbaar in de richting van haar favoriete resultaat.
Hoewel het egalisatiereferendum een hypothetisch idee was zonder grondwettelijke geldigheid, is knoeien met de pensioenen van mensen een serieuze zaak, met reële materiële gevolgen. Alberta heeft een provinciaal pensioenfonds, de Alberta Investment Management Corporation (AIMCo), dat een staat van dienst heeft op het gebied van dwaze investeringen in fossiele brandstoffen.
De nominaal linkse NDP-regering, die de provincie regeerde van 2015 tot Kenneys overwinning in 2019, introduceerde een Alberta Growth Mandate, wat AIMCo ertoe aanzette te investeren in in Alberta gevestigde bedrijven. Twee derde van de 300 miljoen dollar die het pensioenfonds in bedrijven in Alberta investeerde, werd toegewezen aan olie- en gasbedrijven en investeringsfondsen die met de sector verbonden waren.
In 2017 en 2018 verstrekte AIMCo twee leningen met hoge rente voor een totaalbedrag van $43 miljoen aan Razor Energy, een spartelend olie- en gasbedrijf. Ondanks de kennelijke behoefte aan een lening, kon Razor vanaf 2018 tot en met 2019 4,2 miljoen dollar aan dividenden uitbetalen aan de aandeelhouders. Het bedrijf verklaarde echter uiteindelijk niet in staat te zijn rente op zijn lening te betalen, waardoor het hele doel van een pensioenfonds werd ondermijnd. fonds dat geld uitleent – in juli 2020.
In de nasleep heeft Razor een bedrag van 188 miljoen dollar achtergelaten voor de schoonmaak van zijn verlaten bronnen, die geen olie meer produceren. Dit bedrag overtreft ruimschoots de initiële borgsom van slechts 1,25 miljoen dollar, waardoor er twee grimmige mogelijkheden overblijven: óf deze bronnen worden niet schoongemaakt óf de gepensioneerden zullen geld verliezen.
Het is een vergissing om aan te nemen dat AIMCo gehoor heeft gegeven aan de lessen uit deze onverstandige investeringen. CEO Evan Siddall maakte vorig jaar de absurde bewering dat investeringen in fossiele brandstoffen goed zijn voor het milieu en het rendement. “De energiesector is de sector waarin wordt geïnvesteerd [emissions reduction] het meeste, en dat heeft het meeste te verliezen”, zei hij tegen de goedgelovige zakenreporter Amanda Stephenson van de Canadian Press.
In deze context wordt het duidelijk dat Smiths pensioengok een tweeledig doel dient in haar voortdurende conflict met Ottawa. Ten eerste wakkert het het schrikbeeld van het separatisme in Alberta aan door te dreigen de CPP van meer dan de helft van haar bezittingen te beroven, en ten tweede bindt het de economie van Alberta verder aan riskante investeringen in fossiele brandstoffen, zelfs nu de federale overheid op weg is naar een energienet dat energieneutraal moet worden. 2035 – een doel waar Smith zich fel tegen verzet.
In de kern versterkt deze strategie de positie van Alberta als petrostaat, waardoor olie- en gasbedrijven de aarde kunnen leegzuigen, waterwegen kunnen vervuilen en de bodem kunnen vervuilen, terwijl de klimaatcrisis wordt verergerd. Bij dit streven komt het welzijn van gepensioneerden op de achtergrond te staan, omdat hun fondsen in gevaar komen, terwijl investeerders in fossiele brandstoffen tijd kopen voordat ze overstappen op het volgende geldverdienende plan.
Bron: jacobin.com