Foto: Ahmad Gharabli/AFP via Getty Images
De legendarische Pruis militair theoreticus Carl von Clausewitz, wiens werken vandaag de dag nog steeds een invloed hebben op Amerikaanse militaire officieren, schreef in zijn beroemde 19e-eeuwse verhandeling ‘On War’ dat ‘oorlog slechts de voortzetting is van de politiek met andere middelen.’ Clausewitz was zelf een militaire generaal die adviseerde over de beste manier om een gewapend conflict te voeren, maar herinnerde zijn lezers er niettemin aan dat het doel van oorlog het bereiken van politieke doelen is, en niet het nastreven van geweld als doel op zichzelf, of als een grootschalige vervanging van diplomatie.
Er zou goed gehoor zijn gegeven aan de woorden van Clausewitz door de VS en Israël vóór het begin van de huidige oorlog in de Gazastrook, die nu in een pijnlijke maar voorspelbare impasse is beland. Tot nu toe zijn tienduizenden Palestijnen gedood of gewond, Israël wordt nu geconfronteerd met genocide-aanklachten bij het Internationale Gerechtshof, en de controle van Hamas keert al terug naar delen van Gaza die eerder door Israël veroverd waren verklaard.
Israëlische militaire functionarissen maken nu publiekelijk kritiek dat de oorlog in Gaza misleidend was geweest om een eenvoudige reden die Clausewitz zelf zou hebben erkend: naast wraak heeft de oorlog nooit een duidelijke politieke strategie of doelstelling gehad.
De Israëlische leiders hebben het standpunt ingenomen dat de Palestijnen slechts een onderworpen bevolking zijn die moet worden onderdrukt en gecontroleerd.
Dit gebrek aan een politieke benadering weerspiegelt de al lang bestaande houding in de Israëlische samenleving, die het land nu gevangen heeft gezet in een eeuwige oorlog met de Palestijnen en hun andere buren – waarbij de VS feitelijk als beschermheer meetrokken. De wortels van deze mislukking lagen al jaren in de maak.
Ruim vóór 7 oktober besloot de Israëlische regering dat de Palestijnen, zowel op de Westelijke Jordaanoever als in Gaza, niet langer politiek relevant waren. In plaats van de Palestijnen als politieke agenten te behandelen, hebben de Israëlische leiders het standpunt ingenomen dat de Palestijnen slechts een onderworpen bevolking zijn die moet worden onderdrukt en gecontroleerd met een mix van militaire, technologische en economische instrumenten.
Terwijl Israël een beleid van blokkades en periodieke bombardementen op Gaza voortzet, heeft het de oproepen van de Palestijnse Autoriteit voor een tweestatenoplossing genegeerd of verworpen, met de steun van het internationaal recht. In plaats daarvan ging Israël eenzijdig door met zijn kolonisatie en annexatie van de Westelijke Jordaanoever, waardoor de consensus onder de grote mensenrechtengroeperingen werd versterkt dat Israël een apartheidsstaat is.
De VS onder president Joe Biden hebben, in navolging van andere regeringen, dit proces van het afwijzen van de politieke claims van de Palestijnen gestimuleerd. Het meest opvallend is dat Biden de regering-Trump volgde in haar streven naar valse diplomatie in de vorm van regionale wapenovereenkomsten en normalisatieovereenkomsten tussen de Arabische Golfstaten en Israël: de zogenaamde Abraham-akkoorden. Die bijziendheid veroorzaakte uiteindelijk de huidige brand in Gaza, toen de Hamas-aanval van 7 oktober de technologische en militaire controle van Israël over de Gazastrook veel minder robuust aan het licht bracht dan geadverteerd.
Vanuit Amerikaans perspectief heeft Biden’s reflexieve steun voor een oorlog die zowel doelloos als wreed is gebleken, de VS nu gevangen in een situatie waarin deze de belangrijkste aanjager is van een vermeende genocide.
De oorlog heeft niet alleen de reputatie van Amerika in het buitenland aangetast, maar scheurt ook steeds meer het eigen sociale weefsel kapot. Zelfs diehard ondertekenaars van de Amerikaanse consensus over het buitenlands beleid zijn gedwongen rekening te houden met de mislukkingen van het behandelen van de Palestijnen als politiek irrelevant. In een recent interview met Politico erkende de voormalige Amerikaanse topdiplomaat Victoria Nuland dat deze aanpak de basis had gelegd voor de huidige ramp.
“Beginnend met de regering-Trump werd iedereen verliefd op regionale normalisatie als het wondermiddel voor de instabiliteit, de grieven en de onveiligheid in het Midden-Oosten”, zei Nuland. “Maar als je de Palestijnse kwestie buiten beschouwing laat, zal iemand deze overnemen en ermee aan de slag gaan, en dat is wat Hamas deed.”
De dwaasheid van zijn pad – en dat van ons
De oorlog in Gaza begon in het heetst van de strijd na de aanvallen van Hamas op Israëlische burgergemeenschappen. Het werd al snel bij het Israëlische publiek aangekondigd als een oorlog om de groep volledig uit te roeien. Maar zeven maanden later, met tienduizenden Palestijnen doden en gewonden, blijft Israël vastzitten in het gebied, zonder vooruitzicht op een eindspel in zicht.
Een van de vele trieste ironieën is dat Hamas zelf herhaaldelijk politieke verzoeken aan Israël had gedaan, die de Israëlische leiders hadden afgewezen naast hun afwijzing van samenwerking met Palestijnse leiders op de Westelijke Jordaanoever. In plaats daarvan gaven de Israëlische leiders er de voorkeur aan om Dubai te bezoeken en door te gaan met de ontwikkeling van militaire en surveillancetechnologie waarvan zij geloofden dat deze hen in staat zou stellen de Palestijnen voor onbepaalde tijd te controleren en te negeren.
De gevolgen van deze aanpak zijn nu duidelijk geworden, maar de ineenstorting bevindt zich mogelijk nog maar in een vroeg stadium. Als gevolg van de oorlog wordt Israël nu geconfronteerd met het vooruitzicht van een nieuw conflict met Hezbollah aan zijn noordgrens, waar sinds oktober 2023 tienduizenden Israëli’s zijn geëvacueerd. En het land wordt ook geconfronteerd met andere risico’s, zoals de mogelijke ondergang van zijn belangrijkste veiligheidsrelatie met buurland Egypte, dat heeft gedreigd de historische vredesakkoorden van Camp David op te schorten en zich onlangs heeft aangesloten bij de zaak van het Internationaal Gerechtshof waarin Israël wordt beschuldigd van het plegen van genocide.
Ondanks deze escalerende druk vertonen de Israëlische leiders geen enkel teken van toegeven of terugkeren naar politieke onderhandelingen. De Israëlische minister van Defensie Yoav Gallant verklaarde onlangs dat Israël een grote nieuwe stad op de bezette Westelijke Jordaanoever moet bouwen, gedeeltelijk om “de bevolking van Israël naar het oosten” te verplaatsen. Als een tweestatenoplossing überhaupt mogelijk blijft, zou een dergelijke ontwikkeling op het land dat door het internationaal recht is toegewezen aan een toekomstige Palestijnse staat alle hoop die er is, uitroeien. De Palestijnen zouden intussen verder worden opgesloten in een reeks opgesloten kampementen in hun eigen thuisland.
Het politieke landschap in Israël biedt niet veel soelaas. De Israëlische regering bestaat uit extreemrechtse en zelfs openlijk fascistische ministers. Gallant van zijn kant wordt beschouwd als een ‘mainstream’ politieke figuur in het land – een grimmige demonstratie van hoezeer de politiek in Israël zich heeft verwijderd van het domein van diplomatie en onderhandeling.
Net zoals de oorlog in Gaza uitmondt in een langzaam voortschrijdende militaire mislukking, zal het Israëlische beleid op de Westelijke Jordaanoever in de toekomst waarschijnlijk nog meer catastrofes veroorzaken. Israël blijft gesprekken met de Palestijnse Autoriteit en de Arabische Liga afwijzen, die al meer dan twintig jaar volledige diplomatieke en economische banden aanbiedt in ruil voor een tweestatenoplossing.
De VS maken het mogelijk dat Israël deze sloot blijft graven, ondanks de overweldigende internationale consensus dat Israël het internationaal recht schendt. De onbetwistbare steun en diplomatieke dekking die het heeft gekregen van opeenvolgende Amerikaanse regeringen, meest recentelijk van de regering-Biden, heeft een klein land in staat gesteld de mondiale normen en de publieke opinie te trotseren, terwijl het afdaalt in een Noord-Koreaanse houding van paranoia en verzet.
Biden keldert nu in de peilingen, ondanks zijn eigen gerapporteerde ongeloof. Als hij de volgende verkiezingen verliest nadat hij alle ergste tendensen van Israël heeft mogelijk gemaakt, zal hij niet alleen de geschiedenis ingaan als de leider die het presidentschap teruggaf aan Donald Trump, maar ook als een diplomatieke mislukking. Hij zal een supermacht hebben opgesloten in een relatie met een cliëntstaat die de diplomatie en het internationaal recht allang heeft opgegeven in ruil voor apartheid, eindeloze oorlog en het gebruik van bruut, zelfs eliminatiegeweld om zijn problemen aan te pakken.
Clausewitz waarschuwde zelf voor de tekortkomingen van een dergelijke aanpak. “Het politieke doel is het doel, oorlog is het middel om dat te bereiken, en de middelen kunnen nooit los gezien worden van hun doeleinden”, schreef hij. Voor Israël, en de VS daarnaast, is de toekomst er een waarin oorlog waarschijnlijk zal worden gevoerd zonder duidelijke doelstellingen.
Bron: theintercept.com
