Bands kwamen naar Steve Albini om te klinken als zichzelf. De ingenieur – die deze week op eenenzestigjarige leeftijd aan een hartaanval stierf – schetste zijn benadering van Nirvana in een brief voordat hij een opname maakte In baarmoeder, waarin hij verklaarde dat hij er alleen in geïnteresseerd was de band precies vast te leggen zoals ze waren, op dat moment. ‘Als je je hieraan wilt wijden als uitgangspunt van de opnamemethodologie,’ schreef hij, ‘dan zal ik me voor je kapot maken. Ik zal cirkels om je heen werken. Ik sla met een ratel op je hoofd.’ Zoals veel van de ‘paar duizend’ platen die hij gedurende een carrière van ruim veertig jaar opnam, In baarmoeder geen filter gehad. In plaats van zichzelf met productietrucs en geknoei tussen de luisteraar en de band te forceren, dichtte hij het gat en bracht de nummers dichter bij ons.
Albini – die ook frontman was van zijn eigen uitmuntende bands Shellac (waarvan nu het laatste album is verschenen). Naar alle treinen staat gepland voor release volgende week), Big Black en de helaas genoemde Rapeman – waren egalitair in zowel praktische als filosofische termen. Hij weigerde beroemd royalty’s voor In baarmoeder, en hij hield zijn prijzen gedurende zijn hele carrière laag: in 2023 bedroeg zijn dagtarief $ 900, plus tapekosten en studiohuur. Hij was bereid om te reizen, maar hij werkte grotendeels vanuit Electrical Audio, de analoge opnamestudio die hij in 1997 in Chicago oprichtte. Iedereen kon een sessie bij Albini boeken, er waren geen demo’s vereist, dus elke band of artiest met het budget had toegang tot dezelfde expertise opnemen als Nirvana. In hetzelfde jaar dat hij toezicht hield op het comebackalbum van Jimmy Page en Robert Plant na Led Zeppelin, maakte hij ook platen met weinig bekende Ierse punkbands en underground performancekunstenaar Vaginal Davis.
Hij vond misschien veel van de muziek waaraan hij werkte leuk, maar een Albini-credit was geen cosign of statussymbool zoals die van zoveel beroemde producers vandaag de dag. Hij was een huurwapen, maar hij was vrijwel het beste wapen dat voor een paar duizend dollar te koop was. Hij was bot en recht door zee in de studio, vastbesloten om van elke klant met wie hij werkte de best mogelijke plaat te maken, wat betekende de meest waarheidsgetrouwe plaat, waarbij hij hun beperkingen omarmde en ongelukken op de band achterliet. Zijn platen zijn karaktervol, no-nonsense en echt. Hij noemde zichzelf nooit een ‘producent’, maar gaf de voorkeur aan de meer praktische ‘ingenieur’. Hij was een spiegel die terugpraatte, een documentairemaker die de actie zachtjes leidde. Bovenal was hij een facilitator.
Eerbetoon aan Albini, en in het bijzonder aan zijn technisch genie, neigt uiteraard naar baanbrekende platen als In baarmoederde Pixies’ Surfster Rosade Fokkers’ Peulen die van Low Dingen die we hebben verloren in het vuur – maar omdat hij met dezelfde vastberadenheid aan zoveel platen werkte, zou elke Albini-top tien realistisch gezien twee of drie keer kunnen worden verwisseld. Onder de enkele tientallen platen die hij in 1993 maakte bevinden zich In baarmoeder en PJ Harvey’s Van me af – nog een van zijn meest gevierde albums – maar ook 24-uurs wraaktherapie van de Californische punkband Jawbreaker. De productie geeft hard en zacht, melodie en angst evenveel gewicht, wat illustreert hoe vaardig Albini was in het geven van ruimtelijke dimensies aan zijn opnames. Hij liet toe dat bands veelvoudig en multidimensionaal waren, en al hun waarheden in één keer vasthielden. Voordat het album uitkwam, nam de band een aantal nummers opnieuw op, maar Albini koesterde geen wrok.
Een handvol bands keerde keer op keer terug naar Albini. Hij had een lange werkrelatie met songwriter Jason Molina, wiens indierockprojecten Magnolia Electric Co. En Nummers: Ohia voel je bijna ongemakkelijk emotioneel dankzij de lichte aanraking van Albini. Na het opnemen van hun gevierde debuut Peul in 1992 keerde Albini in de jaren 2000 terug naar de samenwerking met de Breeders en stimuleerde hun toenemende eigenaardigheid na hun mainstream-piek. 2008 Berggevechten is een enigszins over het hoofd gezien juweeltje dat afwisselt tussen wijd open verwondering en gespannen, herhalende paranoia, alsof Albini tussen de nummers door de lucht in en uit de kamer laat. Albini nam alle albums van singer-songwriter Nina Nastasia op; de complexe waarheden van haar verbazingwekkende nieuwste, Ruiterloos paardworden blootgelegd dankzij hun decennialange vertrouwen.
Enkele andere favorieten komen van bands die Albini slechts één keer heeft opgenomen. Toen queercore-legende Pansy Division besloot een stilistische omslag te maken van brutale poppunk naar weelderige indierock, deden ze een beroep op Albini, wat resulteerde in het ondergewaardeerde album uit 1996. Absurde popsong-romantiek. Het scrappy maar prachtige meidengroepgeluid van dat album is ook te horen Belemmeringen, het prachtige album uit 2019 van My Chemical Romance-gitarist Frank Iero. Waar zijn vorige soloalbums sonisch waterdicht en masochistisch waren in hun introspectie, Belemmeringen zag Albini de ramen wijd openzetten. Albini benadrukte zijn status als arbeider en droeg in de studio de neiging een overall te dragen – een uniform dat Iero’s band tijdens hun volgende tour adopteerde.
De schoonheid van zijn aanpak zorgt ervoor dat bijna iedereen een andere favoriete Albini-plaat heeft. Mijn persoonlijke alltimer is Tijdschrift voor Pestliefhebbers, opgenomen door Manic Street Preachers in 2009 met teksten achtergelaten door hun vermiste gitarist en tekstschrijver Richey Edwards. Op zijn claustrofobische momenten is het album herkenbaar het broertje van het album uit 1994 De Heilige bijbel, Edwards’ laatste album met de band, dat in een al even gemoedelijke omgeving werd opgenomen. Maar waar sommige van De Heilige bijbel het klinkt alsof het door machines wordt gespeeld, met de gitaren en drums aan logboek zijn organisch en duidelijk menselijk. Albini hielp de Manics het ingewikkelde werk van het muziek maken met (zonder) hun afwezige vriend het hoofd te bieden door hen aan te moedigen te zijn wie ze op dat moment waren, met al hun leeftijd, ervaring en tegenstrijdigheden in de kamer.
Zoals bij zoveel productieve werkende kunstenaars die sterven, omvat het rouwen om de persoon ook het rouwen om het werk dat ongemaakt blijft. Bij Albini, die heeft geholpen de kunst van zoveel anderen tot leven te brengen, doet het net dat beetje meer pijn. Onder de vele eerbetoon van de medewerkers tweette Low’s Alan Sparhawk: ‘Hij heeft ons/jullie opgenomen in zijn genialiteit. Wat een cadeau.” Zijn vrijgevigheid zal enorm gemist worden.
Bron: jacobin.com
