Het Pentagon heeft dat gedaan is al bijna twintig jaar bekend met de fundamentele tekortkomingen van de Amerikaanse militaire operaties in de Hoorn van Afrika, maar is desalniettemin vooruitgegaan en is er niet in geslaagd flagrante problemen aan te pakken, blijkt uit een onderzoek uit 2007 dat exclusief door The Intercept is verkregen.
“Er bestaat geen bruikbare, gedeelde opvatting over het conflict”, zegt de studie van het Pentagon, die werd verkregen via de Freedom of Information Act en niet eerder openbaar is gemaakt. “De instrumenten van de nationale macht zijn niet in evenwicht, wat resulteert in een buitensporig vertrouwen op het militaire instrument. Ook binnen het militaire instrument is er sprake van onevenwicht.”
De vijftig pagina’s tellende analyse, uitgevoerd door het Institute for Defense Analyses, een particuliere denktank die uitsluitend voor de Amerikaanse overheid werkt, is gebaseerd op geanonimiseerde interviews met belangrijke Amerikaanse overheidsfunctionarissen van verschillende afdelingen en agentschappen. Het constateerde dat de opkomende oorlog van Amerika in de Hoorn van Afrika werd geplaagd door een onvermogen om de parameters van het conflict of de doelstellingen ervan te definiëren; een te grote nadruk op militaire maatregelen zonder een duidelijke definitie van de optimale militaire strategie; en barrières voor de coördinatie tussen het leger en andere overheidsinstanties zoals het ministerie van Buitenlandse Zaken en lokale bondgenoten zoals de Somalische regering.
‘Verdomme, dit had bijna gisteren geschreven kunnen zijn.’
Na meer dan twintig jaar Amerikaanse inspanningen laten de cijfers van het Pentagon zelf zien dat de Amerikaanse oorlog in de regio nooit effectief is vervolgd, nog steeds in een impasse verkeert of erger, en vooral rampzalig is geweest voor de Somaliërs.
“Verdomme, dit had bijna gisteren geschreven kunnen zijn”, zei Elizabeth Shackelford, een voormalig ambtenaar van de buitenlandse dienst van het ministerie van Buitenlandse Zaken die in Somalië diende, nadat The Intercept de volledige IDA-analyse met haar had gedeeld. “Ik wist dat deze problemen gedurende mijn hele carrière bij de Amerikaanse overheid bleven bestaan, maar ik had niet helemaal verwacht dat dit grondig bestudeerd zou zijn door het Ministerie van Defensie, waarbij deze kwesties onomstotelijk waren geïdentificeerd en toch al twintig jaar niet zijn aangepakt.”
Uit de Vietnamoorlog van de jaren zestig en zeventig tot de Amerikaanse oorlog in Afghanistan van de jaren 2000 tot de jaren 2020 heeft het Pentagon – en in het bijzonder het bureau van de minister van Defensie – een actieve belangstelling getoond voor het onderzoeken van zijn mislukkingen, ook al heeft het publiekelijk vooruitgang beweerd . Net als de Pentagon Papers, de uiterst geheime geschiedenis van de oorlog in Vietnam in opdracht van de toenmalige minister van Defensie Robert McNamara, en de Afghanistan Papers, een verzameling interne interviews en memo’s die de problemen met de Amerikaanse inspanningen in Afghanistan documenteren, toont het IDA-onderzoek aan dat Amerikaanse functionarissen waren zich vanaf de eerste dagen van het conflict bewust van structurele tekortkomingen in de Amerikaanse inspanningen in Afrika.
In 2002 richtte het Amerikaanse leger de Combined Joint Task Force – Horn of Africa, of CJTF-HOA, op om operaties uit te voeren ter ondersteuning van de mondiale oorlog tegen het terrorisme in de regio. Datzelfde jaar werden Amerikaanse Special Operations-troepen naar Somalië gestuurd. Ze werden gevolgd door conventionele strijdkrachten, helikopters, surveillancevliegtuigen, buitenposten en drones.
In opdracht van het kabinet van de minister van Defensie en uitgevoerd van 2003 tot 2007, werd de IDA-analyse ‘Achieving Unity of Effort: A Case Study of US Government Operations in the Horn of Africa’ ontworpen om de ‘nationale veiligheidsuitdagingen’ te begrijpen. waarmee de Amerikaanse regering in de Hoorn van Afrika wordt geconfronteerd, en het verbeteren van het beleid en de uitvoering ervan.
In 2007, het jaar waarin het IDA-rapport werd voltooid en het US Africa Command (AFRICOM) met zijn operaties begon, voerden de VS hun eerste verklaarde luchtaanval uit in Somalië. Sindsdien heeft het meer dan 280 luchtaanvallen en commando-aanvallen uitgevoerd, voornamelijk gericht op de terroristische groepering Al-Shabab, terwijl de CIA en de elitetroepen lokale proxy-troepen in het leven hebben geroepen om namens de Verenigde Staten onopvallende operaties uit te voeren. Tegelijkertijd hebben de VS Somalië miljarden dollars aan hulp ter bestrijding van terrorisme verstrekt.
Dit alles ging door ondanks diepgewortelde problemen die IDA-onderzoekers aan het begin van het conflict hadden geïdentificeerd. Interviews met hoge Amerikaanse overheidsfunctionarissen over de Global War on Terror overtuigden het IDA-team van gebrekkige coördinatie tussen Amerikaanse overheidsinstanties en de noodzaak van een uniforme strategie.
Het IDA-onderzoeksteam “kon geen documentatie vinden voor een ‘whole of Government’-Amerikaanse strategie die de coördinatie van alle USG-inspanningen in de regio van de Hoorn zou afdwingen.” Bij gebrek aan een ‘organiserend principe’ voor de Amerikaanse inspanningen daar, waren de rollen en missies duister, en waren agentschappen soms ‘in conflict over doelen, manieren en middelen’ om de oorlog te vervolgen. Het team ontdekte ook dat de strategieën voor terrorismebestrijding en opstanden ‘in de Hoorn eerder met elkaar concurreerden dan complementair waren’.
“Het opzetten van een strijderscommando in Afrika legt te veel nadruk op de militaire tak van het Amerikaanse buitenlandse beleid.”
De IDA-onderzoekers interviewden niet alleen hoge regeringsfunctionarissen, maar ook personeel dat ter plaatse in de Hoorn van Afrika werkte voor het leger, het ministerie van Buitenlandse Zaken en het Amerikaanse Agentschap voor Internationale Ontwikkeling. Sommige geïnterviewden vertelden het onderzoeksteam dat “het opzetten van een strijderscommando in Afrika te veel nadruk legt op de militaire tak van het Amerikaanse buitenlandse beleid.” Maar het Pentagon zette door en richtte AFRICOM op “om met Afrikanen samen te werken om vrede en veiligheid op hun continent te brengen.”
In 2010 onderzocht het Government Accountability Office CJTF-HOA en ontdekte een groot aantal problemen die vergelijkbaar waren met de problemen die in het IDA-onderzoek werden genoemd. De taskforce stelde “over het algemeen geen specifieke, haalbare en meetbare doelen voor activiteiten”; had ‘culturele misstappen’ begaan die de inspanningen van de VS ondermijnden en andere overheidsinstanties extra lasten oplegden; en deed niet genoeg om vast te stellen of zijn inspanningen “het beoogde effect hadden of dat er aanpassingen nodig zijn om zo goed mogelijk aan te sluiten bij de missie van AFRICOM.”
In een 2016 In een interview met onderzoekers van de speciale inspecteur-generaal voor de wederopbouw van Afghanistan gaf James Dobbins, een voormalige hoge Amerikaanse diplomaat die onder de presidenten George W. Bush en Barack Obama als speciale gezant voor Afghanistan diende, een openhartige beoordeling van de Amerikaanse militaire doelstellingen daar. “Wij vallen arme landen niet binnen om ze rijk te maken”, zei hij. “Wij vallen geen autoritaire landen binnen om ze democratisch te maken. We vallen gewelddadige landen binnen om ze vreedzaam te maken en in Afghanistan hebben we duidelijk gefaald.”
Hetzelfde zou kunnen worden gezegd van Somalië. In het IDA-onderzoek werd de ‘aanwezigheid van Al-Qaeda’ in de Hoorn van Afrika en de ‘mislukte staat Somalië’ betreurd. Beide blijven realiteit ondanks twintig jaar van eeuwige oorlog. Twintig jaar nadat het onderzoek van de IDA begon, noemde AFRICOM Al-Shabab “het grootste en meest kinetisch actieve Al-Qaeda-netwerk ter wereld.” De meest recente index van “fragiele staten” van het Fund for Peace, die effectief de status van “failed state” meet, plaatste Somalië op de eerste plaats.
Het doel van Amerika is het creëren van een niveau van veiligheid en stabiliteit dat onze vijanden een toevluchtsoord en kansen ontzegt, aldus het IDA-onderzoek. Maar twintig jaar na het begin van het conflict zijn veiligheid en stabiliteit voor de Somaliërs schaars. Dood en verderf zijn echter in opkomst. Vorig jaar bereikten de sterfgevallen in Somalië als gevolg van islamistisch geweld een recordhoogte van 7.643 – een verdrievoudiging van het aantal in 2020, volgens het Africa Centre for Strategic Studies, een onderzoeksinstituut van het Pentagon.
Naast een stijging van 22 procent in het aantal dodelijke slachtoffers als gevolg van terrorisme in Somalië tussen 2022 en 2023, is het geweld in toenemende mate over de grens naar Kenia gestroomd, waar het aantal sterfgevallen als gevolg van Al-Shabab-aanvallen in dezelfde periode is verdubbeld.
In een telefonische vergadering met The Intercept en andere verslaggevers vorige maand zei de speciale gezant van de regering-Biden voor de Hoorn van Afrika, Michael Hammer, dat de Verenigde Staten “gefocust zijn op het verlichten van het lijden dat we in de Hoorn van Afrika hebben gezien”, eraan toevoegend dat “we bereid zijn zeer betrokken te blijven, niet alleen om de conflicten te beëindigen, maar ook om de Afrikanen in de Hoorn van Afrika te helpen een betere toekomst voor zichzelf op te bouwen.”
Het IDA-onderzoek biedt antwoorden op de vraag waarom de Verenigde Staten na twintig jaar inspanning en miljarden Amerikaanse belastingdollars nog steeds ‘proberen’ het lijden te verlichten en een einde te maken aan conflicten in de Hoorn van Afrika. Experts zeggen dat wetgevers van beide partijen samen moeten komen om een einde te maken aan de mislukte Amerikaanse campagne daar.
“Het zal niemand verbazen om te horen dat het de VS vanaf het begin aan een haalbare en samenhangende strategie in deze regio ontbeerde. Maar het is nog steeds verbijsterend als uit nieuwe informatie blijkt hoe stuurloos het beleid is geweest”, zegt Erik Sperling van Just Foreign Policy, een belangenorganisatie die kritisch staat tegenover het reguliere buitenlandse beleid van Washington. “Met zoveel dringende crises in de wereld is het zeer verontrustend dat deze mislukte en contraproductieve aanpak gemakkelijk nog een decennium of langer kan voortduren. Hopelijk kan er na twintig jaar een consensus tussen beide partijen bestaan om deze oorlog te beteugelen en te beëindigen.”
Bron: theintercept.com
