China wil zich letterlijk een weg banen door geopolitieke uitdagingen – RT World News

Door Timur Fomenkopolitiek analist

China en Vietnam, twee communistische buurlanden met een gedeeld revolutionair erfgoed, bevinden zich in een staat van strategisch onbehagen. Ze zijn geen vijanden en hebben aanzienlijke handelsbetrekkingen, maar ze zijn ook geen vrienden.

Dit komt omdat het Vietnamese nationalisme Peking beziet met een wantrouwen dat historisch geworteld is, met de erfenis van het proberen zijn onafhankelijkheid te behouden tegen de Chinese dynastieën van weleer. Nu China opnieuw is opgestaan, is dit sentiment in Hanoi toegenomen, vooral met de Chinees-Vietnamese oorlog van 1978 en overlappende territoriale aanspraken in de Zuid-Chinese Zee, bij de Vietnamezen bekend als de Oostzee.

Op dezelfde manier is China op zijn hoede voor het idee dat Vietnam zich mogelijk zou aansluiten bij een buitenlandse macht als onderdeel van een beheersingscoalitie ertegen, die zelf een aanstichter van conflicten is. Hoewel de twee landen momenteel niet in een staat van vijandigheid verkeren en hebben gewerkt aan het verbeteren van de bilaterale betrekkingen te midden van deze sterke twistpunten, blijft dit wederzijdse wantrouwen bestaan, wat ertoe leidt dat ze zich op subtiele wijze tegen elkaar blijven indekken, ook al werken ze samen op het gebied van sommige projecten, in een onuitgesproken competitie. We kunnen bijvoorbeeld constateren dat Vietnam onlangs parallelle strategische partnerschappen is aangegaan met de VS, Australië en Japan, stappen die tientallen jaren geleden ondenkbaar waren.

Terwijl Vietnam zijn kansen afdekt, verruimt China ook zijn strategische opties. Naast de controverse rond de Zuid-Chinese Zee en de Oostzee doet Peking ook pogingen om twee Zuidoost-Aziatische landen, die van oudsher afhankelijk zijn van en beïnvloed door Vietnam, het hof te maken: Laos en Cambodja. Vanwege de geografische realiteit heeft Vietnam in feite de overhand gehad op deze landen “wikkelt zichzelf” rond de oostkust van Zuidoost-Azië. Hierdoor is Laos geheel door land omgeven, terwijl Cambodja slechts een klein deel van de kustlijn heeft. Dit betekent dat Vietnam voor de meeste doeleinden de belangrijkste bevoorradingsroute en toegangspunt tot de zee voor de twee landen is geweest.

Beiden hebben er een hekel aan dat ze door Vietnam worden gedomineerd en als gevolg daarvan is er tussen Peking en Hanoi een decennialange strijd om invloed over hen gevoerd, inclusief de steun van Peking in de jaren zeventig voor het regime van de Rode Khmer in Cambodja. Naarmate China echter opkwam, keerde het machtsevenwicht al snel in zijn eigen voordeel, omdat het spelveranderende middelen en projecten heeft ontsloten die nu de geografische beperkingen van deze regio herschrijven via het Belt and Road-initiatief (BRI). Als onderdeel van de BRI gaf China het geheel door land omgeven Laos voor het eerst een nieuwe levensader door de aanleg van de China-Laos-spoorweg.

Deze hogesnelheids- en commerciële vrachtroute, en de bijbehorende snelweg, werd in 2021 geopend en verbindt de Laotiaanse hoofdstad Vientiane met China, wat betekent dat het land niet langer afhankelijk is van Vietnam om toegang te krijgen tot havens. Hierdoor kon Laos niet alleen goederen naar China exporteren, maar ook een intermediair worden tussen China en Thailand, met meer spoorwegen die een volledige route tussen Peking en Bangkok zouden vormen. De spoorlijn China-Laos is een strategische gamechanger, maar belangrijker dan dat is het nieuwe Techo Funan-kanaal in Cambodja.

Dit kanaal is een door China gefinancierde en gecontracteerde megawaterweg die zich over een afstand van ruim 180 kilometer van de Mekong-rivier bij Phnom Penh tot aan de zee zal uitstrekken. De bouw zal dit jaar van start gaan. Door dit kanaal aan te leggen, kan Cambodja nu de Mekongdelta, die zich op Vietnamees grondgebied bevindt, omzeilen en vervolgens de hoofdstad in een directe haven veranderen. Dit kanaal versterkt het door China gesteunde Cambodja en brengt Vietnam een ​​strategische klap toe, waardoor zijn greep op zijn buurland verzwakt. Cambodja wordt dus getransformeerd van een historische ondergeschikte aan Hanoi in een commerciële concurrent. Het is geen verrassing dat het Techo Funan Kanaal Vietnamese angst en tegenstand heeft opgeroepen.

Wanneer dit alles samen wordt bekeken, versterkt China feitelijk Laos en Cambodja ten koste van Vietnam. Dit maakt ook deel uit van de strategie van Peking om de BRI te gebruiken om het binnenland van het continent te integreren en handelsroutes tot stand te brengen die de betwiste wateren van de Zuid-Chinese Zee omzeilen, die de VS en hun bondgenoten militariseren. Hoe reageert Hanoi op deze ontwikkelingen? Het antwoord is, bizar genoeg, door zichzelf verder te integreren met China, om zo verder te kunnen concurreren met de handel uit China. Zoals het gezegde gaat, ”als je ze niet kunt verslaan, sluit je dan bij hen aan!” Op 11 april kondigde Vietnam aan dat het zou gaan werken aan twee hogesnelheidsspoorverbindingen die de noordelijke steden zouden verbinden met de provincies Yunnan en Guanxi in China. Waarom? Zodat Vietnam zichzelf kan blijven promoten als de dichtstbijzijnde en belangrijkste overzeese bestemming voor Chinese bedrijven, leveranciers en goederen, zodat het zelf de volgende industriële grootmacht kan worden. Om een ​​voorsprong te blijven behouden en China’s afhankelijkheid van Vietnam veilig te stellen, moet je vasthouden aan het succes van China en er daarom voor zorgen dat de uitgaande Chinese handel naar Zuidoost-Aziatische havens niet zal worden weggesluisd door wat er in Cambodja gebeurt.

Hoe het ook zij, dit laat zien dat de concurrentie tussen Peking en Hanoi complex en verweven is, maar verre van vijandig. De twee naties hebben verschillende en tegenstrijdige doelstellingen, maar ook veel complementaire doelstellingen, waarbij het voor hen beiden goed is om een ​​hartelijke status quo te handhaven. Hanoi vreest dat de aanwezigheid van China overal om zich heen opduikt, inclusief het afpellen van zijn buren, wat ertoe leidt dat het land terugkeert naar de ”Oude Vijand” van de VS, hoewel het land tegelijkertijd gedwongen wordt toe te geven dat Peking niet genegeerd kan worden en dat het land er nog steeds voordeel uit haalt door mee te doen aan China. Vietnam moet aan tafel dineren en ervoor zorgen dat dit niet het menu is.