Als overlevenden verzameld Op het Zuid-Italiaanse eiland Lampedusa kwamen de Europese leiders in oktober bijeen om de tiende verjaardag van een van de dodelijkste verdrinkingen van vluchtelingen in de Middellandse Zee te herdenken. Ze bespraken verdere plannen om vluchtelingen te deporteren en te voorkomen dat asielzoekers Europa binnen zouden komen.
“Dat verhaal is onvergetelijk. Tien jaar is niet genoeg, een heel leven is niet genoeg. Het leeft bij mij. Ik droom er elke nacht van”, Solomon Asafa verteld De poster. Asafa zat op de boot met honderden asielzoekers, voornamelijk uit Somalië en Eritrea, die op 3 oktober 2013 kapseisde, waarbij 368 mensen om het leven kwamen. Slechts acht dagen later verdronken nog eens 268 mensen, voornamelijk uit Syrië, en 60 van hen kinderen, bij een soortgelijk incident.
Visser Vincenzo Luciano sprak over de gruwel toen hij in februari van dit jaar met zijn boot vertrok en de lichamen aantrof van enkele van de minstens 94 vluchtelingen, waarvan een derde kinderen, verdronken voor de Zuid-Italiaanse kuststad Cutro. “Ik heb die gezichten in mijn gedachten”, zei hij tegen de bijeenkomst op Lampedusa. “Ze verschijnen in mijn dromen.”
De herdenking op Lampedusa valt samen met een hernieuwde politieke focus op het eiland, dat lange tijd een hotspot is geweest voor de aankomst van vluchtelingenboten en, als gevolg daarvan, van de brutale grenspolitie van Europa. Grote getallen van de asielzoekers heeft dit jaar de verraderlijke reis over de Middellandse Zee gemaakt. Alleen al in september kwamen er meer dan 10.000 aan, en er staan bootovertochten op stapel hoogste niveau sinds 2016.
Deze situatie heeft ertoe geleid dat Europese leiders uit het hele politieke spectrum de ‘migratiecrisis’ die het continent teistert, aan de kaak stellen. Er is zeker sprake van een crisis, maar niet op de manier waarop zij dat doen gemeen. Mensen die aankomen om asiel aan te vragen, zijn geen crisis. Integendeel, het grensbeleid dat het zoeken naar asiel gevaarlijk maakt en degenen die dat proberen te vervolgen, veroorzaakt een beschamende humanitaire crisis.
De reden dat de meeste vluchtelingen Europa proberen te bereiken in gammele boten is dat Frontext – het grenscontrolebureau van de Europese Unie – het oversteken van knelpunten in Oost-Europa ongelooflijk moeilijk heeft gemaakt.
Als het om bootaankomsten gaat, concentreert Frontex zich op afschrikking, met dodelijke gevolgen. Tijdens de vijf jaar durende ‘Operatie Sophia’ vernietigden Frontex-bewakers bijvoorbeeld houten vissersboten die werden gebruikt door vluchtelingen die Libië ontvluchtten, waardoor ze werden gedwongen hun leven te riskeren in steeds onveiliger schepen. Ondertussen hebben niet-gouvernementele organisaties die zoek- en reddingsmissies uitvoeren hun activiteiten beëindigd geblokkeerd En gecriminaliseerd.
Naast deze maatregelen besteedt Frontex de Europese grenspolitie uit aan de Noord-Afrikaanse regimes Libië En TunesiëBeide landen worden geteisterd door diepe politieke en economische onrust. In ruil voor de medewerking van deze regeringen bij het omkeren van boten en willekeurige detentie van vluchtelingen, biedt Frontex financiële, technologische en militaire hulp.
Het resultaat is een systeem waarin de capaciteit om vluchtelingen op te nemen en te hervestigen opzettelijk is verminderd ten gunste van militaire en diplomatieke mechanismen die bedoeld zijn om hen af te schrikken. Alleen al in Italië schrijft Giuseppe Campesi bijvoorbeeld De molen tijdschrift, schattingen dat de hervestigingscapaciteit van vluchtelingen tussen 2017 en 2022 met 240 procent is verminderd.
De ‘crisis’ die zich de afgelopen weken op Lampedusa heeft voltrokken – duizenden vluchtelingen opeengepropt in bouwvallige opvangcentra, afhankelijk van voedsel- en kledingdonaties van de lokale bevolking en in afwachting van overplaatsing naar nieuwe detentie- en repatriëringscentra die de Italiaanse regering zo snel mogelijk wil bouwen – verhindert dat mensen, straft hen of dwingt hen hun leven te riskeren door gebruik te maken van hun fundamentele recht om asiel aan te vragen. Het is geen toeval: het is een crisis die politiek is ontworpen en die wordt aangegrepen door verschillende krachten die strijden om de macht bij de verkiezingen voor de Europese Unie die volgend jaar plaatsvinden.
Het parlement van de Europese Unie is lange tijd het bolwerk geweest van een centristische coalitie, geleid door de centrumrechtse Europese Volkspartij. Het is in de eerste plaats een mechanisme geweest om de Europese lidstaten te verbinden aan een gedeelde neoliberale en geopolitieke agenda. Maar de EVP lijkt de groei en intensivering van de extreemrechtse politiek op het hele continent te weerspiegelen waarschijnlijk volgend jaar uit zijn hegemonistische positie in het EU-parlement zal worden verdreven door een rechts regerend blok van de Europese Conservatieven en Hervormers en Identiteit en Democratie. Deze twee groepen – de eerste omvat de regerende Partij voor Recht en Rechtvaardigheid in Polen en de Broeders van Italië, en de laatste Matteo Salvini’s Lega, Marie Le Pen’s National Rally en Alternative for Germany – omvatten de meest reactionaire, racistische en anti-vluchtelingenkrachten in heel Europa.
Het recente gedrang tussen de Europese leiders over de jongste golf van vluchtelingenstromen en de… langer termijn, vastgelopen project van het hervormen van het kader voor vluchtelingenbeheer om de verantwoordelijkheid over de lidstaten te spreiden, is een belangrijk onderdeel van deze verkiezingsstrijd. De Italiaanse premier Giorgia Meloni wilde eerder deze maand niet door haar coalitiepartners in de Lega naar rechts worden overvleugeld veroordeeld De Duitse bondskanselier Olaf Scholz heeft de Italiaanse soevereiniteit met voeten getreden door eenzijdig te besluiten niet-gouvernementele organisaties die op de vlucht zijn te financieren. Meloni kreeg vervolgens de EU-leiders zover dat zij de verwijzingen naar NGO’s in de tekst van het EU-kader voor vluchtelingenbeheer tot een minimum beperkten. gesponnen als een belangrijke overwinning.
Nog strijdlustiger zijn Meloni’s politieke bondgenoten die aan de macht zijn in Polen en Hongarije. Beiden gebruikten hun vetorecht om een groepsverklaring over migratie, die de Europese leiders begin oktober op de top van Granada hadden opgesteld, te blokkeren. De Hongaarse Victor Orbán vergeleken het accepteren van vluchtelingen die verkracht worden. Ondertussen was de Poolse Mateusz Morawiecki, in campagnemodus in de aanloop naar de verkiezingen van 15 oktober, referendum over het afwijzen van ‘illegale’ immigratie uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika, beweerde dat hij elk ‘migratiedictaat afkomstig uit Brussel en Berlijn’ zal verwerpen.
Nu de EU-wetgevers aandringen op een hervorming van het migratiebeleid vóór de verkiezingen van 2024, en de bredere economische en politieke omstandigheden die vluchtelingen ertoe aanzetten elders te vluchten geen tekenen van verbetering vertonen, zal het mikken van vluchtelingen op politiek gewin waarschijnlijk verergeren.
Tareke Brhane, een van de mensen die verantwoordelijk is voor de herdenkingsactiviteiten van de vluchtelingenramp op Lampedusa in 2013, vertelde Al Jazeera dat we tien jaar later “niets hebben geleerd.” In werkelijkheid hebben de leiders van Fort Europa alles geleerd wat ze nodig hebben over de waarde van het vermoorden en mishandelen van mensen voor politiek gewin.
Bron: redflag.org.au