De regering-Trudeau, die in de peilingen is gedaald, is zich bewust geworden van het feit dat mensen moeite hebben om de dag door te komen, daar heel boos over zijn en verwachten dat de regering iets doet om hun lot te verbeteren. Nu proberen de liberalen precies dat te doen – vooral op het gebied van huisvesting en de kosten van voedsel. Het valt nog te bezien of hun haastig opgestelde plannen tastbare resultaten zullen opleveren of slechts als politiek theater zullen dienen.
Een kabinetswisseling eerder deze zomer heeft de liberale fortuinen niet verbeterd. Normale mensen lijken, voor zover zij zich bekommeren om politiek manoeuvreren, niet geneigd te geloven dat het verplaatsen van de ligstoelen het schip drijvende zou houden. Openbare commentaren over het leiderschap van Trudeau door ontevreden parlementsleden volgden. De caucusretraite van de partij vorige week bevestigde het punt dat de zaken niet goed waren, aangezien leden van Team Trudeau de baas vertelden wat ze hoorden van de hoi polloi. Woede, frustratie, angst. Moeite om de huur te verdienen en eten op tafel te krijgen.
Eind juli ontdekte opiniepeilingsbureau Maru dat consumenten er in overweldigende mate van overtuigd waren dat de prijzen van levensmiddelen de komende zes maanden zouden blijven stijgen. Een meerderheid van 39 procent gaf de hoge prijzen de schuld aan de prijsstijgingen bij de kruideniers, terwijl grofweg een derde, 28 procent, de leveranciers de schuld gaf.
Donderdag kwam Trudeau uit de terugtocht om in het offensief te gaan, waarbij hij een haastig samengestelde reeks maatregelen en beloften van nog veel meer introduceerde. Wat de kwaliteit van het plan ook is, de regering erkent duidelijk dat mensen onmiddellijke hulp willen.
Het opkomende liberale plan omvat een aantal onmiddellijke aanpassingen aan de randen. Ten eerste is het elimineren van de federale goederen- en dienstenbelasting (GST) op de bouw van speciaal gebouwde huurwoningen – wat het aanbod kan stimuleren, maar een weggevertje is voor rijke ontwikkelaars en weinig doet om te garanderen dat de huurprijzen betaalbaar zullen worden. Het volgende is het verlengen van de terugbetalingsperiode van de pandemische maatregel Canada Emergency Business Account, die sommige kleine bedrijven kan helpen, maar het dagelijkse leven niet eenvoudiger zal maken. Tenslotte is er een poging om de prijzen voor levensmiddelen te ‘stabiliseren’.
Trudeau kondigde aan dat zijn regering CEO’s van supermarkten heeft bedreigd met een verzoek om naar Ottawa te komen voor ‘een bijeenkomst’. Daar zullen ze zichzelf moeten uitleggen en strategieën moeten presenteren om de voedselprijzen voor de Canadezen te verlagen. Bij gebrek aan proactieve stappen van hen waarschuwde Trudeau voor de mogelijkheid om ongedefinieerde betaalbaarheidsmaatregelen op te leggen.
Trudeau zegt dat als ze niets doen, er consequenties zullen zijn. Maar als het verleden de proloog is, is de kans groter dan zelfs dat deze ‘gevolgen’ precies zijn zoals ze klinken: de loze dreigementen van een zwakke directeur aan slecht gedragen studenten, waarvan de gevolgen marginaal zullen zijn en er niet in zullen slagen om prijzen omlaag.
De marges bij de supermarkten zijn gestegen, en dat draagt bij aan de inflatie van de voedselprijzen. Dat is niet de enige oorzaak van hogere prijzen; beperkingen in de toeleveringsketen, mislukte oogsten en de oorlog in Oekraïne zijn de belangrijkste oorzaken van de toenemende druk op de kosten. Maar het structurele en langetermijnprobleem van de hoge en stijgende voedselkosten is onlosmakelijk verbonden met het levensmiddelenoligopolie van het land.
Wat er verder ook waar is over de voedselkosten en de episodische factoren die daarop van invloed zijn, de concentratie van rijkdom, macht en marktaandeel in de handen van een paar bedrijven zal tot hogere prijzen leiden. Tijdelijke maatregelen, zoals belastingbeleid of zelfs het bevriezen van prijzen, die Trudeau donderdag als optie noemde, zijn welkom. Mensen kunnen zich geen voedsel veroorloven en dat kunnen ze nu ook niet betalen. Mensen moeten eten. Ze hebben onmiddellijke hulpmaatregelen nodig.
Terwijl de Canadese voedselonzekerheid en honger de afgelopen jaren zijn toegenomen, maken kruideniers hoge, zelfs recordwinsten. Het is obsceen. Trudeau heeft niet gespecificeerd wat voor belastingmaatregelen hij tegen de kruideniers zou kunnen treffen, hoewel marginale belastingen of meevallers twee opties zijn. Het risico bestaat echter dat de kosten van maatregelen direct of indirect worden doorberekend aan de consument, waardoor de prijzen nog hoger worden. Maar tijdelijke maatregelen zijn, hoewel ze kunnen helpen, geen oplossingen voor de lange termijn.
Om de prijzen te verlagen en betaalbaar te houden is het nodig dat Canada het oligopolie – Loblaws, Sobeys, Metro, Walmart – ontmantelt dat de toegang tot voedsel controleert en de prijzen bepaalt. Eerder deze zomer bevestigde het Competition Bureau of Canada wat elke halfgeïnformeerde waarnemer je had kunnen vertellen: het kruidenierskartel profiteert van grotere winstmarges als gevolg van hogere prijzen en marktconsolidatie. Maar dit is een trend die dateert van vóór het begin van de door de pandemie veroorzaakte inflatie.
Kruideniers gaan voedsel niet vrijwillig betaalbaar maken, althans niet voor de lange termijn. Ze zijn misschien geneigd om voorlopig mee te doen, omdat de regering hen in het vizier heeft en wanhopig de gunst van het electoraat wil herwinnen. Maar tijdelijke maatregelen en samenwerking tussen de kruideniers zullen slechts duren totdat de hitte is geluwd, waarna de kruideniersmaffia weer zal terugkeren om de consumenten leeg te laten bloeden. Dat is waarvoor ze bestaan. Zoals hun verdedigers zo snel benadrukken, zijn het geen liefdadigheidsinstellingen. Het zijn bedrijven.
In haar blitz van donderdag kondigde de regering ook plannen aan om het Competition Bureau opdracht te geven de regels voor concurrentiebeperkende fusies aan te scherpen en indien nodig gegevens van kruideniers te verzamelen om marktstudies uit te voeren. Maar hoewel marktstudies waardevolle gegevens kunnen opleveren, zal het waarschijnlijk bevestigen wat we al weten: oligopolies zijn duur voor consumenten. En het blokkeren van toekomstige fusies doet niets af aan het ongedaan maken van de schadelijke gevolgen van de huidige marktconcentratie. We hebben grotere en betere ideeën nodig.
Om de prijzen omlaag te brengen en betaalbaar te houden, zou Canada het oligopolie in de levensmiddelensector moeten ontmantelen, waardoor voedselreuzen gedwongen worden marktaandeel op te geven en horizontale en verticale eigendommen af te stoten – geen controle meer hebben over meerdere kloonketens en geen controle meer hebben over grote delen van de toeleveringsketen. .
Alleen de kruideniers krijgen als detailhandelaren alle aandacht, maar de leveranciers zijn onderdeel van het probleem. Industriegroeperingen zeggen dat als de overheid de prijsstijgingen van kruideniers wil beperken, zij ook de prijsstijgingen van leveranciers moet beperken. Nou, des te vrolijker!
Zoals de Toronto-ster Volgens Anthony Fuchs, vice-president van Food, Health & Consumer Products of Canada, zei Anthony Fuchs, vice-president van Food, Health & Consumer Products of Canada: “De aankondiging van vandaag, waarin een brede benadering van een genuanceerde kwestie wordt voorgesteld, kan tot onbedoelde gevolgen leiden die kapitaalinvesteringen in de Canadese voedselproductiesector kunnen belemmeren en de concurrentie.” Deze groepen uiten verhulde en niet zo verhulde dreigementen – “Mooie voedselvoorziening daar, zou zonde zijn als er iets mee zou gebeuren” – waaruit blijkt hoe nerveus ze zijn dat er sprake is van het ter verantwoording roepen van hen.
Naast het doorbreken van het oligopolie zelf zou de overheid ook nationale opties voor leveranciers en detailhandelaren moeten overwegen om de prijzen te verlagen en de voedselketen veilig te stellen. Als de particuliere markt essentiële publieke goederen niet kan leveren tegen betaalbare, stabiele prijzen, dan kan de staat dat misschien wel. Deze aanpak zou rechtstreeks concurrentie in de voedselmarkt injecteren, wat zou leiden tot prijsverlagingen, vooral omdat een staatsbedrijf voorrang zou geven aan het publieke welzijn boven het maximaliseren van winsten en aandeelhoudersrendementen.
De voedselprijzen in Canada zullen hoog blijven totdat de regering structurele veranderingen doorvoert om het oligopolie van de kruideniers te ontmantelen en concurrentie op de markt te introduceren. Idealiter zou dit een staatsgevestigde detailhandelaar van openbaar belang en, indien nodig, een leverancier omvatten. Eten is geen luxe. En de overheid mag het niet als zodanig behandelen of iemand anders dat laten doen terwijl mensen moeite hebben om zichzelf te voeden.
Bron: jacobin.com
